گپی کوتاه با رانندگان نمونه منطقه ۳
دانشگاهی به نام تاکسی
مرضیه موسوی
حتماً شنیده‌اید که می‌گویند تاکسی برای خودش یک پا دانشگاه مردم‌شناسی و روان‌شناسی است؛ البته رانندگان تاکسی شهرشناسی را هم دانشی می‌دانند که سال‌ها رانندگی در کوچه و خیابان‌های شهر به آنها اضافه می‌کنند.
حتماً این تجربه را هم داشته‌اید که برخورد خوب یک راننده تاکسی در ساعات اولیه صبح چگونه می‌تواند یک روز معمولی یا کسالت‌بار را به روزی خوب تبدیل کند! شناسایی راننده‌های نمونه برای مدیران حمل‌ونقل و ترافیک شهر کار چندان دشواری نیست. با بررسی وضعیت خطوط تاکسی هر محله و شنیدن صحبت‌های مسافران می‌توان به فهرست بلندبالایی از این راننده‌ها دست پیدا کرد. تجلیل شهرداری منطقه ۳ از ۲ راننده تاکسی به‌عنوان راننده نمونه بهانه‌ای برای نشستن پای صحبت‌های آنان شد.
«علی بوستان افروز» قرار نبود راننده تاکسی شود. یعنی هیچ‌وقت در زندگی‌اش برای داشتن این شغل برنامه‌ریزی نکرده بود. حتی ۴، ۵ سال اولی که به اجبار جابه‌جایی مسافران در شهر را برای کسب درآمد انتخاب کرده بود هم فکرش را نمی‌کرد یک روز راننده تاکسی شود؛ چه برسد به اینکه همزمان مسئول ۲ خط تاکسی ونک‌ـ تجریش و ونک‌ـ دانشگاه شهید بهشتی.
با این حال ۲۵ سال است برای کسب روزی حلال، زمستان و تابستانش را به تردد در خیابان‌های شهر گذرانده. او که حالا ۴۶ ساله است بارها به‌عنوان راننده نمونه تشویق و تجلیل شده است. بوستان افروز می‌گوید: «من در شرکتی مشغول به کار بودم که ورشکسته شد. بعد از آن به دلیل بیکاری تصمیم گرفتم تا پیدا کردن شغل دیگر به‌عنوان راننده مشغول به کار شوم. سال‌های اول حتی تاکسی نداشتم و با خودرو شخصی مسافرکشی می‌کردم. اما وقتی از پیدا کردن کار ناامید شدم تصمیم گرفتم که رانندگی تاکسی را به‌عنوان شغل اصلی‌ام انتخاب کنم.»
- انصراف از دعوا
علی بوستان افروز/راننده تاکسی
بوستان افروز می‌گوید: «شغل ما طوری است که هر روز با آدم‌های مختلفی سر و کار داریم. مسافران گاهی سر صحبت را با ما باز می‌کنند و درباره مسائل مختلف حرف می‌زنند. یادم است یکبار مسافری عصبانی به پایانه آمد. در حالی که یک قمه هم در دستش بود. فریاد زد که مرا برسان فلان نشانی. می‌خواست به دعوا برود. چیزی نگفتم.
سوار ماشین شدیم و حرکت کردم. در راه کمی با او صحبت کردم و سعی کردم او را آرام کنم. در نهایت توانستم او را از دعوا منصرف کنم و از میانه راه برگرداندم. اگر آن روز با آن حد از عصبانیت به سراغ کسی می‌رفت معلوم نبود چه بلایی سر خودش و دیگران می‌آورد و معلوم نبود الان سر از کجا درآورده باشد.»
تجربه‌اش از ارتباط برقرار کردن با مسافران به همین‌جا ختم نمی‌شود. همین اتفاق‌ها و اثرها هم هست که او را به یکی از خوش‌روترین راننده‌های پایانه ونک تبدیل کرده و بهانه‌ای برای تجلیل از او شده. بوستان افروز می‌خندد و تصدیق می‌کند که تاکسی برای او یک دانشگاه آدم‌شناسی است: «بارها پیش آمده مسافرانی را با ساک و چمدان سوار کرده‌ام. در میانه راه از صحبت‌های مسافر با تلفن متوجه شده‌ام این جوان به دلیل اختلاف با پدر و مادر قصد ترک خانه را دارد. با آنها، صحبت و از این کار منصرفشان کرده‌ام.»
پای درددل مسافران
خسرو درخشان‌فرد/راننده
پایانه ونک علاوه بر خط‌هایی که مسافرانش کارمندان و دانشجویان هستند، خطوطی هم دارد که سر از دل محله‌های شهر درمی‌آورد و رانندگان قدیمی خطوط با اهالی این محله‌ها دوستی دیرینه‌ای به هم می‌زنند. «خسرو درخشان‌فرد» یکی از این راننده‌هاست که در خط ونک به پل نصر فعالیت می‌کند.
او که ۲۵ سال از عمر ۵۸ ساله‌اش را به رانندگی پرداخته است می‌گوید: «اغلب مسافران ما افراد محلی هستند و بیشترشان را می‌شناسم. سال‌ها رانندگی در این خط باعث شده تا اعتماد و احترام متقابلی بین ما شکل بگیرد. مسافران گاهی از من درباره مشکلات ماشینشان سؤال می‌پرسند و گاهی درباره نگرانی‌ها و دغدغه‌های روزمره خود حرف می‌زنند. حتی مسافرانی داریم که فرزندانشان را برای رفتن به مدرسه یا جاهای دیگر به ما می‌سپارند. چون به رانندگان قدیمی این خط اعتماد زیادی دارند.»
- ریش سفیدی رانندگان قدیمی
علاوه بر سرپرستی خط، عضو هیئت انضباطی تاکسیرانی هم است و مداخله و میانجیگری برای حل اختلافات رانندگان و مسافران به بخشی از مسئولیت‌هایش تبدیل شده. او می‌گوید: «مردم به دلایل مختلف ممکن است عصبانی یا ناراحت باشند. رانندگان هم مثل دیگر شهروندان این شهر طی سال‌های گذشته با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند.
با این حال ما از راننده‌ها می‌خواهیم که همیشه در مقابل مردم صبور و با احترام رفتار کنند. گاهی که به دلیل موضوعی پیش پا افتاده بین راننده و مسافر یا بین خود راننده‌ها اختلافی پیش می‌آید، وقتی میانجیگری می‌کنیم می‌بینیم که اصل موضوع ریشه دیگری دارد و خود افراد هم پی می‌برند که گفت‌وگویی که شکل گرفته به دلیل همین ناراحتی یا عصبانیت است.
من بارها به‌عنوان راننده شاهد بوده‌ام که مسافری بدخلق چگونه با یک صحبت نرم و آرامش بخش آرام می‌شود و موقع پیاده شدن لبخندی روی لبش نشسته است.» شنیدن قصه‌های محله از زبان اهالی برایش یکی از خوشایندترین اتفاقات روزمره است: «گاهی اتفاقی در محله رخ می‌دهد که ما از طریق مسافران از آن باخبر می‌شویم. اخبار اولیه از زبان نخستین مسافران به گوشمان می‌رسد و هر مسافر تازه‌ای که سوار می‌کنیم اطلاعات تازه‌ای از این اتفاق به ما می‌دهند. این، واقعاً موضوع جالب و سرگرم‌کننده‌ای برای من به‌عنوان یک راننده خطی محلی است.»
- کوشندگان عرصه حمل‌ونقل عمومی
شهرداری منطقه ۳ در هفته ایمنی از ۲ راننده تاکسی و ۲ راننده اتوبوس نمونه تجلیل کرد. شاخصه‌هایی از جمله وظیفه‌شناسی و مسئولیت‌پذیری، احترام و خوشرویی، رعایت پروتکل‌های بهداشتی، فعالیت مستمر و... از جمله دلایلی است که «سعید شمالی‌نژاد» معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار منطقه ۳ برای تجلیل از رانندگان نمونه از آنها یاد می‌کند. بنرهایی با عکس و اسامی این راننده‌ها حالا در پایانه تاکسی میدان ونک به چشم می‌خورد تا خبر این‌قدردانی را به دیگر راننده‌های منطقه هم رسانده باشد.
معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار منطقه ۳ می‌گوید: «شهرداری منطقه همواره دغدغه حمایت از رانندگان تاکسی و اتوبوس نمونه را دارد. شیوع ویروس کرونا بر حوزه حمل‌ونقل درون‌شهری هم تأثیر داشته. طی زمانی که گذشت شهرداری نیز دغدغه‌مند سلامت و معیشت رانندگان این حوزه بوده و سعی کرده در حد توان خود این قشر را به روش‌های مختلف مورد حمایت قرار دهد. رانندگان حمل‌ونقل عمومی با توجه به نقش مهمی که در زمینه پیشگیری از شیوع کرونا دارند می‌توانند ضمن رعایت دستورالعمل‌های ستاد ملی کرونا، شهروندان را نیز به رعایت این شیوه‌نامه‌ها ترغیب کنند.»
