لزوم توسعه گردشگری سلامت برای دوران پساکرونا

علی‌اصغر توکلی ـ فعال صنعت گردشگری و استاد دانشگاه

گردشگری سلامت در ایران با وجود کیفیت بالای خدمات درمانی و قیمت ارزان به‌دلیل نبود تبلیغات مناسب، هنوز جایگاه خود را در بازارهای جهانی نیافته و گام‌های نخست را در مسیر معرفی طی می‌کند. در این میان ایران رقبای مهمی در گردشگری سلامت در منطقه دارد که ازجمله مهم‌ترین رقبای کشور در زمینه گردشگری سلامت کشورهای اردن، امارات و ترکیه هستند که از چند سال قبل معرفی قوی این شاخه از توریسم در کشور خود را در جهان صورت داده‌اند.
هم‌اکنون آمار دقیقی از بیماران خارجی که به قصد درمان بیماری‌ها به ایران سفر می‌کنند وجود ندارد. هنوز آمار دقیق گردشگران درمانی ایران که به قصد معالجه یا استفاده از مراکز درمانی نظیر مراکز آب درمانی به کشور سفر کرده‌اند نیز وجود ندارد. مسئولان و متولیان گردشگری و سلامت مدعی هستند که سالانه به‌طور معمول ۲۰ هزار گردشگر از اتباع حاشیه خلیج‌فارس و عراق به قصد درمان به شهرهای مختلف ایران سفر می‌کنند که البته مشخص نیست این آمار از دقت بالایی برخوردار باشد.
درحالی‌که هزینه درمان در ایران در مقایسه با کشورهای دارای گردشگری سلامت جهان بسیار پایین‌تر است و کیفیت درمان و خدمات بیماران نیز قابل مقایسه با گردشگری سلامت کشورهای همسایه نیست، درمان بسیاری از بیماری‌ها در گردشگری پزشکی ایران انجام می‌شود. بیشترین خدمات موفق در زمینه گردشگری سلامت نیز در شاخه‌های پزشکی مرتبط با ناباروری، دندانپزشکی، جراحی قلب و عروق، جراحی چشم، جراحی زیبایی و پلاستیک، دیالیز، درمان بیماری‌های مرتبط با سرطان و... است. مهم‌ترین و بهترین مقاصد گردشگری پزشکی در ایران که بسیار مورد توجه گردشگران سلامت ورودی به کشور است استان‌هایی در ایران است که از نظر کادر و تجهیزات درمانی بسیار به‌روز و مجهز هستند. برخی استان‌های ایران نیز که از نظر آب‌وهوایی و شرایط اقلیمی در موقعیت مناسب قرار دارند و از زیرساخت‌های مرتبط با گردشگری تندرستی برخوردار هستند مورد توجه گردشگران سلامت ورودی به ایران قرار دارند. بهترین استان‌های کشور برای توسعه گردشگری سلامت و گردشگری درمان، استان‌های یزد، مازندران، گیلان، تهران، خراسان رضوی، ایلام، فارس و اردبیل هستند.
با توجه به ارزیابی‌های صورت‌گرفته و دانستن این نکته که ایران در مسیر گردشگری سلامت و درمان در مقایسه با خدمات گردشگری سلامت در کشورهای همسایه پیشتاز است، به‌نظر می‌رسد متولیان امر گردشگری و سلامت در کشور باید برای دوران پساکرونا با توجه به ارزانی هزینه درمان در ایران و وجود تیم‌های پزشکی متبحر، همچنین برخورداری کشور از طبیعت بکر تدابیری برای توسعه این بخش از شاخه گردشگری بیندیشند. چون گردشگری سلامت ایران در دوران پساکرونا با رشد بیشتری مواجه می‌شود.