گرهگشایی از بن بست وین در بروکسل
باقری که برای دیدار با مقامهای اتحادیه اروپا راهی بلژیک شده ، دیروز مذاکرات فشرده و محرمانهای با هماهنگکننده کمیسیون مشترک برجام داشت
مذاکراتی که نگاههای بسیاری متوجه آن بود، پشت درهای بسته برگزار شد. ماحصل مذاکرات اما خیلی زود خبرساز شد و آن از سرگیری مذاکرات احیای برجام-وین- تاکمتر از یک ماه دیگر بود. هیأت ایران به ریاست معاون وزیر خارجه کشورمان دیروز به بروکسل مقر اتحادیه اروپا رسید تا یک روز شلوغ دیپلماتیکی را سپری کند. علی باقریکنی پیش از دیدار با انریکه مورا هماهنگکننده کمیسیون مشترک برجام با دبیرکل وزیر خارجه بلژیک دیدار و رایزنی کرد. باقری در توییتی نوشت که در دیدار با تئودورا گنتزیس در کاخ اگمونت درباره انبوهی از مسائل دوجانبه، افغانستان و سایر موضوعات بینالمللی گفتوگو شده است. اما دیدار اصلی هیأت کشورمان با نمایندگان اتحادیه اروپا در مقر این نهاد حدود ظهر به وقت تهران آغاز شد. پیش از شروع نشست باقری در توضیح کوتاهی به صداوسیما گفت که در ادامه دیدار و مذاکرات مفیدی که در تهران با آقای مورا داشتم، در پی آن هستیم زمینههای لازم و مناسب برای شکلگیری مذاکرات جدی جهت دستیابی به توافقی که نتیجه عملی در بر داشته باشد را ایجاد کنیم. او به این ترتیب بر گمانهزنیها درباره محورهای نشست بروکسل صحه گذاشت و پس از نشست نیز خبر داد که گفتوگوهای وین پیش از پایان ماه نوامبر (اواسط آذر) آغاز میشود که تاریخ دقیق آن نیز هفته آینده اعلام خواهد شد. هر چند که برخی احتمال حضور کشورهای روسیه و چین را هم در این نشست مطرح کرده بودند اما مذاکرات طبق اعلام قبلی به شکلی دوجانبه میان هیأت ایران و اتحادیه اروپا برگزار شد .
آمادگی ایران برای مذاکره با 3کشور اروپایی
همزمان با نشست بروکسل یک منبع آگاه به ایرنا گفت که ایران از 3کشور اروپایی انگلیس، آلمان و فرانسه نیز برای سفر به تهران و یا پایتختهای 3کشور دعوت کرده که تاکنون پاسخی از طرفهای اروپایی داده نشده است. این خبر پاسخی به خبرنگار روزنامه والاستریت ژورنال بود که در توییتی ادعا کرد معاون سیاسی وزیر خارجه ایران حاضر به دیدار و گفتوگو با نمایندگان 3کشور اروپایی حاضر در توافق هستهای نشده است. درحالیکه وزارت خارجه و حتی رئیسجمهوری بارها اعلام کردند که ایران از مذاکرات نتیجهمحور و لغو تحریمهای یکجانبه آمریکا علیه ایران استقبال میکند. پس از نشست دیروز نیز نمایندگی ایران در اتحادیه اروپا در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: گفتوگوهای ایران و اتحادیه اروپا برای اجرای کامل و عملی برجام از سوی تمامی طرفها، ازجمله برداشتن تمام تحریمهای غیرقانونی علیه ایران صبح امروز (چهارشنبه) در بروکسل آغاز شد. همچنین در بخش دیگری از این توییت آمد: ایران بر آمادگی خود برای رایزنی با تمامی طرفهای قابل اعتماد در جهت یافتن یک راهحل از طریق مذاکره تأکید کرد.
چه خواهد شد؟
نشست بروکسل با حمایت طرفهای برجام همراه شده است. هر چند که آمریکاییها آن را غیرضروری دانستند و تأکید بر آغاز دوباره مذاکرات وین دارند. دیروز همچنین وزارت امورخارجه بلژیک در پیامی توییتری نوشت: بروکسل همچنان بر این باور است که برجام بهترین ابزار برای یک راهحل مورد قبول دوجانبه در جهت حل موضوع هستهای [ایران] است. ایران و 1+4 از فروردین تا خرداد1400 شش دور مذاکره در وین پایتخت اتریش داشتند که همزمان با انتخابات ریاستجمهوری ایران به تعویق افتاد. این مذاکرات به توافقی منجر نشد و براساس اعلام تیم مذاکرهکننده پیشین 7 محور اختلافی میان ایران و آمریکا برای احیای برجام وجود دارد. در وهله نخست ایران خواهان لغو همه تحریمهای اعمالشده در دوران ترامپ است که بهگفته سیدعباس عراقچی، معاون پیشین وزارت خارجه شامل 1500مورد میشود.
آمریکاییها اما اعلام کردند که برای لغو تحریمهای مغایر با برجام آمادگی دارند و تلاش میکنند تا همچنان تحریمهای دیگر را بهعنوان اهرم فشار بر ایران حفظ کنند. همچنین طرف آمریکایی با درخواست ایران مبنی بر دادن تضمین برای عدمخروج دوباره از برجام موافقت نکرده است. درحالیکه آنها با زیر پا گذاشتن قطعنامه2231 سازمان ملل در دولت دونالد ترامپ، از توافق هستهای به شکلی یکطرفه خارج و تعهدات خود را متوقف کردند. همچنین گفته میشود که واشنگتن و طرفهای اروپایی خواهان گره زدن مذاکرات احیای برجام به مسائل منطقهای و برنامه موشکی ایران هستند. مقامات کشورمان اما همواره تأکید کردند که فقط حاضر به گفتوگو در چارچوب برجام هستند و اجازه دخالت به کشورهای دیگر در امور داخلی را نمیدهند. در چنین شرایطی هنوز سرنوشت توافق هستهای با ابهامهای زیادی روبهروست و باید دید که پس از بروکسل روند وین سرانجام به توافق احیای برجام منجر میشود یا نه.
مکث
ارزیابی مذاکرات بروکسل از تهران
تاریخ مذاکرات وین بهزودی تعیین میشود. این خبری است که وزیر خارجه کشورمان عصر دیروز در نشست خبری خود به آن پرداخت و گفت که تصمیمگیری در این زمینه پس از ارزیابی مذاکرات دیروز آقای باقری، معاون سیاسی وزارت امور خارجه با آقای مورا و مسئولان اتحادیه اروپا انجام میشود. حسین امیرعبداللهیان گفت: ما با آقای مورا و هماهنگکننده اتحادیه اروپا در مورد این گفتوگو میکنیم که زمانی که وارد مذاکره جدید با 1+4 خواهیم شد، چگونه مذاکره کنیم و چگونه بر مسائل تمرکز کنیم که اولا همه طرفها بدون فوت وقت و در کوتاهترین زمان ممکن به تعهدات کامل خودشان در برجام برگردند، ثانیا بررسی میکنیم که برگشتن آنها به برجام آورده خیلی مهمی برای ما در جمهوری اسلامی ایران خواهد داشت یا خیر؟ و در نهایت چگونه همه طرفهایی که به تعهداتشان دربرجام برمیگردند نشان خواهند داد که تحریمهای ذیل برجام در مورد جمهوری اسلامی ایران بهطور کامل برداشته خواهد شد. وزیر خارجه همچنین تأکید کرد که ما نمیخواهیم از نقطه بنبست مذاکرات وین وارد مذاکرات شویم اما در عین حال فرمتی که در مذاکرات وین شرکت گرفته را قبول داریم. وزیر خارجه در ادامه نیز تأکید کرد که به نتیجه رسیدن روند مذاکرات بستگی به جدیت و اراده طرف مقابل و آمریکاییها برای لغو تحریمها و بازگشت به برجام دارد. او درباره ادعای برخی رسانهها درباره ردشدن درخواست سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس برای گفتوگو با ایران نیز گفت: ما از هرگونه گفتوگوی دیپلماتیک دوجانبه با آلمان، انگلیس و فرانسه در بروکسل یا تهران استقبال میکنیم اما گفتوگو با سه کشور اروپایی را در موضوع هستهای، صرفا در چارچوب 1+4 یعنی در کنار نمایندگان روسیه و چین که طرفهای مذاکراتی ما هستند، فرمتی معقول و قابلقبول میدانیم.