کابوس زمستان در شرق و غرب اروپا

بازگشت قرنطینه، شکاف در توزیع واکسن و افزایش چشمگیر موارد جدید ابتلا به کرونا، سراسر اروپا را در آستانه آغاز دومین فصل سرد دوران همه‌گیری به هم ریخته و دوباره نگرانی‌ها درباره پیامدهای فاجعه‌بار جولان بی‌رحمانه کرونا در این قاره افزایش یافته است.
به گزارش سی‌ان‌ان‌، با وجود در دسترس بودن واکسن نسبت به فصل سرد پیش، سازمان بهداشت جهانی گزارش داده که اروپا تنها نقطه در دنیاست که افزایش مبتلایان جدید کرونا را گزارش کرده است. این سومین هفته متوالی بوده که این منطقه، از ‌افزایش مبتلایان جدید خبر داده است.
فاجعه، در شرق اروپا و به‌خصوص روسیه، جایی که بدگمانی نسبت به واکسن در اوج است، بیشتر از بقیه قاره است. مردم در شرق اروپا چنان به واکسن بی‌اعتماد هستند که به گزارش مرکز کنترل و جلوگیری از بیماری‌های اروپا، نرخ پوشش واکسن به 24درصد رسیده است.
این شرایط، باعث شد تا لتونی به‌عنوان نخستین کشور اتحادیه اروپا مجبور شود دوباره قرنطینه‌ها را برگرداند. تنها 56درصد بزرگسالان هر دو دوز واکسن کرونا را در این کشور دریافت کرده‌اند؛ آمار در اتحادیه اروپا، ‌به‌صورت میانگین 76.4درصد است.
در غرب اروپا هم، جایی که برخی از کشورها تقریبا تمام جمعیت واجد شرایط را واکسینه کرده‌اند، آمار مبتلایان جدید سر به فلک کشیده است. در آلمان، برای نخستین‌بار از میانه بهار، نرخ مبتلایان روزانه به 100نفر در هر 100هزار نفر رسیده است. بلژیک و ایرلند، بدترین شرایط را در اروپا دارند و به‌ترتیب نرخ ابتلای جدید 325 و 432نفر در هر 100هزار نفر را ثبت کرده‌اند. وزیر بهداشت بلژیک آخر هفته گذشته صراحتا اعلام کرده بود که این کشور، در موج چهارم قرار گرفته است. بیش از 85درصد جمعیت بزرگسال این کشور هر دو دوز واکسن را زده‌اند و مقامات گفته‌اند بیشتر کسانی که بستری شده‌اند‌ آنهایی هستند که واکسن نزده‌اند.
تفاوت در نرخ واکسیناسیون، شرق و غرب اروپا را در مقابل هم قرار داده است اما هر دو منطقه، در میزان خیره‌کننده مبتلایان جدید با هم شانه به شانه حرکت می‌کنند؛ دکتر پتر دروباک، کارشناس بهداشت جهانی در دانشگاه آکسفورد در انگلیس گفته است که بازگشایی‌های بیشتر در سطح قاره با اهداف اقتصادی‌، هوای سرد که مردم را به محیط‌های بسته و داخلی فرستاده، و گونه به‌شدت مسری دلتا، دلایل اوج‌گیری شدید دوباره تعداد مبتلایان هستند.

فرار از واکسن
آمار مبتلایان جدید در غرب اروپا شاید زیاد باشد اما به لطف واکسیناسیون سراسری، میزان تلفات و بستری‌شدن نسبت به کشورهای شرق اروپا بسیار پایین‌تر است.
رومانی که چند روز پیش آمار 19.25مورد مرگ‌ومیر در هر یک‌میلیون را ثبت کرده بود، ‌از دیروز، مقررات منع آمد و شد شبانه را اعلام و حضور در بسیاری از محیط‌های عمومی را مشروط به داشتن پاسپورت سلامت کرد. این کشور، یکی از بدترین نرخ مرگ‌ومیر سرانه را در سراسر دنیا دارد. مشکل در این کشور، کمبود واکسن نیست. کشورهای اتحادیه اروپا، به واکسن‌های زیادی دسترسی دارند اما همچون بسیاری از کشورهای منطقه بالتیک تا بالکان، توزیع واکسن در رومانی هم به‌شدت تحت‌تأثیر بدگمانی مردم به واکسن و بدگمانی نسبت به مقامات و عملکرد ضعیف دولت در اطلاع‌رسانی و فرهنگسازی بوده است. فقط 35.6درصد از جمیعت بزرگسال در این کشور هر دو دوز واکسن را دریافت کرده‌اند.
اوکراین، ‌کشور همسایه رومانی، پنجشنبه بالاترین میزان ابتلای خود را از زمان شروع همه‌گیری کرونا ثبت کرد؛ 11هزار و 415نفر. این آمار تنها چند روز بعد از آن ثبت شد که ولودیمیر زلنسکی رئیس‌جمهور این کشور از مردم خواست تا واکسن بزنند تا دولت مجبور به اعمال قرنطینه نشود؛ «ما هم‌اکنون فقط دو راه داریم. واکسیناسیون یا قرنطینه. ما هر روز با این چالش و این انتخاب مواجهیم. من شخصا به‌شدت مخالف قرنطینه هستم... به خاطر اقتصاد کشور.» دولت، ‌جمعه، ‌مدارس را که کانون انتشار کرونا هستند تعطیل کرد و در پایتخت، ‌مردم تنها با گواهی دریافت واکسن و یا تست منفی کرونا می‌توانند از سیستم حمل‌ونقل عمومی استفاده کنند.
روسیه هم سیاه‌ترین روزهای کرونایی خود را سپری می‌کند؛ مسکو از دوشنبه قرنطینه‌ای 10روزه را شروع کرده و مقامات گفته‌اند که زمستانی سیاه پیش روی این کشور است. این کشور، در روزهای اخیر چندبار بالاترین میزان مرگ‌ومیر روزانه را از زمان شروع همه‌گیری کرونا ثبت کرده است. چهارشنبه پیش، هزار و 28نفر در یک روز جان خود را از دست دادند.

واکسن، معجزه نمی‌کند
در مقابل چشم‌انداز تیره زمستانی در شرق، غرب خیال آسوده‌تری دارد؛ دکتر دروباک گفته است کشورهای غرب اروپا به‌خاطر واکسن روزهای سیاه زمستان پیش را تجربه نخواهند کرد و می‌توان دلایل زیادی برای خوش‌بینی داشت. اما به‌گفته او، ‌انگلیس ثابت کرده که واکسن درمان همه‌‌چیز نیست.
این کشور که تابستان تقریبا تمامی محدودیت‌های کرونایی‌اش را برداشت، بیشترین آمار ابتلای روزانه را در غرب اروپا ثبت کرده است. دولت درخواست کارشناسان برای اعمال محدودیت و اجباری‌کردن ماسک و گواهی واکسن را رد کرده است. اما وضعیت کارکنان بخش درمانی در این کشور، به‌شدت نگران‌کننده است و کارکنان به‌سختی می‌توانند همپای صف بلند آمبولانس‌ها و بستری‌های جدید جلو بروند. بوریسن جانسون، نخست‌وزیر انگلیس به جای اعمال محدودیت‌ها، از افراد بالای 50سال و آنهایی که ریسک بالایی دارند خواسته است که دوز تقویتی دریافت کنند. اما این کار کافی نیست چون زمینه به‌شدت برای انتشار گونه‌های جدید مهیاست و همین جمعه، آژانس امنیت بهداشتی انگلیس  گزارش داده که گونه جدیدی در این کشور شناسایی شده است.
دروباگ گفته است: «استراتژی انگلیس این بوده که بگذاریم واکسن همه کارها را انجام بدهد اما من فکر نمی‌کنم که فقط واکسن کافی باشد.»
مایک رایان، مدیر اجرایی برنامه‌های اورژانسی سازمان بهداشت جهانی گفته که اروپا نباید دوباره کاری کند که به زمستان سیاه پارسال و روزهای سخت قرنطینه برگردد. او گفته است: «ما نمی‌دانیم که دوره همه‌گیری در دو یا سه‌ماه آینده چطور خواهد بود... ما باید کمی هوشیار باشیم... کمی محتاط.»