در انتظار پایان با خاطره کرونا و یادبود علی انصاریان

مسعود میر_روزنامه نگار

«گیجگاه» که به نمایش دربیاید سوت پایان شنیده خواهد‌شد تا شکارچیان سهم خود از جشنواره فیلم فجر در دوره سی‌و‌نهم را بردارند و اندک‌اندک پرونده امسال جشنواره با همه خاطراتش بسته شود. اصل خبر این است که ساعت19 یکشنبه و در پایان آخرین سانس نمایش فیلم در کاخ جشنواره به سیاق هرسال اسامی کاندیداهای دریافت سیمرغ منتشر می‌شود تا انتظار برای رستگاری در سال سخت جشنواره و کرونا تا غروب 22بهمن به درازا بکشد. جشنواره امسال جشنواره عجیبی بود و حالا که در روزهای واپسین آن ایستاده‌ایم باید برای ثبت در تاریخ هم که شده بگوییم که نحوه استقامت برگزارکنندگان جشنواره برای پاره‌نشدن نوار اتصال برگزاری طبق سنوات پیش از یک‌سو و تلاش هوشمندانه برای برگزاری جشنواره به‌صورت کنترل‌شده و متفاوت با همیشه جهت حفظ سخت جانی در سال سیاه کرونا، از سوی دیگر دو برگ برنده جشنواره فیلم فجر در این دوره بود.
    
در تقویم برگزاری جشنواره امسال، دو روز بیستم و بیست‌ویکم بهمن‌ماه برای ‌سانس‌های ویژه و نمایش فیلم‌های مهم در نظر گرفته شده است. به‌گفته برگزارکنندگان جشنواره امسال در این 2روز، فیلم‌های نامزدشده در بخش بهترین فیلم جشنواره و بهترین فیلم در بخش نگاه نو در قالب سانس‌های ویژه به‌نمایش درخواهند آمد تا با این تکرار اهالی رسانه فیلم‌های شاخص جشنواره کوچک امسال را از دست ندهند.
    
جشنواره با یک حضور پدرانه و مهربانانه از علی انصاریان آغاز شد. از رمانتیسم عماد و طوبی اما حالا بیش از هر چیز داغ مرگ علی انصاریان برجا مانده است. فوت انصاریان جشنواره فیلم فجر را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار داد و ادای احترام به این چهره خندان مستطیل سبز و پرده نقره‌ای خیلی خودجوش آغاز شد. در مرکز همایش‌های برج میلاد به احترام پسر قرمزپوش چهل‌وخرده‌ای‌ساله شمع روشن شد و در نخستین نشست خبری یک‌دقیقه سکوت جاری شد تا جشنواره فیلم فجر امسال این حزن را از یاد نبرد. حالا هم با اینکه گروهی این ادای احترام به علی انصاریان از سوی ستاد برگزاری جشنواره فیلم فجر و اهالی رسانه را نادرست می‌دانند و معتقدند اصولا نباید جشنواره برگزار می‌شد اما شنیده‌های همشهری حاکی از این است که به‌غیر از آن یادبود کوچک در روز مرگ، قرار است حضور علی انصاریان در اختتامیه این جشنواره هم سبز نگه داشته شود. ماجرا از این قرار است که به‌احتمال بسیار زیاد در مراسم اختتامیه جشنواره بناست از مادر مرحوم علی انصاریان قدردانی شود. البته در بسیاری از فستیوال‌ها و جشن‌های سینمایی معتبر دنیا این موضوع رسم است که در چنین شرایطی و در هنگامه از دست دادن یکی از هنرمندان، معمولا جایزه جشنواره را به نشانه احترام و یادبود به ‌نام آن درگذشته به بازماندگانش اهدا می‌کنند تا ضمن انجام رفتاری کاملا انسان‌دوستانه، نام و یاد هنرمند درگذشته که اتفاقا در مورد علی انصاریان با فوت در بحبوحه جشنواره اتفاق افتاده، گرامی داشته شده و در تاریخ ماندگار شود. شاید این پیشنهاد به برگزارکنندگان جشنواره فجر هم خالی از لطف نباشد که به علی انصاریان به‌عنوان سمبل مبارزه و لبخند سیمرغ بلورین اهدا شود. فعلا باید تا پایان روز بیست‌ودوم بهمن صبر کرد تا تکلیف خیلی چیزها مشخص شود.
    
بنا بر شنیده‌های همشهری احتمالا اختتامیه جشنواره تنها با حضور نامزدها در مرکز همایش‌های برج میلاد برگزار خواهد شد و البته مراسم به‌صورت آنلاین پخش می‌شود. حدس‌زدن اینکه سیمرغ‌ها بر شانه کدامین افراد می‌نشینند هم از آن بحث‌های جذاب همیشگی جشنواره است. اگر بنا باشد براساس آنچه به‌صورت روزانه و آنلاین در سامانه سمفا منتشر می‌شود قضاوت کنیم، متوجه می‌شویم که کدام فیلم‌ها بیشترین تقاضا و البته تماشاگر را داشته‌اند. شیشلیک، بی‌همه‌‌چیز و ابلق فیلم‌هایی هستند که در سینماهای مردمی به سانس‌های فوق‌العاده رسیدند و البته می‌توان حدس زد که در میان گزینه‌های نهایی دریافت سیمرغ هم شانس بالایی برای دریافت سیمرغ دارند.

سهم تو، حق تو...

ماسک عنصر ثابت جشنواره سی‌ونهم بود. فیلم‌هایی که به جشنواره رسیدند در روزهای ساخت با ماسک و پروتکل غریبه نبودند و الان هم در ایام نمایش فیلم‌ها حکایت ماسک حکایت تکرار و ناچاری است. حالا بماند که مردی مثل بهروز افخمی به ‌خودش اجازه می‌دهد که ماسک‌زدن در جشنواره و هرجای دیگر را اشتباه بخواند اما واقعیت این است که به مدد همین اجرای پروتکل‌هاست که می‌توان امید داشت تا آمار مرگ‌ومیرها از کرونا کاهش یابد.
فارغ از همه اینها اما اگر بخواهیم بلند بلند فکر کنیم و تا اینجای جشنواره که هنوز فیلم آیدا پناهنده به‌عنوان فیلمی با شانس بالا برای دریافت سیمرغ به نمایش درنیامده، گزینه‌هایی که برای دریافت سیمرغ محق هستند را فهرست کنیم، باید این متن را اینگونه ادامه دهیم:
دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را هم می‌توان برای پرویز پرستویی کنار گذاشت و هم برای محسن تنابنده. پرستویی در بی‌همه‌‌چیز، همه‌‌چیز دارد و تنابنده در روزی روزگاری آبادان ثابت می‌کند که بازیگری در خونش است. رضا عطاران در شیشلیک و روشن هرچند بازی‌های خوبی ارائه می‌دهد اما باید پذیرفت که برای رقابت با دیگران کار ساده‌ای هم ندارد.
در میان بازیگران زن برای دریافت سیمرغ باید یک سیمرغ از همین حالا برای هدیه تهرانی کنار گذاشت. تهرانی چه بهترین بازیگر زن جشنواره بشود و چه نه، نشان داد که او قواعد را به‌خوبی می‌شناسد و به اندازه آنها را رعایت می‌کند. بازی کم‌دیالوگ و سرشار از حس عشق و تنفر او در بی‌همه‌‌چیز را نمی‌توان به‌راحتی نادیده گرفت. شانس فاطمه معتمدآریا هم برای دریافت سیمرغ به احترام حضور و درخشش همیشگی او محفوظ است. در سیمرغ‌های نقش مکمل می‌توان به هادی حجازی‌فر، باران کوثری و مهتاب نصیرپور در بی‌همه‌‌چیز فکر کرد. نکته مهم اینکه در کنار همه این گزینه‌ها احتمالا حمایت‌های فرامتنی از فیلم نرگس آبیار باعث می‌شود که ابلق دست بالایی در رقابت برای شکار سیمرغ داشته باشد. گروهی بهران رادان و الناز شاکردوست را بسیار متفاوت می‌دانند و گروهی حضور هوتن شکیبا را بسیار جالب توجه می‌خوانند. البته باید اعتراف کرد که این 3نفر بازی‌های قابل‌قبولی در ابلق ارائه دادند اما برای دریافت سیمرغ بلورین باید به توجه ویژه هیأت داوران به فیلم بسیار امیدوار باشند.
فارغ از این حدس و گمان‌ها باید این پیش‌بینی را هم جدی گرفت که در صورت نرمال‌بودن شرایط برای اکران و روزهای کم‌کرونا می‌توان حدس زد که شیشلیک و گیجگاه و بی‌همه‌‌چیز، گیشه به‌نسبت تضمین شده‌تری نسبت به سایر فیلم‌ها دارند. اینها البته تنها حدس و آرزو است.