گزارش عملکرد کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورا به قلم نرگس معدنیپور
تلاش برای تحقق شهری با شاخصههای برجسته فرهنگی و اجتماعی
کلانشهر تهران، بهدلیل روند رشد فزاینده توسعه کالبدی و جمعیتی، با چالشهای مختلف فرهنگی و اجتماعی روبهرو است که مدیریت آنها، یکی از ماموریتها و اولویتهای مهم در مدیریت شهری است.
شوراهای شهر، بهعنوان نقطه ثقل حکومتهای محلی نقش ممتازی در این زمینه بهعهده دارند. این مسئولیت، علاوه بر تأثیر بر وضعیت کلان شاخصهای فرهنگی و اجتماعی میتواند موجب بهبود شاخصهای زندگی شهری نیز بشود. با هدایت و بهبود شاخصهایی چون وضعیت سبک زندگی، کردارهای زندگی شهری نیز بهبود پیدا کرده و در نتیجه، هزینههای مدیریت شهری نیز کاهش پیدا میکند و سرانجام، کیفیت زندگی در شهر، بهطور محسوسی بهبود مییابد.
برهمین اساس، کمیسیون فرهنگی اجتماعی در دوره ششم شورای شهر، ضمن رصد شاخصهای کلان فرهنگی اجتماعی در سطح شهر، کوشش کرد تا با همکاری واحدهای درون و برونسازمانی شهرداری تهران، نقش سازنده و مؤثری در این زمینه داشته باشد.
بررسی و مطالعه در مورد شاخصهای کلان فرهنگی اجتماعی، تهیه و تدوین اسناد پشتیبان، برگزاری جلسات مستمر نخبگانی و سازمانی در این زمینه، تهیه و تدوین طرحها و پیشنهادها، بررسی پیشنهادهای واصله، همچنین نقشآفرینی فعال در تدوین احکام برنامه چهارم شهرداری تهران، بخشی از فهرست تلاشهای کمیسیون در این زمینه است.
کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران برای تحقق ایجاد شهری بهتر برای زیست جمعی چند اولویت اساسی را در دستور کار خود قرار داد. اولویتهایی همچون تدوین احکام بخش اجتماعی و فرهنگی در برنامه چهارم توسعه شهرداری تهران، بررسی و تدوین اسناد پشتیبان در زمینه مدیریت کلان اجتماعی و فرهنگی در شهر تهران، ساماندهی وضعیت مشارکتهای اجتماعی و فعالیت سمنها در شهر تهران، بررسی و مطالعه در مورد اسناد پشتیبان در زمینه حکمرانی محلی، تدوین چارچوب و شاخصهای تعالی سازمانی در حوزه مدیریت امور فرهنگی و اجتماعی شهر تهران، تدوین چارچوب و شاخصهای ارزیابی عملکرد شهرداری تهران در حوزه امور فرهنگی و اجتماعی و نهایتا طراحی نظامنامه مدیریت و برنامهریزی کلان امور فرهنگی و اجتماعی در شهر تهران که بهعنوان نقشه راه برای 4سال عمر مدیریت شهری ششم مدنظر قرار گرفته شد.
برای تحقق این اولویتها، سیاستها و راهبردهای کلانی نیز تعریف شد تا از این طریق همافزایی بین ظرفیتهای موجود در شهرداری تهران محقق و رویکرد جامعهمحور در سطح محلات شهر تهران ساری و جاری شود. همچنین تحکیم بنیان خانواده، ترویج آداب زندگی اسلامی- ایرانی، ترویج سبک زندگی اسلامی- ایرانی در بین شهروندان، توجه به توسعه عادلانه فرصتها، ظرفیتها و زیرساختها در حوزه امور فرهنگی اجتماعی، ظرفیتسازی انجمنها و کانونهای محلات و توجه به مشارکت اجتماع - محور شهروندان و توسعه زمینههای همیاری اجتماعی ایشان و توسعه برنامههای مبتنی بر آمایش سرزمین بهعنوان راهبرد در پیش روی کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران قرار گرفت.
اما موارد فوق نیاز به عملیاتی شدن و در بستر شهر به اجرا گذاشته شدن دارد که در همین خصوص سیاستهای اجرایی برای آنها تعریف شد تا بتوان سطح و چگونگی اجرا را مورد پایش و ارزیابی قرار داد. ازجمله سیاستهای اجرایی تعریف شده در این حوزه بهروزرسانی و توسعه سامانههای محتوایی، اطلاعاتی و فناوری در موضوع زنان و خانواده؛ استفاده از ظرفیتهای داوطلبی، جهادی و گروههای همتا و اقدامات اجتماعمحور در برنامهریزی و اجرای برنامههای سلامتمحور؛ توسعه عدالت در سلامت و تمرکززدایی در برنامهریزی و سیاستگذاری در حوزه سلامت؛ تأکید بر توسعه و استانداردسازی مراکز ارائه خدمات اجتماعی بهویژه در مقیاس خرد و محلی بهمنظور افزایش دسترسپذیری و بهینهسازی؛ شناسایی، بهسازی و ایمنسازی کانونها و فضاهای بیدفاع شهری؛ ساماندهی و تعیین تکلیف وضعیت سکونتگاههای غیررسمی و فضاهای بیدفاع اصلی شهر تهران؛ طراحی و اجرای نظام مدیریت هوشمند از شناسایی، ثبت و مدیریت خدمات به گروههای هدف؛ تأکید بر توسعه مسجدمحوری در محلات با هدف حمایت و تقویت جایگاه و سرمایه اجتماعی این نهاد مهم اجتماعی و در راستای تحقق جهاد امیدآفرینی و جهاد تبیین؛ استفاده از ظرفیتهای مهم اجتماع محور ازجمله مساجد، مدارس و محلات در زمینه پیشگیری، توانمندسازی و بازتوانی مددجویان و مردمی کردن مقابله با آسیبهای اجتماعی بود.