گزارش
آغاز عصر جدید در تحولات منطقه‌ای
ازسرگیری روابط دیپلماتیک ایران و عربستان بازتاب گسترده‌ای در سطح رسانه‌های دنیا داشت
علیرضا احمدی-روزنامه‌نگار
وزرای خارجه ایران و عربستان با صدور بیانیه‌ای، بر آمادگی دوطرف به‌منظور گسترش همکاری‌ها در بخش‌های مختلف تأکید کردند.جمهوری‌اسلامی و عربستان‌سعودی پس‌از حدود 7سال، از 17فروردین‌ماه1402، به‌صورت رسمی روابط دیپلماتیک خود را ازسر گرفتند؛ تحولی مهم در معادلات منطقه خاورمیانه و خلیج‌فارس که دستاورد دیدار و گفت‌وگوی وزرای امورخارجه ایران و عربستان در پکن به‌شمار می‌رود.به‌گزارش همشهری، در روزهای اخیر پکن میزبان یکی از مهم‌ترین رخدادهای دیپلماتیک منطقه طی سال‌های اخیر بود که طی آن تهران و ریاض توافق کردند علاوه‌بر رفع اختلاف‌های فی‌مابین، بستر مناسب برای گسترش مناسبات دوجانبه را فراهم کرده و زمینه مناسب برای گشودن گره بحران‌های موجود در خاورمیانه را فراهم کنند.دیدار اخیر امیرعبداللهیان و فیصل بن‌فرحان در چین اما یک خروجی راهبردی داشت؛ بیانیه‌ای پایانی که راه را برای «ایجاد امنیت، ثبات و شکوفایی منطقه» هموارتر از قبل می‌کند. دوطرف در این بیانیه ضمن تأکید بر فعال‌سازی موافقتنامه‌های گذشته، بر تقویت روزافزون همکاری‌های دوجانبه تأکید کردند.
9محور یک بیانیه
دیدار و گفت‌وگوی وزرای امورخارجه ایران و عربستان در پکن با صدور یک بیانیه مهم همراه بود؛ بیانیه‌ای که طی آن دوطرف بر آمادگی خود به‌منظور گسترش همکاری‌های فی‌مابین تأکید کردند. این بیانیه دربرگیرنده محورهای مهمی بود که در ادامه به آنها اشاره می‌شود.
تأکید بر اهمیت پیگیری اجرای توافق پکن و فعال‌سازی این توافق
تأکید بر گسترش اعتماد متقابل و کمک به ایجاد امنیت، ثبات و شکوفایی منطقه
تأکید بر اهمیت فعال‌سازی موافقتنامه همکاری‌های امنیتی بین 2کشور (موافقتنامه ۲۸فروردین۱۳۸۰ و موافقتنامه عمومی همکاری در زمینه اقتصاد، تجارت، سرمایه‌گذاری، فناوری، علوم، فرهنگ، ورزش و جوانان در ۶خرداد ۱۳۷۷)
توافق به‌منظور بازگشایی نمایندگی‌های 2کشور در زمان مورد توافق
انجام اقدام‌هایی برای گشایش سفارتخانه‌های 2کشور در ریاض و تهران و سرکنسولگری‌های این دو کشور در جده و مشهد
توافق به‌منظور ازسرگیری پروازها و سفرهای متقابل هیأت‌های رسمی و بخش خصوصی
تسهیل اعطای روادید برای شهروندان 2کشور، ازجمله روادید عمره
توافق برای انجام دیدارهای مشورتی و گفت‌وگو درباره راه‌های همکاری، به‌ویژه در حوزه اقتصادی
تأکید دوطرف بر آمادگی به‌منظور از بین بردن موانع گسترش همکاری‌های دوجانبه
5 دستورکار مشترک
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه ایران: ایران برای توسعه روابط با عربستان در همه زمینه‌های مورد علاقه آمادگی دارد. آغاز روابط رسمی دیپلماتیک تهران - ریاض، ازسرگیری حج عمره، همکاری اقتصادی و تجاری، بازگشایی سفارتخانه‌ها و سرکنسولگری‌ها و تأکید بر ثبات، امنیت پایدار و توسعه منطقه، موضوع‌های مورد توافق و دستورکار مشترک است.
صفحه‌ای جدید در روابط 2کشور
فیصل بن‌فرحان، وزیر خارجه عربستان: صفحه جدیدی در روابط 2کشور گشوده شده‌است. عربستان برای اجرایی‌کردن موافقتنامه‌های موجود بین 2کشور آماده‌است و از تبادل هیأت‌های عالی بین ایران و عربستان استقبال می‌کند. روابط جدید بین ایران و عربستان، فضای مثبت جدیدی را در کل منطقه ایجاد کرد و آماده‌ایم با کمک و همکاری ایران، این فضای مثبت را در مناسبات منطقه‌ای تقویت کنیم.
شکست‌خوردگان یک توافق
نخستین دیدار رسمی وزرای امور خارجه ایران و عربستان در پکن، آن‌هم پس‌از 7سال قطع روابط دیپلماتیک در شرایطی است که به‌نظر می‌رسد تل‌آویو و واشنگتن از مهم‌ترین ناراضیان این تحول به‌شمار می‌روند؛ چراکه با این توافق، از یک‌سو کاخ‌سفید راهبرد افزایش فشارها بر تهران را بیش‌از هر زمان دیگری شکست‌خورده می‌بیند و ازسوی دیگر سودای عادی‌سازی روابط با دولت‌های عربی به‌منظور تحت‌فشار قرار‌دادن جمهوری‌اسلامی، که مقام‌های رژیم صهیونیستی حساب ویژه‌ای روی آن باز کرده بودند، با اما و اگرهای مهمی مواجه شده‌است. این در شرایطی است که بحران‌های داخلی و امنیتی روزهای اخیر در سرزمین‌های اشغالی، بر پیچیدگی وضعیت برای مقام‌های تل‌آویو افزوده است.
فرصتی برای رایزنی‌های دیپلماتیک
سفر وزیر امورخارجه ایران به پکن تنها به دیدار و گفت‌وگو با همتای سعودی ختم نشد و دستورکارهای دیپلماتیک دیگری هم داشت؛ گفت‌وگو با وزرای امورخارجه چین و فرانسه از دیگر برنامه‌های دیپلماتیک این سفر راهبردی به‌شمار می‌رود. امیرعبداللهیان و کاترین کولونا، همتای فرانسوی‌اش، پیرامون موضوع‌های مختلف در روابط دوجانبه و همچنین موضوع‌های منطقه‌ای و بین‌المللی تبادل نظر کردند. این دیدار در شرایطی انجام شد که پاریس در ماه‌های اخیر به یکی از مهم‌ترین حلقه‌های فشار و فضاسازی علیه تهران تبدیل شده‌است و درمقابل جمهوری‌اسلامی بارها به طرف مقابل تذکر داده که از مداخله در امورداخلی ایران پرهیز کرده و سیاست شکست‌خورده فشار علیه ایران را تکرار نکند.
بازتاب جهانی ازسرگیری روابط ایران و عربستان
سی‌بی‌اس‌نیوز: پیشرفت دیپلماسی میان تهران و ریاض یک پیروزی دیپلماتیک برای چین محسوب می‌شود.
آسوشیتدپرس: توافق ایران و عربستان نشان‌دهنده یک پیروزی دیپلماتیک دیگر برای چین است، چراکه کشورهای عربی خلیج‌فارس تصور می‌کنند آمریکا به آرامی درحال خروج از منطقه است.
روزنامه صهیونیستی یدیعوت آحارنوت: توافق تهران و ریاض برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک با میانجیگری چین، سیلی عربستان به آمریکا به‌حساب می‌آید.
روزنامه آمریکایی وال‌استریت‌ژورنال: ویلیام برنز، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا(سیا) به بن‌سلمان گفته آمریکا از آشتی‌جویی ریاض با تهران و سوریه که هر دو هنوز تحت تحریم‌های غرب هستند، شوکه شده‌است.
رویترز: توافق ایران و عربستان می‌تواند باعث ثبات خاورمیانه شود.
شبکه خبری فرانس24: نزدیکی شوکه‌کننده بین عربستان و ایران، پتانسیل آن را دارد تا روابط در سراسر خاورمیانه را متحول کند.
