نمایندگان در آزمون تحقق‌مجلس شیشه‌ای

طرح شفافیت آرای نمایندگان مجلس شورای اسلامی پس از کش‌و‌قوس‌های فراوان بالاخره قرار‌است در هفته جاری به صحن علنی مجلس بیاید. این طرح به‌رغم آنکه یکی از نخستین وعده‌های جدی نمایندگان مجلس یازدهم بوده، پس از یک‌و‌نیم‌سال که از عمر مجلس می‌گذرد، هنوز به ثمر نرسیده و روال شفافیت نسبت به مجالس گذشته تغییر خاصی نکرده است. تأخیر در بررسی این طرح در صحن علنی مجلس یازدهم، البته انتقادهای برخی نمایندگان را هم در پی داشته است. به هر حال در آخرین روز هفته گذشته دستور کار صحن علنی مجلس شورای اسلامی از یکشنبه 23آبان تا چهارشنبه 26آبان اعلام شد که براساس آن نمایندگان مجلس در هفته جاری طرح شفافیت آرا را مورد‌بررسی قرار‌می‌دهند. این در حالی است که بحث شفافیت آرای نمایندگان از 4سال پیش یعنی پاییز 96آغاز شد. سال 97هم 2طرح دیگر در همین باره از سوی نمایندگان مجلس مطرح شد .  نهایتا سال99 هم آخرین طرح شفافیت از سوی نمایندگان مجلس یازدهم مطرح شد که اکنون قرار‌است در صحن بررسی شود. حقیقت تلخ این است که نمایندگان در قبال آرایی که در مجلس می‌دهند هیچ مسئولیتی ندارند. آنان هیچ مسئولیت مدنی هم در قبال آن ندارند و اگر رأی آنها باعث خسارت به جامعه شود، نه‌تنها توسط هیچ نهادی مؤاخذه نمی‌شوند، بلکه مردم و موکلان آنها نیز از آرای نمایندگان خود باخبر نمی‌شوند؛ برای مثال یکی از موضوعاتی که همواره مورد انتقاد بوده، رأی ممتنع نمایندگان در رأی‌گیری‌هاست. سؤال بسیاری از مردم این است که مگر ممکن است یک نماینده هیچ رأی و نظری نداشته باشد! امری که شاید با شفافیت آرا دیگر شاهد آن نباشیم. این البته فقط یک نمونه از مواردی است که درصورت شفافیت آرا حتما کاهش می‌یابد؛ چرا که این طرح می‌تواند نمایندگان را در قبال آرای آنها مسئولیت‌پذیر کند.



نگاه نمایندگان به طرح شفافیت
اقبال شاکری

طرح شفافیت آرای نمایندگان از پیش از آغاز به‌کار رسمی مجلس یازدهم مطرح شد و حتی از موضوع‌ «عدم‌شفافیت» به‌عنوان آسیبی برای مجالس قبلی یاد شد؛ بر همین اساس بود که از همان ابتدای مجلس یازدهم، نمایندگان مجلس معتقد به شفافیت بودند و پیش‌نویس‌هایی برای آن تهیه کردند تا به‌صورت حداکثری مردم در جریان کارکردهای مجلس قرار‌گیرند. دانستن علل موافقت و مخالفت نمایندگان با یک موضوع باعث می‌شود آنها در کارکرد خود دقت بیشتری کرده و مطالعه و کارشناسی بیشتری درباره موضوعات صورت دهند و از سوی دیگر زمانی که درباره بررسی طرح یا لایحه‌ای اطلاع‌رسانی شود، نخبگان، متخصصان و کارشناسان نیز نظرات خود را بیان کرده و مجلس نیز از آثار این شفافیت بهره‌مند خواهد شد. باید شفافیت مالی هم به شفافیت آرای نمایندگان اضافه شود که شامل حقوق نمایندگان، سفرهای خارجی، جلسات و هزینه‌هایی است که صرف این موارد می‌شود که درصورت شفاف‌سازی قطعا از حاشیه‌سازی‌ها برای قوه‌مقننه جلوگیری می‌شود.

سیدمحمدرضا میرتاج‌الدینی

شفافیت یکی از عناصر اصلی مجلس شورای اسلامی است. مجلس خانه ملت است و مردم باید بدانند که وکلای آنها چگونه و بر چه اساسی تصمیم می‌گیرند. طبق قانون اساسی مذاکرات مجلس باید علنی باشد و از رادیو پخش شود و روزنامه رسمی نیز متن آن را منتشر کند که حتی اگر آن روز امکانات امروز را داشتیم قطعا در قانون می‌آمد که این مذاکرات از سیمای رسمی جمهوری اسلامی نیز پخش شود. در حالت عادی هیچ مصوبه‌ای در جلسه غیرعلنی قانونی نیست که همین امر، تأکید قانون بر شفافیت را نشان می‌دهد از این‌رو نباید مسئله‌ای در قانونگذاری از چشم مردم پنهان بماند.

حمیدرضا حاجی‌بابایی

یکی از شعارهای اصلی مجلس یازدهم، شفافیت آرای نمایندگان بوده است و نمایندگان مجلس حتماً باید به وعده‌ای که به مردم دادند، عمل کنند. نمایندگان مجلس شورای اسلامی از بررسی مجدد طرح شفافیت آرای نمایندگان در صحن مجلس استقبال می‌کنند و ما منتظریم که این موضوع مهم هر چه زودتر در دستور کار مجلس قرار گیرد. شفافیت آرا باید محقق شود؛ چرا که می‌تواند رضایت عمومی و شفافیت در رفتار و گفتار نمایندگان و مصوبات مجلس را به‌دنبال داشته باشد و از سوی دیگر باعث ارتباط نزدیک بین مردم و مجلس می‌شود.

علیرضا سلیمی

طرح شفافیت آرای نمایندگان به بهتر شدن عملکرد مجلس و نمایندگان بسیار کمک خواهد کرد و ما می‌خواهیم با این طرح همه فعالیت نمایندگان در حیطه وظایف نمایندگی را در ویترین قرار دهیم تا مردم بتوانند آن را رصد و بر عملکرد آنها نظارت کنند. مردم حق دارند در جریان عملکرد نمایندگان قرار گیرند؛ چرا که نمایندگان وکلای آنها هستند. از طرف دیگر تصویب این طرح باعث مشارکت مردم در امور کلان کشور و تصمیم‌گیری‌ها می‌شود.