کات؛ کرونا

فاطمه عباسی

 «شیوع» شصت و یکمین فیلم پرفروش سال ۲۰۱۱ بود. فیلمی درباره پیدایش ویروسی ناشناخته و مرگبار در چین که آن زمان موفقیت خاصی کسب نکرد، اما با شیوع ویروس کرونا حسابی محبوب شد. حالا نزدیک به 2سال است که کووید- 19به مشکل اول ایران و جهان تبدیل شده و هنوز هم پابرجاست و با تغییر شکل‌های مختلف بودنش را طولانی‌تر کرده، اما هنوز در هیچ فیلم ایرانی رد پای این ویروس به‌طور جدی نمایان نشده است. با اینکه در سال‌های گذشته بسیاری از موضوعات اجتماعی مانند گسترش آپارتمان‌نشینی یا افزایش فقر و حاشیه نشینی در فیلم‌های روز کشور هم دیده می‌شد، اما اگر به جدول فیلم‌های ساخته و اکران شده در 18‌ماه گذشته نگاه کنید، در هیچ‌یک از این فیلم‌ها به این معضل جهانی پرداخته نشده و با اینکه زندگی ما تغییرات زیادی داشته و به بعد و قبل شیوع کرونا تقسیم می‌شود، اما این موضوع در فضای فیلم‌ها جایی پیدا نکرده است. در صداوسیما هم جز سریال فرشتگان بی‌بال که به‌طور خاص به موضوع کرونا می‌پرداخت اثر دیگری ساخته نشده و در این دو سال بیشتر، تلاش‌هایی تصویری برای نمایش زحمات کادر درمان صورت گرفته که بیشتر در قالب ساختارهایی چون مستند و گزارش‌های خبری و مردمی بوده که با صرف کمترین زمان ممکن برای ساخت، روایتی از واقعیت کرونا ارائه دادند. در برخی از سریال‌ها هم کرونا موضوعی صرفا تزئینی بوده که به نمایش المان‌های آن مانند زدن ماسک و همراه داشتن مواد ضدعفونی‌کننده توسط کاراکترها بسنده شده است؛ مانند آنچه در صحنه‌هایی از سریال‌های مناسبتی چون «نون‌خ۳» و «احضار» شاهد بودیم. در مواردی مانند قسمت‌های جامانده از «پایتخت۶»، کرونا بسیار سطحی به بخشی از قصه هم نفوذ کرد و واقعیت این است که اصلا مسئله داستان و قصه‌های پیرامونی‌اش نبود. با توجه به تأثیرات بسیار زیاد این بیماری بر جامعه می‌توان چنین عنوان کرد که سهم تولید آثار ماندنی و قابل توجه به‌ویژه در حوزه فیلم و سریال، انتقادبرانگیز بوده است. این در حالی است که تنها چند‌ماه پس از شیوع این ویروس، بسیاری از سازندگان فیلم و سریال در دنیا، در تدارک ساخت آثاری با موضوع کرونا بوده‌اند و برخی از این سریال‌ها برای پخش از تلویزیون خودمان هم خریداری و دوبله شده‌اند. حالا که قرار است تا مدتی با این ویروس زندگی کنیم، بهتر است سرمایه‌گذاری روی ساخت فیلم و سریال‌هایی با هدف طرح ابعاد مختلف تأثیرگذاری کرونا بر زندگی‌ها و آسیب‌شناسی این شرایط را هم آغاز کنیم تا آگاهی بیشتری به جامعه تزریق و این برهه زمانی روی نگاتیوها و حافظه‌های دیجیتال ثبت شود.