گرسنگی تا مرگ، در زمستان سیاه افغانستان

سازمان ملل مدت‌هاست درباره خطر کمبود شدید مواد غذایی در افغانستان هشدار می‌دهد و حالا همزمان با شروع فصل سرما، کابوس مرگبار گرسنگی و قحطی، مردم را دربرگرفته است.
به گزارش بی‌بی‌سی، هوا در افغانستان، ‌به یکباره از خنک و پاییزی به سرد و زمستانی تبدیل شده است. در بخش‌هایی از افغانستان، باید به این سرمای سخت، خشکسالی را هم اضافه کرد. همه اینها، زنگ هشدار فاجعه‌ای است که می‌تواند عواقبی مرگبار برای میلیون‌ها افغان داشته باشد. در میدان وردک در 80کیلومتری غرب کابل، هر روز صدها نفر در محلی که طالبان برای توزیع آرد مشخص کرده، جمع می‌شوند. این آرد را البته نه طالبان که برنامه جهانی غذا به این کشور آورده و در میان مردم توزیع می‌کند. سربازان طالبان مسئول برقراری امنیت و نظم در این محل هستند. معمولا آنهایی که آرد گیرشان می‌آید اعتراضی ندارند، اما آرام‌کردن کسانی که از آرد محروم می‌مانند، بسیار سخت است.
یک نفر از آنها به خبرنگار بی‌بی‌سی گفته است: «زمستان تقریبا رسیده است. نمی‌دانم اگر نتوانیم نان بپزیم اصلا می‌توانیم از آن جان سالم به در ببریم یا نه.» برنامه جهانی غذا تلاش‌هایش را بیشتر کرده است تا به 22میلیون نفر در افغانستان کمک کند که به غذا دسترسی داشته باشند. اگر آب و هوا در زمستان پیش رو همانقدر بد باشد که کارشناسان هشدار داده‌اند، انتظار می‌رود که تعداد بسیار زیادی از مردم افغانستان با گرسنگی و قحطی گسترده مواجه باشند.
دیوید بیزلی، مدیر اجرایی برنامه جهانی غذا که همین یکشنبه به کابل رفته بود، به بی‌بی‌سی گفته است: «وضعیت در بدترین شکل ممکن است. در واقع، ما در حال تماشای بدترین فاجعه انسانی روی زمین هستیم. 95درصد مردم، غذای کافی ندارند و حالا شاهد حرکت 23میلیون نفر به‌سوی گرسنگی بسیار شدید هستیم. 6‌ماه آینده بسیار فاجعه‌بار خواهد بود. 6‌ماه آینده جهنم روی زمین خواهد بود.»
قبل از اینکه طالبان، قدرت را در افغانستان به‌دست گیرد، این اطمینان وجود داشت که اشرف غنی قادر خواهد بود تا به تهدید زمستان سخت در کشورش رسیدگی کند، دلیل آن هم کمک‌های بسیار زیاد جامعه جهانی بود. اما این کمک‌ها هم بعد از سرنگونی دولت اشرف‌ غنی دود شده و به هوا رفته است. از آن زمان، اقتصاد افغانستان هم در آستانه فروپاشی قرار گرفته و هزاران خانواده، منبع درآمد خود را از دست داده‌اند. کشورهای غربی کمک خود را به افغانستان قطع کرده‌اند، چون نمی‌خواهند به رژیمی کمک کنند که زنان را از تحصیل بازمی‌دارد.
اما قطع این کمک‌ها، بیشتر از طالبان، برای مردم افغانستان پیامد بدی خواهد داشت و میلیون‌ها انسان بی‌گناه گرفتار گرسنگی بسیار شدید خواهند شد.
بیزلی، دولت‌ها و میلیاردرهای کشورهای پیشرفته دنیا را به چالش کشیده است تا برای رفع نیاز فوری مردم در افغانستان به پا خیزند. او گفته است:«پیام من به رهبران دنیا و ثروتمندان دنیا این است که تصور کنید که این دختر کوچک، پسر کوچک یا نوه کوچک خود شماست که در آستانه گرسنگی کشیدن تا مرگ است. قطعا در این صورت، هرکاری که از دستتان برمی‌آمد می‌کردید. شرم بر ما، ‌وقتی که 400تریلیون دلار ثروت در زمین است و مردم افغانستان گرسنه هستند.»
یکی از هزاران خانواده افغان که نیازمند کمک فوری هستند، فاطمه و 7 فرزند او در شهر بامیان‌اند. فرزندان او 3تا 16ساله هستند. همسر او به تازگی به‌خاطر سرطان ریه درگذشته است. آنها به‌شدت فقیر هستند و در غاری در نزدیکی محل مجسمه‌های بودا زندگی می‌کنند که در سال 2001توسط طالبان تخریب شدند. فاطمه در دولت پیش می‌توانست مایحتاج روزانه خود، ازجمله روغن و آرد را تامین کند، اما از وقتی که طالبان در کشورشان مستقر شده، تامین این اقلام هم برای او غیرممکن شده است. فاطمه با وجین‌کردن یک مزرعه در نزدیکی محل زندگی‌اش، ‌درآمد اندکی به‌دست می‌آورد، اما حالا خشکسالی کشت و کار را در این منطقه از بین برده است و برای فاطمه و افراد دیگر مثل او، کاری وجود ندارد.
او به بی‌بی‌سی درباره وضعیت خانواده‌اش گفته است: «من به‌شدت می‌ترسم. چیزی ندارم که به بچه‌ها بدهم. به‌زودی مجبور خواهم شد به خیابان‌ بروم و گدایی کنم.» برخی خانواده‌ها، برای افزایش درآمد، دختران جوان‌شان را به‌عنوان عروس به مردان مسن فروخته‌اند. فاطمه از این کار سر باز زده‌ است. اما او و فرزندانش با گرسنگی تا حد مرگ دست و پنجه نرم می‌کنند، مگر اینکه عرضه مواد غذایی دوباره از سر گرفته شود. شرایط پیش روی آنها به‌شدت نگران‌کننده است چون برف روی کوه‌های اطراف نشسته و سرما سخت‌تر و تیزتر شده است. زمستان به‌زودی به اینجا خواهد رسید و تعداد زیادی از مردم همچون فاطمه و فرزندانش در آستانه غرق شدن در فاجعه قرار خواهند گرفت. اوضاع البته فقط در بامیان بحرانی نیست و در هر جایی از این کشور، نشانه‌های ترسناکی از یک فاجعه در حال شکل‌گیری را می‌توان به وضوح دید.
این نشانه‌ها، چهره کابل را هم خدشه‌دار کرده است؛ در بیمارستان ایندیرا گاندی که بیمارستان اصلی کودکان افغانستان است، تن زار و نحیف گلدانه، یکی از همین نشانه‌هاست. این دختر دو و نیم ساله، چنان خسته و کم‌جان است که به سختی می‌تواند دهانش را باز کند. او تنها یکی از کودکان بسیار زیادی است که روزانه به‌خاطر گرسنگی و سوءتغذیه شدید به این بیمارستان آورده می‌شوند. جنت گل، پدر این دختر گفته است که او به سختی می‌تواند به این دختر و 5فرزند دیگرش غذا بدهد. او پیش از این آهن‌آلات را خانه به خانه از مردم می‌خریده و آنها را در بازار آهن می‌فروخته. اما در 3ماه اخیر، کار خوابیده و او هیچ درآمدی نداشته است؛ «قبلا کار به اندازه کافی وجود داشت و می‌توانستم غذا فراهم کنم. می‌توانستیم 2‌یا‌3‌بار در هفته گوشت بخوریم. اما حالا فقط نان در چای می‌زنیم و به بچه‌ها می‌دهیم تا گریه‌شان بند بیاید.»
تعداد کودکانی همچون گلدانه چنان زیاد است که بیمارستان ایندیرا گاندی مجبور شده است بخش کودکانی را که دچار سوءتغذیه هستند گسترش بدهد.
آمار جهانی، تعداد افراد در آستانه فاجعه در سراسر جهان را بالا برده و از 42میلیون نفر در 43کشور در ابتدای سال، به 45میلیون نفر رسانده است. علت اصلی افزایش آمار، شرایط مردم در افغانستان است. براساس گزارش برنامه جهانی غذا، 8-7میلیون نفر در این کشور در شرایط نزدیک به قحطی زندگی می‌کنند که 3میلیون نفر بیشتر از ابتدای سال است. در مجموع، 60درصد جمعیت افغانستان، یعنی حدود 24میلیون نفر از گرسنگی شدید رنج می‌برند.
همه این افراد، در زمستان سردی که پیش رویشان است، قطعا شرایط سخت‌تری را هم تجربه خواهند کرد و تعداد زیادی از آنها، طعم مرگ را خواهند چشید.