چرا تدوین بودجه تهران به سیاست نیاز دارد؟

ناصر امانی- عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی شهر تهران

دیروز طرح «سند سیاست‎های حاکم بر تدوین برنامه و بودجه سال 1401تهران» در شورای شهر به تصویب رسید تا مشخص شود که شهرداری براساس چه اولویت‌ها و راهبردهایی باید لایحه بودجه سال آینده را تنظیم و تصویب کند؛ طرحی که در کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهیه شده و یک فوریت آن 2هفته پیش در صحن علنی به تصویب رسیده بود. در این میان، وقتی ما عنوانی را روی طرحی با نام «سند سیاست‎‌های حاکم بر تدوین برنامه و بودجه سال‌1401» می‌گذاریم، این یک سند سیاست محسوب می‌شود و نباید به برنامه، راهبرد، اهداف و چشم‌انداز بپردازد؛ چراکه منابع شهرداری تهران محدود است و نیازهایش  الاماشاءالله.
نکته اساسی اینجاست که براساس منابع محدود سال آینده شهرداری تهران، شورای شهر اولویت‌هایی را برای خدمتگزاری بهتر، کاهش هزینه‌ها و برقراری جریان آرامش در شهر تعیین کرده است. با توجه به این محدودیت‌ها می‌توان گفت حوزه حمل‌ونقل عمومی در اولویت اول قرار بگیرد یا اولویت دوم آلودگی هوا باشد. در ادامه نیز بافت فرسوده، حوزه فرهنگی و اجتماعی و... قرار می‌گیرد؛ یعنی موضوعاتی که شهروندان به شکل روزمره گرفتار آن هستند و اذیت می‌شوند. با چنین رویکردی، بودجه‌ای تنظیم خواهد شد که طبق آن، هم به نیاز مردم پاسخ داده شده و هم شهرداری، موظف شده تا به اولویت‌ها بپردازد.
البته برای این منظور باید از گذشته‌‌ها و تجربه‌ها بهره‌برد. بنده 4سال مسئول برنامه و بودجه شهرداری تهران بودم و بودجه را به صحن دوره چهارم شورای شهر آورده و به تصویب رساندم. معمولا 10 تا 12اولویت را به‌عنوان سیاست و راهکار تعیین می‌کردند؛ مثلا پروژه‌های نیمه‌تمام 50درصد در اولویت قرار بگیرند یا سرانه محله‌های محروم تهران تامین شود. در واقع، این موارد عناوین اصلی بودجه شهرداری تهران را تعیین می‌کرد. اما مسئله‌ای که نباید از آن غافل شد، این است که ما یک چشم‌انداز، راهبرد، اهداف و... داریم و در برنامه‌ریزی، سیاست آخرین پله محسوب می‌شود.
بودجه‌1400 یک برش از برنامه 5ساله هم هست و نباید این را به یک برنامه جدید تبدیل کنیم. برنامه 5ساله تا سال‌1402 ادامه دارد و بنابراین نباید برنامه جدیدی نوشته شود. با وجود این، طرح «سند سیاست‌های حاکم بر تدوین برنامه و بودجه سال‌1401»‌ بیشتر سند منشوری از چشم‌اندازها، راهبردها، هدف‌ها و برنامه‌ها‌ست و تعداد کمی سیاست در آن دیده شده است. درصورتی که باید بودجه طبق سیاست‌های مناسب، به‌گونه‌ای تنظیم شود که در آن، سیاست و ضمانت اجرا تعیین شده و همچنین فسادستیزی و کمک به محله‌‌های محروم یکی از اولویت‌های مهم باشد.
با همه اینها آرزوی ما این است که در لایحه بودجه هیچ‌کدام از اولویت‌های شهری مورد غفلت قرار نگیرد. به‌طور نمونه مسئله هوشمندسازی بسیار مهم است. اگر هوشمندسازی به‌طور کل اجرا شود، خیلی از تقاضاهای سفر درون‌شهری کاسته شده، به‌طور طبیعی بار ترافیکی کاهش یافته و فشار از روی حمل‌ونقل عمومی کم می‌شود.
در عین حال پیش‌بینی من است که شهرداری تهران علاوه بر توجه به این حوزه، بر آن است تا هزینه‌های جاری را کاهش دهد؛ چراکه هزینه نگهداشت شهر خیلی بالاست و چه پروژه‌های عمرانی و چه پروژه‌های خدماتی هزینه‌های زیادی دارند.