شهرداری به داد برسد

وحید شهاب

چند سالی است که برگزاری تورهای گردشگری شهری، فعالیت دغدغه‌مندان تهران و انتشار کتاب‌های تاریخ و بروشورهای گردشگری توانسته تا حدودی قلب تاریخی شهر را به ساکنان آن معرفی کند اما تهران، کلانشهری است که مشکلاتش هم به همان نسبت بی‌شمار و پیچیده است.
قلب تاریخی آن بناهای تاریخی ارزشمندی دارد که در پس دیوارهای آن محبوس و بعضا در حال نابودی است.
یکی از این بناهای ارزشمند خانه امین‌لشکر در محوطه برازجان محله تاریخی عودلاجان واقع شده که چند سال قبل توسط شهرداری منطقه ۱۲ تهران تملک شده، اما به‌دلیل مشکلات حقوقی هنوز روند احیای خود را طی نکرده است.
این خانه روی نقشه مسیو کرشیش (۱۲۳۸ شمسی) متعلق به دوره ناصرالدین شاه قاجار به نام امین لشکر ثبت شده است. (قدمتی حداقل ۱۷۰ ساله دارد)
میرزا قهرمان امین لشکر که از رجال دوره ناصری است متولد ۱۲۴۴ قمری در قمشه (شهرضا‌ی فعلی) بود، 3ماه پیشکار مظفرالدین میرزای ولیعهد بود و در سال ۱۲۹۰ قمری همراه ناصرالدین شاه قاجار به اروپا سفرکرد و همچنین 2 دوره نیز وزیر گمرکات و عضو شورای کبرای دولتی بود.
خانه امین لشکر در قسمت میانی عودلاجان و چسبیده به محوطه بزرگ و خالی برازجان واقع شده است. در برازجان که قدم می‌زنی در دیواره آن یادگار خانه‌هایی قدیمی را می‌بینی که در زمانی نه چندان دور تخریب شده است. پیرامون این محدوده خانه آیت‌الله مجاهد برازجانی، خانه میرزاشفیع، خانه میرزا آقا محمد ناظر (خانه اردیبهشت)، خانه موتمن الاطبا و خانه آهی (فرج‌الله خان آصف) وجود دارد که همه نشانگر اهمیت و هویت تاریخی محله است.
در دهه90 طرحی از سوی علاقه‌مندان و دغدغه‌مندان بافت تاریخی تهران مطرح و با استقبال شهرداری تهران روبه‌رو شد که براساس آن قرار بود پلاک‌های این محدوده که همه متعلق به شهرداری منطقه ۱۲ تهران است به هنرمندان و معماران واگذار شود و آنها طبق معماری و کالبد تاریخی محله ، بناهایی بسازند تا بتوان هویت آسیب‌دیده عودلاجان دوباره احیا شود.
این کار البته با کندی تا سال‌۱۴۰۰ هم پیش می‌رفت که طبق همین ایده خانه آقا محمد ناظر (خانه اردیبهشت عودلاجان) به بخش خصوصی واگذار و احیا شد و طرح‌های مشارکتی خانه امین لشکر با بخش خصوصی نیز نوشته و آماده اجرا شد.
اما در این بین مشکل عدم‌تملک کامل خانه (۳ دانگ به نام شهرداری و ۳ دانگ به نام معتمد شهرداری) توسط شهرداری منطقه ۱۲ و تغییرات اداری باعث متوقف‌شدن این فرایند شده است.
متأسفانه در چند سال اخیر (۱۳۹۸ تا به امروز) دیوارهای این خانه با توجه به عدم‌اقدامات حفاظتی مرمتی توسط معتادان تخریب شد و خانه در وضعیتی ناگوار قرار گرفته است.
نجات این خانه و احیای آن می‌تواند باعث افزایش امنیت، بهداشت، آسایش و آرامش ساکنان و ادامه‌دهنده جریانی باشد که با واردشدن بخش خصوصی به حفظ بافت تاریخی، به احیای هویت تهران بینجامد.