کالبدشکافی راهبرد صادراتی رئیس‌جمهوری

امسال، روز ملی صادرات با دیدار صادرکنندگان و نمایندگان بخش خصوصی با رئیس دولت سیزدهم گره خورد و مسائل برجسته و مهم این حوزه ازجمله مشکلات صادرکنندگان، برنامه‌های صادراتی دولت و راهبردهای اصلی برای تجارت خارجی در دولت سیزدهم مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
به گزارش همشهری، سیدابراهیم رئیسی در این دیدار ضمن تشریح راهبردهای صادراتی دولت با تأکید بر ضرورت پرهیز از خام‌فروشی با صادرات محصولات با ارزش‌افزوده بالا، از مسئولان و فعالان اقتصادی خواست ضمن رفع موانع توسعه صادرات، بر استفاده از ظرفیت‌های صادراتی نظیر عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای استفاده کنند.

گعده دولت و صادرکننده
پنجشنبه همزمان با روز ملی صادرات، صادرکنندگان در نشست 2.5ساعته با رئیس‌جمهوری و برخی از مسئولان دولتی دیدار و گفت‌وگو کردند. در این دیدار رئیس دفتر رئیس‌جمهور، وزیر صنعت، رئیس‌کل بانک مرکزی، رئیس اتاق ایران، رئیس سازمان توسعه تجارت و معاون اقتصادی وزیر امور خارجه حضور داشتند و ۱۸نفر از صادرکنندگان نیز با امیدواری نسبت به تغییر نگرشی در عرصه تولید و صادرات در دولت سیزدهم حاضر بودند. رئیس‌جمهور، برگزاری این جلسه در روز ملی صادرات را پیام گویای حمایت دولت از همه صادرکنندگان و فعالان اقتصادی عنوان کرد و از وزیر صنعت و همه مسئولان دولتی خواست به‌گونه‌ای عمل کنند که صادرکنندگان در عمل آثار حمایت دولت را ببینند و نشست روز ملی صادرات در سال آینده به‌مرور اتفاقات مثبت در حوزه صادرات اختصاص داشته باشد.
سیدابراهیم رئیسی، با تأکید بر اینکه سهم امروز ایران از تجارت منطقه و جهان متناسب با توان و ظرفیت‌های اقتصادی و تولیدی کشور نیست، بر توسعه تجارت با همسایگان، استفاده از ظرفیت عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای و فرصت اتصال ایران به زیرساخت‌های اقتصادی آسیا تأکید کرد. او ثبات در تصمیم‌گیری‌ها و پرهیز از اتخاذ تصمیمات لحظه‌ای را یکی از مهم‌ترین پیش‌نیازها برای موفقیت تولید و صادرات عنوان کرد که به فعال اقتصادی، قدرت پیش‌بینی و برنامه‌ریزی می‌دهد و باید مورد توجه قرار گیرد.
پرهیز از خام‌فروشی، بازنگری و تقویت توان و ظرفیت بخش حمل‌ونقل زمینی، ریلی، دریایی و هوایی کشور و اهمیت بازگشت ارز حاصل از صادرات به کشور، ازجمله مواردی بود که رئیسی در این نشست به آنها اشاره کرد. تأکید ویژه او در دیدار با صادرکنندگان این بود که باید بازگشت ارز صادراتی با دقت رصد و مدیریت و با متخلفان نیز به نحو مقتضی برخورد شود، اما صادرکننده نباید به سهولت متهم تلقی شود. رئیس‌جمهور همچنین با تأکید بر ضرورت بازنگری در دستورالعمل‌هایی که در مسیر توسعه صادرات مانع‌تراشی می‌کنند، به‌عنوان رئیس دولت از تاجران و فعالان این عرصه خواست در زمینه صیانت از سلامت عرصه تجارت پیشگام باشند و اجازه ندهند اشخاص غیرمرتبط با دریافت و استفاده از کارت بازرگانی به اعتبار بازرگانان و تجار خدشه وارد کنند.

نقشه صادراتی وزیر صنعت
در حاشیه نشست فعالان حوزه صادرات با رئیس‌جمهور، وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: سال آینده ما صادرات را حداقل به ۴۵میلیارد دلار خواهیم رساند که تقریباً با نیاز ارزی کشور تراز است. سیدرضا فاطمی امین با اشاره به اینکه در 2‌ماه گذشته ۲۶مورد از موانع صادراتی شناسایی شده‌اند، افزود: رئیس‌جمهور دستور داد قوانین بازنگری و در جاهایی که موانع صادرات وجود دارد حل‌وفصل شود و ازجمله این موانع بازگشت مالیات بر ارزش‌افزوده بود که حل شد.
فاطمی امین اظهار کرد: مشکل دیگر مربوط به حمل‌ونقل بود که دستور داده شد برای تسهیل تجارت خارجی در بخش حمل‌ونقل کار ویژه‌ای از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت با وزارت راه انجام شود؛ ضمن اینکه برای تأکید رئیس‌جمهور مبنی بر جلوگیری از خام‌فروشی، مقرر است با تکمیل زنجیره‌های پایین‌دستی فولاد و پتروشیمی که برای ما اشتغال و ارزش‌افزوده ایجاد می‌کند، از خام‌فروشی جلوگیری شود. از نکات اصلی اظهارات وزیر صنعت می‌توان به مباحثی اشاره کرد که او در مورد نقشه‌های تجاری دولت و وزارت صنعت مطرح کرده است. وزیر صنعت، معدن و تجارت برآورد می‌کند که ایران در سال‌جاری ۴۰میلیارد دلار صادرات داشته باشد و در سال‌های آینده تجارت به سمت صادرات کالاهای دانش‌بنیان حرکت کند. نکته دیگر اینکه او با اشاره به تأکید رئیس‌جمهور بر بازگشت ارز حاصل از صادرات و تسهیل در این زمینه، می‌گوید: وزارت صنعت این موضوع را با بانک مرکزی پیگیری خواهد کرد و البته تأکید این است که صادرات‌کنندگان نسبت به بازگشت ارز اهتمام ویژه‌ای داشته باشند. او در مورد صادرات در سال آینده نیز برآورد می‌کند که ارزش آن حداقل به ۴۵میلیارد دلار برسد و تقریباً با نیاز ارزی کشور تراز باشد؛ اما اگر بتوان سال آینده ۵میلیارد دلار دیگر به صادرات اضافه کرد، می‌توان در یک وضعیت متعادل ارزی قرار گرفت. به عقیده او این سناریو با حرکت به سمت صادرات کالاهای دانش‌بنیان و کالاهای ساخته‌شده به جای صادرات مواد پایه پتروشیمی و فولاد خام محقق‌شدنی است.