به فکر سقف باش...

فاطمه عباسی

 باران، رحمت است و برکت، اما همین باران وقتی یک ریز ببارد یا تبدیل به سیلاب ‌شود، برای برخی بناهای تاریخی چیزی جز خسارت و خرابی به همراه ندارد. کافی است بارندگی چند روزی ادامه پیدا کند، در چنین شرایطی، شاهد آغاز آسیب‌دیدگی بسیاری از بناهای تاریخی رها شده، بدون کاربری و اغلب مرمت ‌نشده خواهیم بود که آب از بام به داخل لایه‌ها نفوذ می‌کند و به طاق‌ها، گنبدها و پوشش‌های تخت آسیب می‌رساند و در نتیجه سقف و گنبد روی طبقات زیرین فرو می‌ریزد و تنها ویرانه‌ای از آن ساختمان باقی می‌ماند که دیگر نمی‌شود اسمش را بنای تاریخی گذاشت. البته این مشکل فقط برای ساختمان‌ها و خانه‌های تاریخی نیست، حتما در اخبار دیده یا شنیده‌اید که با کوچک‌ترین سیل، پل‌های تاریخی در روستاها و شهرستان‌ها تخریب می‌شود و بعد از آن به جای مرمت، جایشان را پل‌های فلزی می‌گیرد. مثالش می‌شود سال 98که باران شدیدی در کل کشور بارید و در حدود۷۳۰ اثر تاریخی ۲۵ استان در اثر این بارش و سیلاب آسیب دید. بعد از بررسی‌ها هم معلوم شد که ۳۰۰ میلیارد تومان برای مرمت و نجات‌بخشی این آثار نیاز است که خب این اعتبار به این راحتی‌ها اختصاص پیدا نمی‌کند. بسیاری از این بناها هنوز هم به همان شکل تخریب شده باقی مانده‌اند. در همین بارندگی‌های چند روز گذشته هم، سقف یکی از دالان‌های سی و سه پل اصفهان نم داده و هنوز اداره میراث فرهنگی کاری برای رفع این آسیب انجام نداده است. البته همانطور که از قدیم گفته‌اند، پیشگیری بهتر از درمان است. فعالان حوزه میراث فرهنگی هم می‌گویند که مقاوم‌سازی‌ این بناها، بازدید مستمر در زمان بارندگی، بررسی ناودان‌ها و مسیر آبروها، برف‌روبی قبل از اینکه نشستن برف به بنا آسیب برساند و ترمیم اضطراری خرابی‌ها می‌تواند از آسیب‌های بعدی و احتمالی جلوگیری کند. گروهی از دوستداران میراث فرهنگی هم با شروع فصل سرما و بارندگی‌ها فعالیت‌شان در شبکه‌های مجازی بیشتر شده و با راه‌اندازی کمپین و طراحی پوستر درباره مشکلاتی که در فصل بارندگی‌ها ممکن است برای آثار تاریخی رخ دهد اطلاع‌رسانی می‌کنند تا بیشتر حواسمان به میراث گرانبهای کشورمان باشد. شاید ساده به‌نظر برسد، اما حتی یک بازدید کوتاه از ناودان‌ها هم می‌تواند از یک تخریب بزرگ جلوگیری و بخشی از تاریخ را حفظ کند.