یک جهان نیایش

شب‌ قدر، یکی از عزیزترین شب‌های مسلمانان در سراسر دنیاست و آنها برای این شب، برنامه‌های خاصی دارند. کشورهای مختلف، شب‌های مختلفی را به‌عنوان شب قدر می‌دانند چون از نظر آنها قطعیتی درباره این شب وجود ندارد و حضرت محمد(ص) گفته است که شب قدر، یکی از شب‌های دهه آخر رمضان است. علما، شب‌های مختلفی را شب قدر می‌خوانند و در بسیاری از کشورهای مسلمان، گفته می‌شود احتمال اینکه شب قدر بیست‌و‌هفتم ماه رمضان باشد، بیشتر است. مسلمانان در کشورهای اسلامی و غیراسلامی، توجه زیادی به این شب داشته و مراسم خاصی برای آن دارند.

مصر
در دهه آخر رمضان، مساجد برای مراسم مربوط به شب قدر آذین‌بندی می‌شوند و صدها نمازگزار، در فضایی معنوی شب‌ها را در مساجد به دعا و نیایش می‌گذرانند. در شب بیست‌و‌هفتم، دعاها تا سحر ادامه دارد. در این دهه، به‌صورت سنتی مسابقات قرآنی برگزار می‌شود و از برندگان و علمای دینی تقدیر می‌شود.

عربستان سعودی
مردم در عربستان، در شب‌های دهه آخر رمضان، حضور چشمگیری در مساجد دارند. در شب بیست‌و‌هفتم، سنت دعا و مناجات تا سحر در مساجد ادامه دارد و مردم تا اذان صبح، در کنار هم به نیایش می‌پردازند.

لیبی
مردم در لیبی در ‌ماه رمضان، تا می‌توانند به هم غذا هدیه می‌دهند و مراسم افطار را دور هم برگزار می‌کنند، با این حال در شب قدر، برای یک شب، این سنت‌ها را کنار می‌گذارند و بیشتر به فکر معنویات هستند. البته در مناطق روستایی، زنان برای بزرگداشت این شب، غذاهایی محلی مثل بازین می‌پزند و آن را خیرات می‌کنند. همین غذاهای خیرات شده، در برخی شهرها به مساجد برده می‌شود تا به مردمی که در شب قدر اعتکاف  کرده‌اند هدیه شود.

مراکش
مراسم شب قدر در مراکش، تقریبا با تمامی کشورهای اسلامی تفاوت دارد. معمولا در مناطق مختلف این کشور، سنت‌های رمضانی با هم تفاوت‌های زیادی دارند اما برای شب قدر، تقریبا مراسم مشابهی در سراسر کشور برگزار می‌شود. مردم در شب‌های بیست‌و‌ششم و بیست ‌و‌هفتم شب قدر را گرامی می‌دارند. خانواده‌ها، خانه‌ها و مساجد را آذین‌بندی می‌کنند و به زیارت اهل قبور می‌روند. آنها همچنین با خویشاوندان دید و بازدید می‌کنند و به هم خرما و انجیر خشک هدیه می‌دهند. خانواده‌ها در این شب‌ها، فرزندانشان را ترغیب می‌کنند که برای نخستین بار روزه بگیرند. وقتی که یک فرزند برای نخستین بار روزه می‌گیرد، والدینش برای او لباس نو می‌خرند و اگر دختر باشند، در دست او حنا می‌گذارند و آنها را به عکاسی می‌برند تا عکسی به یادگار بگیرند. کمک به فقرا و توزیع غذای خیرات بین فقرا هم یک سنت قدیمی شب قدر در مراکش است.

تونس
شب قدر در تونس، شبی برای پیوند سنت ازدواج است. تونسی‌ها معتقدند این شب، بهترین شب برای شروع زندگی است؛ نامزدها، به یکدیگر هدیه می‌دهند و زوج‌هایی که می‌خواهند زندگی‌شان را شروع کنند، در این شب خرید می‌کنند. کودکان در شب قدر لباس‌های سنتی می‌پوشند و خانواده‌ها به آنها به‌عنوان عیدی پول می‌دهند. خانواده‌های ثروتمند در شب قدر، به خانواده‌های فقیر کمک می‌کنند و زیارت اهل قبور هم یکی از آیین‌های دیگر شب قدر در تونس است. مساجد هم در این شب، با خیل نمازگزاران پر می‌شود.

سودان
مردم در این شب، مساجد را پر می‌کنند و خانواده اصرار دارند که همگی، ‌حتی کودکان، تمام شب را در مسجد سپری کنند. برخی از مردم، کارهای فرهنگی می‌کنند و با اهدای کتاب به دیگران تلاش می‌کنند دین اسلام و اخلاقیات آن را به دیگران معرفی کنند. حضور در مسجد تا سحر ادامه دارد.


الجزایر
مردم در یک دهه آخر رمضان، به‌صورت سنتی، به ساحل می‌روند و شمع‌های رنگی روشن می‌کنند. دختران مجرد و حتی زنان ازدواج‌کرده، این شمع‌ها را خاموش می‌کنند و هنگام این کار، ‌آرزوهایشان را به زبان می‌آورند. از آرزو برای ازدواج گرفته تا صحت و سلامتی و فرزنددارشدن، آرزوها در این شب‌ها متفاوت است. مردان هم این شب‌ها را به مسجد می‌روند و دعا و نیایش تا پاسی از شب برقرار است.

ترکیه
ترک‌ها هم مثل بسیاری از کشورهای مسلمان، شب قدر را با شکوه برگزار می‌کنند. مردم در این شب، به بازدید یکدیگر می‌روند. یکی از مراسم مهم در ترکیه در این شب، گردهمایی ترک‌ها و البته مسلمانان بالکان در مسجد سلیمانیه در شمال غرب ترکیه است. سنت حضور در مساجد در دیگر شب‌ها هم وجود دارد. قرائت قرآن و نماز خواندن یکی از مراسم در مساجد است. علاوه بر آن، بعد از افطار، نقل داستان‌ها و خواندن سرودهای مذهبی، هواداران زیادی دارد.

هند
مسلمانان هند در 10 شب‌ آخر‌ماه مبارک رمضان، حضور چشمگیری در مساجد دارند. آنها به‌خصوص در شب بیست‌و‌هفتم رمضان که اعتقاد دارند شب قدر است، به مساجد می‌روند و نماز و دعا می‌خواهند. آنها این شب را عملا یک جشن می‌دانند و بهترین و جدیدترین لباس‌هایشان را می‌پوشند. صبح روز بیست‌و‌هفتم رمضان، مسلمانان هند به زیارت اهل قبور می‌روند و به یاد درگذشتگان، به‌صورت دسته‌جمعی قرآن می‌خوانند.

تایلند
مسلمانان در تایلند هم اهمیت زیادی به شب قدر می‌دهند؛ آنها  نیز شب بیست و هفتم رمضان را شب قدر می دانند که مسلمانان تایلند در آن قرآن را ختم می‌کنند.