نیاز 50میلیارد دلاری صنعت گاز ایران

50میلیارد دلار! این رقم را به یاد داشته باشید تا اگر روزی کشور با افت و قطع گاز مواجه شد، بدانید که این رقم سرمایه‌گذاری تنها در بخش نگه‌داشت تولید میدان‌های گازی ایران صورت نگرفته و آن زمان شاید ایرانی که امروز صادرکننده گاز به چند کشور محدود است، در آینده دست نیاز به سمت دیگر کشورها دراز خواهد کرد. این 50میلیارد دلار را فقط پول فرض نکنیم که بگوییم از صندوق توسعه ملی تامین خواهد شد، 50میلیارد دلار سرمایه‌گذاری هم در بخش تامین مالی، هم دانش فنی و هم تکنولوژی زنده نگه‌داشتن چاه‌های گازی ایران است و شاید 50میلیارد دلار دیگر هم نیاز داریم که در بخش صرفه‌جویی مصرف گاز هزینه کنیم. شک نکنید اگر دولت آینده ایران این میزان سرمایه‌گذاری نکند، کشور در آینده نزدیک با بحران گاز مواجه خواهد شد، آن‌هم کشوری که از دارندگان بزرگ‌ترین ذخایر گازی جهان است؛ یعنی ایران!
دیروز بیژن زنگنه، وزیر نفت در صحن علنی مجلس خطاب به نمایندگان با اعلام اینکه صادرات گاز در دولت تدبیر و امید ۲ برابر شده، گفت که نگه‌داشت تولید میدان‌های گازی نیازمند۵۰‌میلیارد دلار سرمایه‌گذاری است. آیا این هشدار زنگنه را نمایندگان جدی گرفته‌اند؟ اشاره مرد شماره یک وزارت نفت نشان می‌دهد که خطر افت فشار چاه‌های گازی ایران هم در پایتخت گازی دنیا یعنی پارس‌جنوبی و هم میدان‌های دیگر جدی است و خطرناک‌تر اینکه با ادامه روند فعلی حتی ممکن است ایران در تولید و استخراج نفت هم با بحران مواجه شود.
پیشنهاد اول  ‌وزیر نفت به مجلس فعلی و دولت بعدی این است که باید تصمیم نهایی گرفته شود، او گفت: دولت حسن روحانی صادرات گاز را 2برابر کرده اما اگر قرار باشد گاز بیشتری صادر شود، راهی جز بهینه‌سازی مصرف وجود ندارد.

برخورد گازی با دیوار سیاست!
به گزارش همشهری، روز گذشته وقتی از وزیر نفت در مجلس سؤال شد که چرا صادرات گاز ایران بیشتر نمی‌شودپاسخ دیگری هم داد که نشان می‌دهد در پشت پرده سیاست و دیپلماسی، دشواری‌ها و پیچیدگی‌های جدی وجود دارد. زنگنه اگرچه معتقد است که صادرات گاز نیز نوعی خام‌فروشی است و ترجیح وزارت در مصرف گاز، تخصیص آن به پتروشیمی‌ها و صنایع داخلی انرژی‌بر برای ایجاد ارزش افزوده بیشتر است، اما تأکید کرد: صادرات گاز تنها به وزارت نفت مربوط نیست و ابعاد مختلف سیاسی دارد که همه این ابعاد را باید در کنار هم درنظر گرفت.
سؤال اصلی که البته نه مجلس پرسید و نه زنگنه توضیح داد این است که ابعاد مختلف سیاسی یا موانع سیاسی بر سر راه تجارت گازی ایران چیست؟ تحریم‌ها تا چه اندازه مانع سرمایه‌گذاری برای استخراج بیشتر گاز و افزایش بهره‌وری مصرف گاز در ایران شده و از سوی دیگر تا چه اندازه حضور ایران در بازار گاز دنیا با منافع دیگر کشورها ازجمله روسیه در تضاد است و آیا این کشور اجازه خواهد داد تا بخشی از گاز صادراتی ایران به‌عنوان برنامه وزارت نفت در دولت محمد خاتمی به اروپا صادر شده و به سواحل دریای مدیترانه نزدیک شود؟

چرا گاز را هدر می‌دهیم؟
سؤال دیگر نمایندگان از وزیر نفت درباره هدر‌رفت گاز هم در بخش برداشت گاز و هم در بخش مصرف بود. زنگنه دیروز فاش گفت که مجلس گذشته در زمینه بهینه‌سازی مصرف انرژی، ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور را تصویب کرده بود که می‌توانست انقلابی در این حوزه باشد اما متأسفانه در قالب تبصره ۱۴ بودجه سالانه تأثیر این قانون از بین رفت، درحالی‌که اجرای دقیق این قانون گام بزرگی برای بهینه‌سازی مصرف بود. اشاره او به تبصره‌ای است که دولت را ملزم می‌کند هرچه پول از محل فروش حامل‌های انرژی به‌دست می‌آورد را در قالب یارانه‌های نقدی به مردم بدهد و به همین دلیل کشور با اتلاف گاز مواجه شده است.
زنگنه همچنین بر مصرف بهینه انرژی در نیروگاه‌ها تأکید کرد و گفت: اگر نیروگاه‌ها بازده حرارتی‌شان را افزایش دهند با گازی که در اختیارشان قرار می‌گیرد به‌راحتی می‌توانند ۱.۵ برابر انرژی برق بیشتری تولید کنند و برای تولید برق بیشتر به گاز بیشتری نیاز نخواهند داشت، اما وقتی قیمت گاز برای نیروگاه‌ها تقریباً صفر است، چرا باید سرمایه‌گذاری کنند؟! ضمن اینکه قیمت برق، قیمت نامناسبی است.

مشعل‌های گازسوز چگونه خاموش شدند؟
پاسخ وزیر نفت البته درباره اقدام‌های صورت گرفته جهت خاموش‌کردن مشعل‌های گازسوز برای مجلس قانع‌کننده بود تا جایی که محمدباقر قالیباف هم از زنگنه تشکر کرد. با این حال وزیر نفت بر ضرورت سرمایه‌گذاری بیشتر تأکید و اظهار کرد: برای جمع‌آوری گازهای مشعل باید واحدهایی به نام ان‌جی‌ال یا پالایشگاه گازی احداث شود، در این واحدها گازهای جمع‌آوری‌شده از چاه‌های مختلف، شیرین‌سازی و تفکیک و هرکدام برای هدفی مصرف می‌شوند که این موضوع به سرمایه‌گذاری زیادی نیاز دارد.

یارانه‌های انرژی و وعده‌های سیاسی
روایت دیروز وزیر نفت در صحن مجلس البته هم برای نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری و هم برای رأی‌دهندگان قابل تامل است. او از پرداخت ۳۵ میلیارد دلار یارانه گاز در هر سال و از ریل‌گذاری دولت روحانی برای دولت آینده خبر داد و گفت: فعلاً هم نمی‌توانیم تغییری در یارانه گاز ایجاد کنیم و ما دو سند برای بهینه‌سازی انرژی تدوین کردیم. یکی از آنها مربوط به تراز مصرف گاز تا سال ۱۴۲۰ و دیگری تراز سوخت حمل‌ونقل است و شورای‌عالی انرژی هر دو آنها را تصویب کرده و جزو ریل‌گذاری برای دولت آینده است.
این اظهارنظر زنگنه نشان می‌دهد که وعده افزایش 10برابری یارانه نقدی یا طرح پرداخت یارانه انرژی به هر نفر ایرانی دست‌کم در بخش یارانه‌های گاز ممکن نخواهد بود و این وعده‌ها در عمل قابل اجرا نیست. روایت دوم زنگنه از کمبود گاز مایع هم نشان می‌دهد که افزایش قیمت بنزین دردسرهای دیگری هم داشته و اصلاح قیمت آن در دولت آینده هم چندان ساده و بدون هزینه نخواهد بود. وزیر نفت وقتی با سوال نمایندگان درباره کمبود گاز مایع در کشور مواجه شد، فاش کرد که نیاز کل کشور به گاز مایع در روز حدود 2300تن است اما وزارت نفت 5500تن گاز مایع توزیع می‌کند و مردم همچنان در صف دریافت گاز مایع قرار دارند.
 زنگنه گفت: با بررسی‌های انجام‌شده مشخص شده قاچاق نمی‌شود و پس از افزایش قیمت بنزین، مردم از گاز مایع در خودروهای بسیار فرسوده به روش غیرفنی و خطرناک استفاده می‌کنند.
او در عین حال به نمایندگان گفت: از نظر ما اولویت در سبد سوخت با مصرف سی‌ان‌جی است، زیرا هزینه تولید این حامل انرژی حداکثر ۲۰ تا ۲۵ سنت است، درحالی‌که گاز مایع بیش از ۳۵‌سنت است و می‌توان آن را صادر کرد، بنابراین مصرف سی‌ان‌جی در داخل بهتر است اما مجلس حکم کرده است و ما برای اجرای آن عمل می‌کنیم.