وقتی موراکامی از مد حرف می‌زند
مهدیا گل‌محمدی
مد و مدگرایی تاریخچه‌ای به قدمت خود بشر دارد. لباس‌ها و زیورآلاتی که نئاندرتال‌ها هم از آن استفاده می‌کردند زیر سایه گونه‌ای از مدگرایی ابزاری و مبتنی بر نیاز‌های اولیه شکل گرفته است؛ اما در مجموع آنها هم در تعریف مد می‌گنجند. مُد (به) فرانسوی: Modeیا فَشِن (به انگلیسی: Fashion) اصطلاحی است که تحت‌تأثیر اوضاع فرهنگی و اجتماعی جامعه در یک دوره زمانی مشخص همه‌گیر می‌شود. محصولات این صنعت شامل پوشاک، پاافزار، کیف، لوازم آرایشی و اثاث می‌شود. با این مقدمه سراغ مدگرایی مدنظر هاروکی موراکامی نویسنده و رمان‌نویس نامدار ژاپنی برویم که در واقع درباره مدگرایی مثبت است. این نویسنده که آثارش به لحاظ ادبی با موضوع جست‌وجوهای درونی گره خورده برای نقد بخش منفی مد سراغ یک برند ژاپنی رفته است. موراکامی با همکاری برند UNIQLO هشت تی‌شرت ساده طراحی کرده است که طرح‌هایش با الهام از آثار و ایده‌های او در رمان‌هایش شکل گرفته‌اند. آقای نویسنده بر این باور است که مردمی که سراپا برند می‌پوشند عجیب هستند و آنهایی که اجازه می‌دهند یک شرکت خاص استایل شخصی پوشش آنها را تعیین کند عجیب‌تر هستند. موراکامی می‌گوید: سعی می‌کنم ساده لباس بپوشم، یک تی‌شرت با شلواری ساده و راحت. نویسنده 72ساله رمان «کافکا در کرانه» که به دویدن، پرنده‌ها، گربه‌ها و موسیقی علاقه خاصی دارد، طرح یکی از تی‌شرت‌هایش را به گربه‌ای اختصاص داده که زیر نور یک چراغ مطالعه در حال نوشتن است. پشت تی‌شرت هم این جمله نوشته شده: «کتاب‌ها، موسیقی و گربه‌ها از گذشته دوستان من بوده‌اند».
مدگرایی مثبت او از این زاویه قابل توجه است که مد باید در خدمت سادگی و پیام‌های کاربردی برای زندگی باشد و از ابزاری برای تجمل‌گرایی دور شود. نکته‌ای که برخی برندهای مشهور جهان هم با سویه‌های تجاری یا شاید هم اخلاقی آن‌را سرلوحه کارهای خود قرار داده‌اند. برای نمونه طراح یکی از همین برندهای مشهور با استفاده از پارچه، الیاف و نخ‌ها لباس‌های مستعمل، در حال تولید لباس‌های جدید است.
