آمارهای مهربان

بهنام سلطانی

غالبا توسعه کشورها را، سعی می‌کنند که با توسعه کتابخوانی و کیفیت کتابخوانی آنها محک بزنند. به همین دلیل است که کتاب و کتابخوانی در کشورها، اهمیت فراوانی یافته است و متولیان امر سعی می‌کنند که در این زمینه هر کاری که از دست‌شان برمی‌آید، انجام بدهند. از دیرباز که کتاب منتشر شده تا به امروز، عددها و آمارهای مختلفی در مورد کتاب‌ها و «ترین»های این حوزه وجود داشته است. حالا که فرصتی دست‌داده تا به مناسبت نزدیک‌شدن هفته کتاب درباره این یار مهربان بنویسیم، بد نیست سرآغاز بحث‌های‌مان با چنین عددهایی باشد.

12000000
بار جست‌وجو در موتور جست‌وجوی گوگل هم رکورد رمان مشهور «1984» نوشته جورج اورول است. یکی از سایت‌های مربوط به شرکت گوگل آمار جالبی از جست‌وجوهای اینترنتی مربوط به رمان‌ها و کتاب‌های کلاسیک منتشر کرده و عنوان آن را پربحث‌ترین کتاب‌ها گذاشته است. رمان هملت نوشته ویلیام شکسپیر و داستان ارباب حلقه‌ها نوشته جی.آر.آر. تالکین با بیش از 8میلیون بار جست‌وجو در رتبه دوم قرار دارند و کشتن مرغ مقلد نوشته هارپر لی بیش از 5میلیون بار سرچ شده است.

30000000
دلار قیمت گران‌ترین کتاب تاریخ است که در حراجی معروف «کریستی» نیویورک به فروش رفته است. کتاب «قوانین آروندل» اثر لئوناردو داوینچی در سال۱۹۹۴ در حراجی «کریستی» نیویورک به قیمت ۳۰میلیون‌و۸۰۰ هزار دلار چوب حراج خورد. خریدار این کتاب هم کسی نبود جز بیل گیتس، ثروتمندترین مرد جهان.  قوانین آروندل شامل مجموعه یادداشت‌های  لئوناردو داوینچی است که بین سال‌های ۱۴۸۰ و ۱۵۱۸ نوشته.

2500
سال از نوشتن نخستین کتاب به‌دست بشر گذشته است. البته این روایتی است که بارها به محل بحث و مناقشه بین تاریخ‌نویسان بدل شده. عده‌ای می‌گویند قدیمی‌ترین کتاب جهان احتمالاً نسخه‌ای چند‌صفحه‌ای از جنس طلا باشد که در موزه ملی تاریخ بلغارستان نگهداری می‌شود. این کتاب 6صفحه‌ای از جنس طلای 24عیار است و در یکی از معابد قدیمی بلغارستان کشف شده است.

۸۶۸
 سال پس از میلاد مسیح و همزمان با چاپ تکنیک چاپ در چین، یک کتاب در این کشور چاپ شده که عده‌ای آن را قدیمی‌ترین کتاب چاپ‌شده جهان می‌دانند. بسیاری از منابع مکتوب بر همین اساس، نسخه چینی «الماس سوترا» را قدیمی‌ترین کتاب چاپی جهان می‌دانند. این کتاب شامل گفت‌وگوهایی بین بودا و یکی از شاگردانش است. حروف و تصاویر این کتاب روی ورقه‌هایی از چوب حک و رنگ شده و سپس به کاغذ انتقال داده شده‌است.

470
هزار عنوان کتاب، آماری است که دولت چین از چاپ سالانه کتاب در این کشور ارائه داده. این آمار در حالی اعلام شده که به‌طور رسمی حدود 570انتشارات دولتی در چین فعالیت می‌کنند. طبق آمار یونسکو، شمار سالانه کتاب‌های چاپ شده در آمریکا نیز بیش از 338هزار عنوان اعلام شده است. انتشار کتاب‌های الکترونیک در آمریکا بسیار مرسوم بوده و طرفداران بی‌شماری دارد.

1000000000
بار چاپ برای یک کتاب رکوردی تاریخی است. کتاب نقل‌قول‌هایی از مائو تسه تونگ، رهبر انقلاب چین با بیش از یک‌میلیارد جلد در رتبه نخست پرفروش‌ترین کتاب‌های تاریخ قرار دارد. شاید اگر کشور چین جمعیتی صد‌میلیونی داشت، این کتاب به این تعداد به فروش نمی‌رسید. این کتاب نوشته خود مائو نیست اما هر چینی موظف بوده یک نسخه از آن را داشته باشد.

22
صفحه کتاب در ابعاد ۰.۷۵ در ۰.۷۴میلی‌متر، ویژگی کتابی است که عنوان کوچک‌ترین کتاب جهان را از آن خود کرده است. این کتاب که «گل‌های فصول» نام دارد، در ژاپن تولید شده و شامل تصاویر بسیار کوچک گل‌ها به همراه نام آنها در ابعاد ۰.۰۱ میلی‌متر است. گفته می‌شود ناشر این کتاب از تکنیک‌هایی که در چاپ اسکناس به‌کار می‌رود برای خلق این کتاب کوچک استفاده کرده است.

1196
شمسی هم تاریخی است که نخستین کتاب چاپی ایران به اسم «رساله جهادیه» توسط میرزا‌عیسی قائم‌مقام‌فراهانی در تبریز چاپ شده. این کتاب قرار بود فتواهای مربوط به جهاد علیه روس‌ها را به اطلاع مردم برساند.

500000000
نسخه هم رکورد پرفروش‌ترین رمان دنیاست که به دون‌کیشوت اثر درخشان «میگل د سروانتس» تعلق دارد. کتاب «لغتنامه چینی شینوآ زیدیان» هم که نخستین‌بار در سال 1953منتشر شد، با فروش ۴۰۰میلیون نسخه در رده دوم قرار‌گرفته. کتاب «داستان دو شهر» اثر چارلز دیکنز که در سال۱۸۵۹میلادی منتشر شده با 200میلیون نسخه در رده سوم پرفروش‌ترین کتاب‌های دنیا قرار‌دارد.

1084
جلد کتاب، رکورد ویژه «لافایت رونالد هابارد» است که او را به‌عنوان پرکارترین نویسنده جهان معرفی می‌کند. او که به‌عنوان پدر مکتب علم‌گرایی شناخته می‌شود، نویسنده‌ای است که بیشترین تعداد کتاب به چاپ رسیده در جهان را دارد. گینس هم تعداد آثار «آل رون هابارد» را ۱۰۸۴جلد برشمرده است. این نویسنده رکورد بیشترین تعداد کتاب‌های صوتی در جهان را هم در دست دارد.

7000
مترمربع مساحت فروشگاه کتاب بزرگسال باغ کتاب است که این مجموعه را در صدر بزرگ‌ترین کتابخانه‌های ایران قرار داده. مجموعه باغ کتاب با داشتن 2کتابفروشی بزرگسال و کودک، بزرگ‌ترین فضای فروشگاهی کتاب در جهان به شمار می‌رود و با 80هزار جلد کتاب رکورددار است.

10551
صفحه ویژگی منحصر‌به‌فرد بزرگ‌ترین کتاب جهان است که توسط یک دختر جوان الجزایری به نام «نوره طاع‌الله» تألیف شده و عنوان بزرگ‌ترین کتاب جهان را یدک می‌کشد. این کتاب که «أبواب النجاح» نام دارد با 10551صفحه و 45کیلوگرم وزن در گینس اسم هم ثبت شده است. این دختر محتوای کتابش را به هزاران قانون مردمی، ضرب‌المثل‌های قدیمی و افسانه‌ها اختصاص داده.

642
دقیقه مطالعه در هفته، آماری است که در هندوستان به ثبت رسیده و این کشور را در صدر کشورهایی که بیشترین سرانه مطالعه را دارد قرار داده است. تایلند، دومین کشور جهان است که بیشترین آمار مطالعه و کتابخوانی را به‌خود اختصاص داده است. تایلندی‌ها به‌طور متوسط ۹ساعت‌و۲۴دقیقه برای مطالعه در هفته وقت می‌گذارند. چین هم با ۸ساعت مطالعه هفتگی جایگاه سوم را دارد. سرانه مطالعه روزانه در ایران 16دقیقه‌و32ثانیه است.

82398
عنوان کتاب طی سال گذشته در ایران منتشر شده است. براساس آمار و ارقامی که خانه کتاب منتشر کرده، از این تعداد ۵۹‌هزار‌و۶۶‌عنوان تألیف بوده و سهم ترجمه ۲۳هزار‌و۳۳۲کتاب بوده است؛ به‌عبارت دیگر در سال1399 حدود
۲۱ ۰۲۲ ۳۲۷ صفحه روانه بازار کتاب شده است.