دانش
تزریق ویروس برای نبرد با سلول‌های سرطانی
برای نخستین بار در جهان، آزمایش بالینی تزریق ویروس کشنده سلول‌های سرطانی به بدن فرد بیمار انجام شد
زهرا خلجی-روزنامه‌نگار
دانشمندان برای نخستین بار ویروس جدید از بین برنده سرطان را به نخستین بیمار انسانی تزریق کردند. پیش از این، آزمایش این ویروس که نام آن «واکسینیا» است، بر روی حیوانات موفقیت‌آمیز بوده است. به گزارش جی بی‌آر، با این حال آزمایش واقعی اثربخشی آن با این کارآزمایی بالینی جدید آغاز می‌شود.
ویروسی مخصوص از سلول‌های سرطانی
شنیدن نام ویروس در وهله اول تصور بدی برای ما ایجاد می‌کند؛ چرا که ویروس‌های کشنده زیادی وجود دارد. اما با این حال، دانشمندان با استفاده از ویروس کشنده سرطان به نام «واکسینیا» یک درمان آزمایشی سرطان ارائه کردند. هدف دانشمندان از این آزمایش این بود که ویروس، پاسخ ایمنی بدن در برابر سرطان را تقویت کند. این ویروس به‌طور خاص برای کشتن سلول‌های سرطانی طراحی شده است و در آزمایش‌های قبلی روی حیوانات، دانشمندان نتایج بسیار امیدوارکننده‌ای از آن دیده‌اند. این نوع ویروس‌ها بیش از یک قرن است که در مبارزه با سرطان مورد تحقیق بوده‌اند. در این صورت می‌توان گفت؛ موفقیت این ویروس‌ها بسیار محدود بوده است. این بار دانشمندان ویروس کشنده سرطان را مهندسی کرده‌اند تا نه تنها به سلول‌های سرطانی آسیب برساند، بلکه آنها را برای سیستم ایمنی بدن قابل تشخیص‌تر کنند. محققان امیدوارند که این روش به قوی‌تر شدن پاسخ بدن کمک کند و به آن اجازه بدهد تا بهتر با سلول‌های سرطانی مقابله کند. اگرچه داروهای سرطان پیشین در آزمایشات بالینی نتایج امیدوارکننده‌ای را نشان دادند، اما واکسینیا (Vaxinia) می‌تواند درهای جدیدی در پایان دادن به دردهای سرطانی باز کند.
کوچک کردن اندازه تومور
البته دانشمندان قبل از اینکه به سراغ آزمایشات انسانی بروند، این ویروس را روی حیوانات آزمایش کردند. در بسیاری از موارد، با موفقیت بزرگی در کوچک کردن تومورها روی حیوان‌ها و سلول‌های آزمایشگاهی بودند. ویروس کشنده سرطان نشان داد که می‌تواند اندازه تومورهای سرطان ریه، سینه، تخمدان، پانکراس و روده بزرگ را کاهش دهد.
در پی موفقیت آزمایش حیوانی، دانشمندان تصمیم گرفته اند تا به سراغ آزمایش انسانی بروند. همیشه اینطور نیست که نتایج مشاهده شده بر روی حیوانات به‌طور مستقیم روی انسان نیز همان نتیجه را بدهد. بدیهی است که دلایل زیادی برای این مسئله وجود دارد، اما محققان امیدوارند که این ویروس بتواند شانس بیماران را برای مقابله با سرطان بهبود ببخشد.
فاز یک کارآزمایی بالینی
هم‌اکنون، واکسینیا در فاز اول آزمایشی روی 100بیمار مبتلا به سرطان آزمایش خواهد شد. این بیماران تومورهای جامد متاستاتیک یا پیشرفته دارند و هر کدام حداقل 2 روش درمانی دیگر را امتحان کرده‌اند. محققان قصد دارند تا این دارو را در 2 گروه مختلف تجویز کنند. نخستین گروه فقط واکسینیا را دریافت خواهند کرد و گروه دوم ویروس کشنده سرطان را به همراه یک داروی ایمونوتراپی دریافت خواهند کرد. البته، آزمایش های فاز یک بیشتر برای درک ایمنی و یافتن دوز بهینه دارو انجام می‌شود. به این ترتیب، ممکن است اثربخشی ویروس را به‌طور کلی ثابت نکند. با این حال، یک گام مهم برای رسیدن به روشی جایگزین برای مبارزه با سرطان است. هم‌اکنون انتظار می‌رود این آزمایش تا اوایل سال2025 تکمیل شود؛ بنابراین باید برای دیدن نتایج قطعی این درمان، چند سال صبر کنیم.
تلاش گسترده برای رسیدن به واکسن ضد‌سرطان
مدت‌هاست فناوری واکسن که mRNA توسط شرکت بیوتکنولوژی بیوان تک-فایزر و مدرنا برای واکسن‌های مربوط به کروناویروس استفاده می‌شود، به‌شدت توسط پزشکان و مقامات بهداشت عمومی به‌عنوان معجزه‌ای مدرن و وسیله‌ای برای انقلابی کردن توسعه واکسن مورد توجه قرار گرفته است. نیلز والتر، پروفسور شیمی بیولوژیکی در دانشگاه میشیگان که حدود 30سال روی پلتفرم mRNA مطالعه کرده است، گفت: برآورد بزرگ بودن این درمان و تأثیر آن بر سلامت انسان، هم‌اکنون دشوار است. مثل معرفی آیفون در زمانی که اکثر مردم گوشی‌های همراه تاشو داشتند. فراتر از کاربردهای این پلتفرم برای پیشگیری از ابتلا به کووید-19، تعداد زیادی کاندیدای واکسن mRNA برای درمان سرطان‌هایی چون پانکراس، روده بزرگ و پوست و همچنین بیماری‌های ویروسی مانند HIV، آنفلوآنزا، ابولا، زیکا و هاری در حال تحقیق و پشت سر گذاشتن آزمایش‌های بالینی هستند. والتر گفت: همان مولکولی که میلیاردها سال پیش به ما حیات بخشید، اکنون به چیزی که امروز در زندگی ما را رنج می‌دهد، یعنی عفونت‌های ویروسی و بیماری‌های وحشتناکی مانند سرطان تبدیل شده است. واکسن‌هایی که از فناوری mRNA استفاده می‌کنند با ارائه دستورالعمل به سلول‌ها کار می‌کنند. در مورد کووید-19، این دستورالعمل‌ها عبارت بودند از؛ ایجاد پروتئینی که شبیه پروتئین اسپایک موجود در ویروس SARS-CoV-2 باشد که باعث ایجاد پاسخ ایمنی و ایجاد آنتی بادی برای دفاع در برابر آن ویروس می‌شود. مقامات بهداشتی بارها اعلام کرده‌اند که mRNA هرگز وارد هسته سلول نمی‌شود و هیچ تعاملی با DNA سلول ندارد و بنابراین افسانه‌هایی که در مورد دستکاری ژن انسان با این نوع از واکسن‌ها گفته می‌شود از پایه اشتباه و غلط است.
