غول‌های اقتصادی 2روز بیشتر می‌خوابند

سامان رضایی

 در بیشتر کشور‌های جهان مردم و به‌ویژه کارمندان فقط یک روز تعطیل آخر هفته دارند؛ درحالی‌که در کشور‌های پیشرفته این تعطیلات دو روز است. حالا خبر آمده که چند غول اقتصادی جهان شامل آلمان، ژاپن و حتی بچه‌غولی مانند سوئد این رقم را قرار است به 3 روز افزایش دهند؛  یعنی کارمند‌های این 3کشور وقتی به همکار خود می‌گویند آخر هفته خوبی داشته باشی منظورشان این است که تا 72ساعت دیگر روی ‌ماه یکدیگر را نمی‌بینند و می‌توانند برای خودشان زندگی کنند. اگر از کارشناس‌ها و متخصصان پرشماری که در تاکسی و مترو پهلو به پهلویمان می‌نشینند و تا مقصد نظریه‌های آنچنانی می‌دهند درباره تأثیر افزایش تعطیلات در اقتصاد کشور خودمان بپرسیم شاید 90درصد آن را بی‌تأثیر بدانند و 10درصد متخصص‌تر‌نما هم تعطیلات را آفت اقتصاد می‌دانند. از نشست اقتصادی تاکسی و مترو که پیاده شویم پرسشی اساسی ذهن ما را درگیر می‌کند. اینکه اگر افزایش تعطیلات مخل اقتصاد است جریان افزایش تعطیلات آخر هفته غول‌ها و بچه‌غول‌های اقتصادی چیست؟ موضوع از یک زاویه، بسیار ساده است؛ برای نمونه یکی از کلید‌های این معما میزان ساعت «مفید» کاری است. موردی که بی‌رودربایستی در کشور ما (مطابق آمار مرکز پژوهش‌های مجلس) برای مشاغل آزاد 2ساعت و در اداره‌های دولتی فقط 22دقیقه است. این میزان در کشور‌های پیشرفته بیش از 6ساعت است؛ بنابراین متخصصان بالا بردن راندمان کاری شرکت‌ها می‌توانند روی سایر متغیر‌ها کار کنند. برای نمونه آنها پس از شیوع کرونا متوجه شدند کارمند‌هایی که دورکاری می‌کنند یا بیشتر از تعطیلات استعلاجی استفاده کرده‌اند در روز‌های کاری راندمان کاری بهتری داشته‌اند. در نمونه دیگری آزمایش موفق هفته ‌کاری ۴ روزه در ایسلند به همراه یک دگرگونی کرونایی در سبک ‌کار کارمندان در کشورهای گوناگون باعث شد نشریه «اکونومیست» پیش‌بینی معناداری از آینده «تقویم جهانی تعطیلات آخرهفته» ارائه کند. این پیش‌بینی نشان می‌دهد کشور‌های پیشرفته به نسبت بهبود ساعت کار مفید کارمندان میزان تعطیلات آنها را افزایش خواهند داد. در ایران اما با اجرا نشدن قانون افزایش تولید و بهره‌وری که میزان حقوق کارمند و کارگر را براساس میزان و کیفیت کار او افزایش دهد شاهد برخی آمار‌های تلخ هستیم. چندی پیش عضو کانون عالی شورای کار در همین رابطه گفت:‌ هم‌اکنون ۷۰ درصد کارگاه‌ها قانون افزایش تولید و بهره‌وری را لغو کرده‌اند و کارگران همان حداقل حقوق تعیین شده را دریافت می‌کنند و در چنین کارگاه‌هایی نیروهای کار براساس شایستگی مورد استفاده قرار نمی‌گیرند و کیفیت کار به‌دلیل وجود تبعیض‌های مختلف به‌شدت کاهش می‌یابد.
با توجه به این واقعیت‌های غیرقابل انکار اگر غول‌های اقتصادی جهان خواب طولانی‌تر و تعطیلات آخر هفته 3روزه‌ای نداشته باشند جای تعجب دارد.