دور از مرکز
نبرد با بیابان
سند همکاری برای بیابان‌زدایی با سازمان ملل در کویر میقان امضا شد
فرزاد سپهر
وجود بیابان در نقاط مختلف ایران مانند استانهای خراسان، اصفهان، یزد، فارس، اراک و سیستان و بلوچستان توجه را برای بیابان‌زدایی توسط مردم و مسئولان بهخود مشغول کرد. در سال1389 منطقه حسینآباد بیرجند یکی از کانونهای مهم بحرانی بیابان‌زایی ایران با تلاش مردم محلی و سازمان جنگلها و مراتع، کار خود را چنان پیش برد که سازمان ملل، بودجهای 600هزار دلاری برای نتیجهبخشی به پروژه سپرد. نماینده مقیم سازمان ملل همزمان با روز جهانی مبارزه با بیابان‌زایی یعنی 27خرداد سند همکاری با رئیس وقت سازمان جنگلها و مراتع ایران در محل کویر میقان در اراک امضا کرد. مراسم امضای سند با وزش شدید باد و گردوغبار همراه شد تا مسئولان حاضر متوجه نتایج گسترش بیابانها در ایران باشند. شدت وزش طوفان شن در کویر میقان اراک حتی سخنران مراسم را از برابر دیدگان حاضران محو کرد. نماینده موقت فائو یا سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد هشدار داد سرعت تخریب پوشش سبز و جنگلها در ایران بسیار بالاست و میزان موجود کمتر از 10درصد مساحت ایران شده است. سونیل نارولا از ناتوانی و نبود کارایی در سیاستهای ملی و استفاده مؤثر از اراضی جنگلی و منابع طبیعی در ایران انتقاد کرد. او استفاده روزافزون از چوب بهعنوان سوخت و محصولات غیرچوبی جنگل با قطع پی‌در‌پی درختان را عامل کم شدن پوشش جنگلی در ایران برشمرد. در این بین گفتههای نماینده وقت اراک و رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی قابل توجه بود. عباس رجایی طرحهای عمرانی را بزرگترین عامل تخریبکننده طبیعت و پوشش سبز ایران دانست و گفت: امروز چون برخی از ما عشقمان میگیرد فلان بزرگراه یا فلان سد را احداث کنیم دهها هزار هکتار جنگل را پاکتراشی میکنیم، بیآنکه به مسائل محیطزیستی توجه کنیم. محل سخنرانی در زمان امضای سند همکاری، سالها قبل به نام جنگل تاغ در اراک معروف بوده است. نابودی تالابها و دریاچههای ایران با خشکسالی بر بحران مدیریت نگهداری و احیای طعنه میزنند تا همچنان با کاهش بیش از پیش جنگلها از شرق تا غرب ایران مانند نابودی جنگلهای زاگرس مواجه باشیم. در تیرماه 1389قطع هزاران اصله درخت و درختچههای بلوط در زاگرس برای عبور خط لوله گاز از مسیر کوهستان دنا وجود جنگلهای زاگرس را در خطر بیشتر انقراض قرار داد. رئیس وقت هیأت مدیره جامعه جنگلبانی ایران به رسانهها گفت: تخریب جنگلهای دنا بهدست دستگاههای دولتی برای گذر خط لوله گاز چیزی جز بیخردی نیست. کاظم نصرتی پروژههای عمرانی در ایران را فاقد ارزیابی زیستمحیطی دانست که به‌هم خوردن تعادل بیولوژیک، تخلیه روستاها و از دستدادن منابع مهم حیاتی در ایران با افزایش بحران سیل و فرسایش 6برابری خاک از نتایج آن است. جانمایی نادرست مسکن مهر در زمینهای باغی، فضای سبز و پارک جنگلی بهگفته رئیس وقت سازمان جنگلها و مراتع ایران از دیگر بحرانهای سال1389بود. بهگفته فرود شریفی این تغییر کاربری خلاف قانون بود و برای مثال با پیگیری سازمان مذکور ساختوساز در نهالستان لردگان منتفی و به مکان جدید منتقل شد.
