صرفه‌جویی با لامپ‌های روشن

فتانه احدی - روزنامه‌نگار

دور تند کنتور برق گواه از مصارفی دارد که با اندکی تامل و مقداری درایت می‌توان آن را به دورهایی با کمترین سرعت رساند. شاید اگر از صرفه‌جویی در مصرف انرژی به‌ویژه برق سخن به میان بیاید، بسیاری اعتراض کنند که گوش‌مان از این توصیه‌ها پر است اما واقعیت این است که با تمام توصیه‌هایی که می‌شود، باز هم مردم مصرفی بیش از اندازه دارند، به‌ویژه در ساعات پیک. ساعات پرمصرف در هر فصل، زمان معینی دارد که مردم باید به این زمان دقت داشته باشند و برای انجام امور روزانه خود این ساعات را درنظر بگیرند، ساعات پیک پاییز و زمستان بیشتر به‌سوی شب می‌رود و در بهار و تابستان بیشترین مصرف در روز صورت می‌گیرد.
به ساعت‌هایی که مصرف برق در کل کشور زیاد است، ساعت اوج مصرف یا پیک مصرف می‌گویند. در ساعات اوج مصرف برق که در اواخر روز است، وسایل روشنایی نیز به جمع مصرف‌کنندگان برق می‌پیوندد. این در حالی است که مصرف‌کنندگان ثابتی نظیر یخچال و فریزر و غیره از قبل در مدار بوده‌‌اند. در این صورت است که مصرف انرژی الکتریکی به حداکثر میزان خود می‌رسد و به آن پیک مصرف برق گفته می‌شود.

ساعاتی که باید کمتر مصرف کنیم
به‌طور معمول بیشترین مصرف برق به‌وی‍‍ژه در فصل پاییز و زمستان، در ساعت‌های اولیه شب اتفاق می‌افتد که در اصطلاح پیک بار یا ساعت‌های اوج بار نامیده می‌شود که به‌دلیل وارد مدار شدن وسایل روشنایی و لوازم برقی خانگی است.
کریم دردایی، کارشناس مدیریت مصرف برق درگفت‌و‌گو با همشهری توضیح می‌دهد: «در کشورهای پیشرفته صنعتی، ساعات پیک مصرف عموما در روز اتفاق می‌افتد. درحالی‌که ساعت اوج بار در فصول مختلف متفاوت است که این مدت زمان با توجه به ساعت رسمی کشور در 6ماه اول سال حدود ساعت ۱8تا ۲۳ و20تا 22 و در ۶ماه دوم سال از ۱۸ تا ۲۲ یعنی حدود ۴ساعت بعد از غروب آفتاب است. از این‌رو توصیه می‌شود که مصرف تا حد ممکن از ساعت پربار شبکه به ساعت کم‌بار منتقل شود تا هم در مصرف برق صرفه‌جویی کنید هم در هزینه‌های خانه».
همچنین در ایران در بعضی از فصل‌های سال مصرف برق نسبت به سایر فصول بیشتر است. ساعات پیک مصرف کارخانجات نیز بسته به نوع محصولات و فرایندهای تولید، متفاوت است. اما متأسفانه وجود ساعات اوج مصرف برق در ایران، به‌دلیل استفاده بی‌‎رویه مصرف‌کنندگان بخش‌های خانگی و تجاری است نه بخش صنعت. برای تامین نیروی برق مورد نیاز در ساعات پیک (اوج مصرف برق) نیاز به سرمایه‌گذاری‌های کلان برای ساخت نیروگاه‌های جدید است که تنها چند ساعت در شبانه‌روز به تولید برق بپردازند.
صرفه‌جویی؛ بهترین کار
خیلی از ما عادت کرده‌ایم وقتی در خانه هستیم، مدام سراغ یخچال برویم و با لحظه‌ای مکث یادمان بیاید که چه چیزی می‌خواهیم. این یعنی سبک غلط زندگی در ایام مورد نیاز صرفه‌جویی

مصرف انرژی برق.
اگر نگاهی به محیط کار و زندگی خودمان بیندازیم متوجه می‌شویم که در این مسیر خیلی می‌توانیم یاری‌گر نیروگاه‌های برق و صرفه‌جویی در مصرف آن باشیم. به‌طوری‌که با تغییر سبک زندگی ما خیلی از مسائل حل خواهد شد و در مصرف انرژی صرفه‌جویی زیادی می‌شود. شاید الان عده‌ای باشند که با موضع‌گیری بگویند همین قطعی‌های برق برایمان کافی است و دیگر نیازی به صرفه‌جویی نیست، درحالی‌که این تفکر اشتباه است.
کریم دردایی، کارشناس مدیریت مصرف برق تأکید می‌کند: «‌شاید خیلی‌ها ندانند همین شارژرهایی که به برق است، دستگاه قهوه‌ساز یا چایی‌ساز و همینطور مایکروویو و دیگر لوازم برقی مثل لپ‌تاپ و رایانه، تلویزیون و دیگر سیستم صوتی در خانه تا وقتی که از آنها استفاده هم نمی‌کنید اما دو شاخه آنها به برق است، برق مصرف می‌کنند. پس بهتر است که این لوازم را از پریز برق جدا کنید و در زمان استفاده دو شاخه آنها را به برق بزنید. برای استفاده از ماشین ظرفشویی بهتر است در ساعات غیرپیک مصرف برق و با حداکثر ظرفیت ماشین با زمان کمتر به شست و شوی ظرف‌ها بپردازید».

لامپ‌های اضافی را خاموش کنید
شاید همین الان اگر به مردم بگوییم لامپ‌های اضافی را خاموش کنند، اعتراض کنند که مگر می‌شود با مصرف چند لامپ صرفه‌جویی کرد؟ پاسخ واقعا بله است. چرا که به تصاعد اگر هر خانواده‌ای تا شب لامپی در خانه روشن نکند و شب‌ها نیز تمام لامپ‌های غیرلازم مثل اتاق‌های مختلف یا حمام و سرویس بهداشتی را روشن نگه ندارد، به صرفه‌جویی در مصرف انرژی کمک بزرگی کرده است. دانستن ساعات شلوغی مصرف برق در هر فصل می‌تواند در مصرف کمتر برق بسیار کمک کند.
دردایی استفاده از لامپ‌های کم‌مصرف را عاملی برای کاهش مصرف برق می‌داند و معتقد است؛ «حتی خود استفاده از لامپ‌ها هم باید صرفه اقتصادی برای مردم داشته باشد، چرا که قدیم لامپ‌های معمولی مورد استفاده قرار می‌گرفت اما اکنون لامپ‌های کم‌مصرف خیلی در مصرف انرژی برق و همینطور مصرف برق خانوارها کمک‌کننده است، پس برای تهیه لامپ‌ها نیز می‌توانید از لامپ‌های کم‌مصرف مختلف با میزان برق متفاوت استفاده کنید. بنابراین لامپ‌های رشته‌ای را با لامپ‌های فلورسنت (CFL) یا لامپ‌های LED که هم نور بیشتری دارند و هم انرژی کمتری مصرف می‌کنند، تعویض کنید. لامپ‌های فلورسنت نخستین جایگزین لامپ‌های رشته‌ای بودند. لامپ‌های فلورسنت فشرده جیوه‌ کمتری دارند، بنابراین بهتر می‌سوزند و نور بیشتری دارند. لامپ‌های LED در مقایسه با لامپ‌های فلورسنت، جدیدتر و البته کمی گران‌تر هستند، اما حاوی جیوه نیستند و عمر بالاتری دارند و لامپ‌های «اس‌ام دی» نیز مانند لامپ‌های کم‌مصرف دیگر می‌تواند باعث کاهش مصرف برق حتی در ساعات پیک و اوج مصرف برق باشد».

از لوازم چندمنظوره استفاده کنید
بعضی از خانه‌ها تجهیزات چندمنظوره گرمایی و سرمایی ندارند. برای مثال در بعضی از خانه‌ها کانال کولر وجود ندارد و ساکنان از اسپیلت استفاده می‌کنند. این وسیله از کولر آبی پرمصرف‌تر است و نمی‌تواند جایگزین گرمایی خوبی از لحاظ میزان مصرف برق باشد. این کارشناس مدیریت مصرف برق با تأکید بر اینکه می‌توان استفاده از انرژی را تقسیم کرد، معتقد است که برق به‌تنهایی نباید منبع مصرف انرژی باشد، مثلا استفاده از بخاری‌های برقی باعث افزایش مصرف برق می‌شود، این درحالی است که می‌توان بخاری گازی را جایگزین کرد. خانواده‌ها به‌راحتی می‌توانند انرژی را در لوازم گرمایی و سرمایی جابه‌جا کنند.