فرجام روشن مدرن‌سازی تاکسی‌ها

 سید محمد فخار|خبرنگار:

«مدرن‌سازی‌.» این روزها جسته‌گریخته خبرهایی درباره نو شدن ناوگان تاکسیرانی تهران شنیده می‌شود؛ هر چه هست، باید آن را به فال نیک گرفت. تهران اگرچه آشکارا کلانشهری تافته جدا بافته می‌نماید، اما در نهان هنوز پنهان‌گاه‌هایی در خود دارد که تا عمق تمدنی شهر رسوخ کرده و دستی را یارای کمک بدان نیست. فرسودگی حمل‌ونقل عمومی نیز نمونه‌ای از این دست برشمرده می‌شود.

شهر در تمام میدان‌‌های عمومی باید الهام‌بخشی و هستی‌فزایی برای شهروندان داشته باشد و در این راه هیچ کاستی بر آن پذیرفته نیست. الگویی که کشورهای پیشتاز در عرصه حمل‌ونقل دنبال می‌کنند، همین الهام‌بخشی به مسافران و رهگذران شهری است و در این بستر، همه داشته‌های خود را عرضه می‌کنند.
پایتخت کشور امروز پرشمارترین ناوگان تاکسیرانی خاورمیانه را دارد و عدد آن از 80هزار فراتر رفته است؛ حال آنکه سالانه یک دهم این ناوگان، فرسوده می‌شوند و حالا شمار فرسودگی آنها نزدیک به 10هزار دستگاه شده است.

این شمار از تاکسی‌های تهران از دیگر سو، 23درصد سفرهای شهری را پوشش می‌دهند که این هم اندازه یک‌چهارم سفرهای روزانه تهران است. در چنین چینشی، اگر ناوگان تاکسیرانی به سمت فرسودگی برود، برای یک‌چهارم سفرهای روزانه، راهی جز رفتن به سوی خودروهای شخصی نخواهد بود و این همان ترافیک است و انباشت آلودگی هوا. شهرداری تهران در دوره نوین خود تلاش کرده با درنظر گرفتن آنچه هست، نقشه نوسازی را برای این تاکسی‌ها فراهم کند. در این راه نگاه‌ها از گزینه «بگیر و ببند دوره پیشین» که میوه آقازادگی و بی‌تجربگی بود، به نگاه «پشتیبانی و طرفداری» از تاکسی‌های برخط و نرم‌افزاهای حمل‌ونقلی پرشماری رسیده که شهروندان را برای جابه‌جایی در تهران پهناور دلگرم کرده‌اند. دیروز در نشست خبری ارائه برنامه نوسازی و مدرن‌سازی‌ تاکسی‌ها خبر داده شد که نرم‌افزارهای تاکسیرانی، مورد حمایت شهرداری تهران هستند و تنها برای سامان‌دادن آنها، برنامه‌ریزی خواهد شد. هم‌اکنون تهران در راهی افتاده که می‌تواند بهاری نو در تاکسیرانی شهری نامیده شود و آن را باید به فال نیک گرفت. در دوره پیشین، شهرداری تهران با پشتوانه نگاه «گازانبری» تلاش می‌کرد نرم‌افزارهای تاکسیرانی را ناشایست و بزهکار بداند و چونان برنامه ‌بریزد که در دایره قانون تنها ناوگان فرسوده و در راه فرسودگی تاکسی‌ها قرار گیرند. در گردش تازه شهرداری اما نگاه‌ها به سوی ساماندهی نرم‌افزارهای اسنپ و تپ‌سی و سایرین نیل یافته است. این نرم‌افزارها در سال‌های نزدیک، بسیاری از شهروندان را به سوی خود کشانده‌اند و آسانی رسیدن به آنها سبب شده هر روز بیشتر به آنها وابسته شوند. بدین‌سان ایستادگی در سامان آنها کاری در‌خور توجه است. شاید شگفت‌آور باشد اما مدرن‌سازی‌ حمل‌ونقل شهری در تهران 10میلیون نفری جز با ارزش دادن به خواسته‌های شهروندان شدنی نیست.