سد«معشوره» ؛ بزرگ‌ترین دغدغه منابع آبی لرستان

با اینکه حدود 9هزار کیلومتر رودخانه و 11درصد رواناب‌های کشور در لرستان قرار دارد، اما نبودِ منابع آب پایدار و توقف پروژه‌های سدسازی و به‌ویژه توقف احداث سد معشوره این استان را با مشکلات فراوانی روبه‌رو کرده است. به گزارش همشهری، ‌ عملیات احداث سدمعشوره در سال1392 کلید خورد و اکنون با وجود داشتن مصوبه رئیس‌جمهوری عملیات ‌ آن متوقف است.
 البته پروژه احداث سد معشوره در این سال‌ها بارها به تعطیلی کشیده شده و این موضوع دلیل بزرگ به بهره‌برداری نرسیدن این سد مهم در استان لرستان است.
حدود 59درصد از مساحت لرستان با شهرستان‌های الشتر، نورآباد، کوهدشت، پل‌دختر، چگنی و رومشکان در حوضه آبریز کرخه و 41درصد با شهرستان‌های بروجرد، دورود، ازنا و الیگودرز و نیز بخشی از خرم‌آباد در حوضه آبریز کارون قرار دارد. لرستان از حوضه آبریز کرخه فقط سد ایوشان با ظرفیت 51میلیون مترمکعب را دارد؛ در عین حال، فقط 3.5درصد سهم منابع آبی این استان از حوضه آبریز کارون است. این تخصیص در حالی رقم خورده است که بیش از 130رودخانه در لرستان وجود دارد و علاوه ‌بر آن تولید حدود 8میلیارد مترمکعب رواناب این استان را به یکی از غنی‌ترین شبکه‌های آبی کشور تبدیل کرده است.
به همین دلیل، راه‌اندازی سد معشوره افزایش برداشت مداوم از آب‌های زیرزمینی، خشک‌شدن تالاب‌ها، گردوغبار، افت کیفیت آب، فرونشست و مهاجرت اقلیمی را به‌دنبال دارد، متوسط سطح آب زیرزمینی لرستان در بهمن‌ماه1401 حدود 1.3متر افت پیدا کرده بود.
چنان‌که دشت کوهدشت سال گذشته با حدود 22متر بیشترین افت سطح آب زیرزمینی در بلندمدت را به‌خود اختصاص داد تا دشت این شهرستان در میان 2رودخانه کشکان و سیمره همچنان ممنوعه باشد و کشاورزان بی‌سهم از آب‌های جاری. مدیر منابع آب کوهدشت معتقد است وابستگی کامل اقتصادی مردم این شهرستان به کشاورزی و همچنین وابستگی کامل کشاورزی به آب زیرزمینی باعث ایجاد بحران در بخش آب کوهدشت شده است. حمزه آزادبخت به تسنیم گفت: «برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی و عدم‌توازن بین تغذیه و تخلیه آبخوان دشت کوهدشت را به دشت ممنوعه تبدیل کرده است، به‌طوری‌که هرساله شاهد افت سطح آب به نسبت سال قبل هستیم.»
 مدیر منابع آب کوهدشت تأکید کرد: «احداث سد معشوره بدون شک برای دشت کوهدشت با توجه به نیاز مبرم کشاورزی به آب پایدار و با توجه به وابستگی آب شرب به آب زیرزمینی ضروری است.»
بهره‌برداری از سد معشوره می‌تواند مشکل آب شرب برخی از شهرستان‌های استان لرستان، ازجمله کوهدشت و رومشکان را تا حد‌ زیادی برطرف کند و علاوه بر آن نیز تأثیرات شگرفی بر تولیدات بخش کشاورزی و رونق اقتصادی این منطقه بگذارد.‌