نیم‌نگاه
روزهای روشن اتوبوسرانی فرا می‌رسند
جلال بهرامی- معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران
متأسفانه ما درحال حاضر با عقب‌ماندگی درخصوص زیرساخت‌های حمل‌ونقل تهران مواجه هستیم که این مسئله به‌خاطر شرایط اقتصادی ادوار گذشته بوده و باید تلاش‌هایی صورت بگیرد تا این مشکل برطرف بشود. برای جبران این عقب‌ماندگی چند کار از سوی معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران در دستور کار قرار دارد. نوسازی و بازسازی حوزه حمل‌ونقل عمومی ازجمله اتوبوس، مترو و تاکسی از مواردی است که به‌صورت جدی در دستور کار قرار دارد و در دنیا نیز این کار معمول است. به هر ترتیب این یک کار متداول بوده و هیچ عیب و ایرادی هم ندارد و در شهر تهران هم این مسئله به‌صورت جدی پیگیری و اجرا می‌شود.
بسیاری از خودروهایی که تحت عنوان خودروهای فرسوده از رده خارج شده‌اند به کشورهای همسایه فروخته می‌شوند. در این دوره از مدیریت شهری نیز سیاست ما به جای تملک، خرید خدمت و سرویس‌دهی مناسب به شهروندان در حوزه حمل‌ونقل است. یکی از سیاست‌های این دوره از مدیریت شهری استفاده و مشارکت با بخش خصوصی در ناوگان حمل‌ونقل عمومی است و در این مسیر طی این دوره اقدامات خوبی به‌ویژه در حوزه حمل‌ونقل انجام شده است. قطعا اولویت ما در بحث حمل‌ونقل عمومی با مترو و توسعه آن است. البته در کنار این مسئله باید توجه ویژه‌ای نیز به اتوبوس و پس از آن تاکسی داشته باشیم.
اولویت با مترو و اتوبوس است
براساس آمار، از میلیون‌ها سفری که روزانه در پایتخت انجام می‌شود کمتر از 200هزار سفر به تاکسی‌ها اختصاص دارد.ما باید بتوانیم با برنامه‌ریزی مدون و مناسب از ظرفیت قابل توجه مترو استفاده کنیم. به‌طوری که هم‌اکنون روزانه از 7خط احداث شده مترو یک میلیون و 500تا یک میلیون و 600سفر انجام می‌شوند که البته پیش از دوره جدید مدیریت شهری این آمار یک میلیون جابه‌جایی بود. قطعا ما با تامین واگن‌های مورد نیاز در 7 خط اشاره شده می‌توانیم ظرفیت جابه‌جایی را به 4میلیون سفر برسانیم، اما متأسفانه به‌دلیل کمبود واگن تا‌کنون نتوانسته‌ایم از این ظرفیت و پتانسیل به نحو مطلوب استفاده کنیم.
حال سؤالی که مطرح می‌شود این است که آیا باید 4خط متروی 8، 9، 10و 11در پایتخت احداث شود یا خیر؟ قطعا باید پاسخ داد که این کار انجام می‌شود اما قبل از آن، باید بتوانیم از ظرفیت موجود به نحو مطلوب و بهینه استفاده کنیم. برای هر کیلومتر مترو به جز بحث تامین واگن، به اعتبار 1500میلیارد تومانی نیاز است. قاعدتا برای احداث 4خط 8، 9، 10و 11با احتساب 300کیلومتر به یک اعتبار 450هزار میلیارد تومانی به‌جز واگن‌ها، به نرخ امروز، مورد نیاز است.
11هزار اتوبوس تا سال 1404
طبق برنامه تا 3سال آینده باید 11هزار اتوبوس در شهر تهران داشته باشیم. در حمل‌ونقل عمومی، اولویت مردم بحث اتوبوس است و براساس طرح جامع حمل‌ونقل تا پایان 1404ما باید 11هزار دستگاه اتوبوس در تهران داشته باشیم تا بتوانیم شرایط خوبی را در جابه‌جایی مسافران مهیا کنیم. هم‌اکنون 2هزار و 400دستگاه تا 2 هزار و 600دستگاه اتوبوس فعال در شهر تهران وجود دارد که قرار است در یک برنامه زمانبندی شده از سوی شورای شهر و شهرداری تهران 2هزار دستگاه اتوبوس با اولویت‌های دوکابین به ناوگان حمل‌ونقل عمومی افزوده شود.
برای رسیدن به 11هزار دستگاه اتوبوس براساس طرح جامع افق 1404با کمبود 9هزار دستگاه اتوبوس روبه‌رو هستیم. از این تعداد، طبق توافق صورت‌گرفته، 2 هزار دستگاه اتوبوس توسط وزارت کشور تامین می‌شود که از این محل، وزارت کشور سهم 80درصدی را در قالب یارانه پرداخت خواهد کرد. تا به امروز شهرداری تهران سهم‌القدر خود را در ارتباط با 647دستگاه اتوبوس پرداخته است و دولت هم در این زمینه سهم خود را پرداخت کرده و این اتوبوس‌ها توسط شرکت داخلی و در نهایت پلاک‌گذاری وارد ناوگان حمل‌ونقل عمومی خواهد شد. همچنین قرارداد 1100دستگاه اتوبوس با شرکت ایران‌خودرو و 900دستگاه اتوبوس با شرکت عقاب افشان به امضا رسیده است. علاوه بر اینکه مکاتبه 3هزار دستگاه اتوبوس نیز با تولیدکنندگان انجام شده است و در کنار همه این موارد تلاش ما این است که از ظرفیت بخش خصوصی نیز به‌طور کامل استفاده کنیم که در این بخش نیز قرار است 2هزار دستگاه اتوبوس وارد ناوگان حمل‌ونقل عمومی شهر تهران شود. علاوه بر همه اینها قرار است اتوبوس‌هایی از کشورهای روسیه، چین، اروپا و... وارد شود. البته شهرداری برای مزایده اتوبوس‌های قطری که در جام جهانی به‌کار گرفته شده‌اند نیز ورود پیدا کرده است. در کنار همه این موارد مذاکراتی نیز برای ورود اتوبوس‌های سه‌کابین و یا تراموا و همچنین اتوبوس‌های دوکابین انجام شده است که همه این موارد به‌صورت جدی در دستور کار قرار دارد. درباره میدل‌باس‌ها باید بگویم، با توجه به اینکه این دستگاه‌ها اتومات نبودند، شهرداری تهران رایزنی‌هایی را انجام داده است تا این میدل‌باس‌ها اتومات شوند و در همین زمینه 500دستگاه وارد خط تولید داخل شده است و به‌زودی وارد ناوگان حمل‌ونقل عمومی خواهد شد.
اتوبوس‌های وارداتی یورو4 هستند
برخی انتقادهایی به واردات اتوبوس‌های خارجی دست دوم مطرح می‌کنند. دراین رابطه باید گفت واردات به‌معنای خالی کردن پشتوانه تولید داخل نیست. برخی اشخاص تصور می‌کنند که این واردات به منزله بی‌توجهی به تولید داخل است. درحالی‌که رئیس‌جمهور دستور واردات این اتوبوس‌ها را صادر کرده است. همچنین سرمایه‌گذاری و تأمین منابع برای واردات ۲ هزار دستگاه اتوبوس انجام شده است. اتوبوس‌های دست دومی که قرار است خریداری شود، چند پله از اتوبوس‌هایی که امروز بازسازی می‌شود، بالاتر است. اتوبوسی که قرار است وارد شود یورو ۴ است و اتوبوسی که در داخل بازسازی می‌کنیم یورو ۲ است. وزارت کشور و وزارت صمت نیز باید مجوز ورود ۵۶ دستگاه اتوبوس دست دومی که بخش خصوصی وارد کرده و همچنان در گمرک بندرعباس است را تأیید کنند.
