آمار متفاوت اشتغال

دولت می‌گوید: در سال گذشته بیش از یک‌میلیون فرصت شغلی جدید در کشور ایجاد شده است. این ادعا در حالی مطرح می‌شود که گزارش مرکز آمار ایران از تحولات بازار کار در سال گذشته، تعداد شاغلان جدید اضافه شده به بازار کار ایران را 262هزار و 716نفر اعلام می‌کند و ظاهراً ادعای دولت در مورد اشتغال‌زایی را که البته مستند به داده‌های سامانه رصد اشتغال است، تأیید نمی‌کند. این در حالی است که طبق اظهارات معاون توسعه اشتغال وزارت کار، در این مورد، پایش‌های دقیقی انجام شده و از منظر واقعی بودن آمار، امکان تشکیک در آن وجود ندارد.
اما اصل ماجرا چیست؟ در این میان برخی دلیل این اختلاف شدید آماری را لحاظ نکردن خالص اشتغال از سوی دولت می‌دانند و معتقدند در ازای ایجاد یک‌میلیون شغل جدید، 750هزار شغل که قبلاً در بازار وجود داشته، از بین رفته است. نکته قابل‌توجه این است که براساس آمارهای معاونت توسعه اشتغال وزارت کار، در سال گذشته 700هزار کد بیمه اجباری برای حرفه و مشاغل ایجاد شده و ضمن اینکه نرخ تعدیل و اخراج نیروی کار نیز 5درصد کاهش پیدا کرده، نرخ بیکاری نیز به پایین‌ترین رقم در 20سال اخیر رسیده است. اصل ماجرا این است که سامانه رصد اشتغال، مجموع اشتغال جدید ایجاد شده را نشان می‌دهد و به‌نظر می‌رسد دلیل مغایرت اطلاعات آمارهای این سامانه با داده‌های مرکز آمار و نرخ بیکاری این است که در بررسی‌های دوره‌های تحولات بازار کار، معیار اشتغال افراد بالای 15سال، یک ساعت فعالیت در هفته مرجع آماری است و در جریان اشتغال‌زایی‌های جدید، بخش قابل‌توجهی از فرصت‌های شغلی جدید نصیب افرادی شده که طبق آمار شاغل محسوب می‌شدند؛ اما کار اصولی نداشتند و اکنون شاغل تمام‌وقت شده‌اند. درنتیجه با اشتغال‌زایی جدید، برایند کلی آمارهای بازار کار تغییر زیادی نداشته اما کیفیت اشتغال کشور بهبود یافته است.