سود سابقه

امسال در لیگ برتر ایران همه مدل سرمربی داریم. برخی از سرمربیان این فصل، سابقه سال‌ها دستیاری در باشگاه‌های مختلف را در جیب دارند؛ برخی دیگر بدون سابقه دستیاری و صرفا با گذراندن چند کلاس مربیگری به جرگه سرمربی‌ها وارد شده‌اند؛ دسته دیگری هم هستند که نه دستیار بوده‌اند و نه در هیچ دوره و کلاسی شرکت کرده‌اند. درباره این گروه جدید می‌توان گفت تازه از امسال وارد شده‌اند و تحت‌تأثیر اتفاقاتی که در فوتبال اروپا می‌افتد برخی از آنها لقب پیرلوی ایرانی را هم گرفته‌اند. در این مطلب نگاهی به فهرست سرمربیان لیگ برتر ایران در این فصل انداخته و سابقه هر یک از آنها در کمک‌مربیگری را بررسی کرده‌ایم.

امیر قلعه‌نویی

رکورددار سرمربیگری در لیگ برتر ایران که همین هفته به رکورد 500بازی در لیگ برتر هم رسید، سابقه دستیاری 3مربی را دارد. البته دوران حضور قلعه‌نویی در کنار 2نفر از آنها بسیار کوتاه و حضورش در کنار نفر سوم هم پر از حرف‌وحدیث و حاشیه بوده است. قلعه‌نویی سال76 بعد از مصدومیت‌های متعدد از فوتبال خداحافظی کرد و بلافاصله در استقلال دستیار ناصر حجازی شد. دوران کاری این دو نفر پر از فراز و نشیب بود و قلعه‌نویی بارها با مرحوم حجازی به اختلاف نظر خورد. حتی بعدها در فیلم مستندی که از زندگی ناصر حجازی ساخته شد، اتهاماتی را به قلعه‌نویی نسبت دادند که باعث اعتراض این مربی شد. به هر حال 90درصد دوران دستیاری قلعه‌نویی در کنار ناصر حجازی سپری شد. او دوره کوتاهی هم در تیم‌ملی امید دستیار ابراهیم قاسمپور بود و قبل از دوره دوم لیگ برتر نیز مدت کوتاهی در استقلال دستیار رولند کخ آلمانی شد که زیاد دوام نیاورد و از این سمت کنار رفت تا از آن به بعد فقط نفر اول باشد.

مجید جلالی

جلالی یکی از عجیب‌ترین پدیده‌های مربیگری است چون از سن 21سالگی در کنار بازی کردن مربیگری هم می‌کرده است! او در تیم وحدت تهران بازی می‌کرد و همزمان سرمربی تیم نوجوانان این باشگاه بود. در 30سالگی فوتبال را کنار گذاشت و سرمربی بزرگسالان وحدت شد. به این ترتیب جلالی پیش از آنکه دستیار کسی باشد به پست سرمربیگری رسیده بود، اما بعدها دستیار محمد مایلی‌کهن شد و دورانی طولانی را در کنار این سرمربی سپری کرد. بعد از جدایی از مایلی‌کهن، دوباره دوران سرمربیگری مجید جلالی آغاز شد که با کسب یک قهرمانی در لیگ برتر و یک قهرمانی در جام حذفی ایران هم همراه بود.

محمود فکری

داستان مربی شدن محمود فکری هم جالب است. او دستیار چند سرمربی استقلال بوده اما قبل از اینکه دستیار شود سرمربی هم بوده است! هافبک سابق استقلال در سال آخر فوتبالش به‌عنوان بازیکن به شیرین‌فراز کرمانشاه رفته بود اما وقتی سرمربی خارجی آن تیم برکنار شد مدت کوتاهی به‌عنوان سرمربی روی نیمکت نشست. فکری بعد از این تجربه کوتاه‌مدت، به‌طور جدی وارد کار مربیگری شد و به‌عنوان دستیار قلعه‌نویی استقلال را به قهرمانی در لیگ هشتم رساند. او در لیگ دهم هم در استقلال دستیار پرویز مظلومی شد. سپس یکی دو سال در مس کرمان و صبای قم دستیار صمد مرفاوی بود و دوباره به کادر فنی امیر قلعه‌نویی در استقلال برگشت که این بار زوج امیر- فکری موفقیتی کسب نکردند.

یحیی گل‌محمدی

سرمربی حال حاضر پرسپولیس، سال‌های 90و 91 در تیم راه‌آهن تهران دستیار علی دایی بود. البته یحیی هم مربیگری را با سرمربی شدن در صبای قم آغاز کرد و بعد از آن هم سرمربی تربیت یزد و نساجی قائمشهر (در لیگ یک) شد. اما بعد از این تجربه‌ها، دعوت علی دایی را قبول کرد و در راه‌آهن دستیار شهریار شد. یک سال بعد، یحیی لیگ دوازدهم را با سرمربیگری صبا آغاز کرد اما در میانه راه از این تیم جدا شد و به پرسپولیس رفت تا دستیار مانوئل ژوزه پرتغالی شود. یحیی در نیم‌فصل دوم همان سال سرمربی پرسپولیس شد و بعد از آن هم دیگر از سرمربیگری پایین‌تر نیامد.

مهدی تارتار

این بازیکن سابق پرسپولیس هم مثل یحیی گل‌محمدی مدتی دستیار علی دایی بوده است. تارتار کارش را با سرمربیگری در راه‌آهن شروع کرد اما یک سال بعد به پرسپولیس رفت و دستیار دایی شد. بعد از آن دوباره سرمربی شد و 6فصل سرمربی بود اما سال94 دوباره به پیشنهاد دایی پاسخ مثبت داد و این بار در صبای قم دستیار شهریار شد؛ آن هم درحالی‌که فصل قبل خودش سرمربی صبا بود! بعد از این تجربه، تارتار دیگر دستیاری نکرد، هرچند قبل از آغاز لیگ دوازدهم هم گزینه جدی پرسپولیس برای دستیاری مانوئل ژوزه بود.

سیروس پورموسوی

سرمربی نفت آبادان و صدرنشین حال حاضر لیگ برتر، سال‌ها در تیم‌های پایه استقلال اهواز و فولاد مربیگری کرد. سپس دستیار عبدالله ویسی شد و به همراه او با استقلال خوزستان قهرمان لیگ پانزدهم شد. بعد از رفتن ویسی، پورموسوی سرمربی همان تیم شد و بعد از آن هم دیگر دستیاری نکرد.

مجتبی حسینی

مجتبی حسینی یار غار یحیی گل‌محمدی و دستیار همیشگی او در تیم‌های مختلف بود. او سال‌ها در نساجی مازندران، صبای قم، پرسپولیس، نفت تهران و ذوب‌آهن دستیار یحیی بود. وقتی یحیی از ذوب‌آهن به اکسین البرز رفت، مجتبی به‌جای او سرمربی ذوب شد اما تا پایان همان فصل بیشتر دوام نیاورد. در پایان فصل گل‌محمدی به لیگ برتر برگشت و تیم تراکتور را تحویل گرفت و آنجا باز هم مجتبی حسینی دستیار او شد. بعد از جدایی از تراکتور، زوج یحیی و مجتبی هم از یکدیگر جدا شدند و مجتبی حسینی دیگر دستیاری نکرد. گل‌ریحان البرز، مس کرمان و نفت مسجدسلیمان تیم‌هایی هستند که حسینی در آنها سرمربی بوده است.

رسول خطیبی

خطیبی فقط سرمربیگری کرده و در هیچ تیمی دستیار نبوده است. در سال97 و پیش از آغاز لیگ هجدهم درحالی‌که هنوز سرمربی تراکتور انتخاب نشده بود، رسما اعلام شد یک سرمربی خارجی به تیم خواهد آمد و رسول خطیبی هم دستیار او خواهد بود. اما وقتی جان توشاک به تبریز آمد این موضوع منتفی شد و محمد تقوی در کنار توشاک قرار گرفت. خطیبی طی این سال‌ها در لیگ‌یک و لیگ‌برتر سرمربی بوده و حتی سرمربیگری در تراکتور را هم تجربه کرده است.

رحمان رضایی

مدافع سابق تیم‌ملی بعد از سال‌ها بازی در ایتالیا، قطر و پرسپولیس، نهایتا فوتبالش را در پیکان تمام کرد. به همین دلیل در همان باشگاه پیکان مدیر آکادمی شد. شغل بعدی او دستیاری علی لطیفی در راه‌آهن بود که فقط یک‌ماه طول کشید. بعد از آن هم، از آذر94 تا دی ماه95دستیار امیر قلعه‌نویی در تراکتور شد. رضایی سال گذشته در ذوب‌آهن مدیر فنی بود و بالاخره امسال سرمربی همین تیم شد.

محمد ربیعی

محمد ربیعی ابتدا روزنامه‌نگار ورزشی بود. بعد آنالیزور شد و چند سال آنالیزوری کرد. او زیاد دستیاری نکرد و از 30سالگی سرمربی شد. سایپامهر کرج، البدر بندرکنگ، شهرداری اردبیل، شهرداری زنجان، بادران تهران، شهرداری بندرعباس، آلومینیوم اراک و مس رفسنجان تیم‌هایی هستند که ربیعی در آنها سرمربی بوده است.

جواد نکونام

نکونام فقط دستیار کارلوس کی‌روش در تیم‌ملی بوده و ‌جز آن هیچ سابقه‌ای در دستیاری نداشته است. او بعد از مدت کوتاهی که در کنار کی‌روش بود بلافاصله سرمربی شد، از لیگ‌یک آغاز کرد و خیلی زود با نساجی به لیگ برتر آمد.

ابراهیم صادقی

ابراهیم صادقی از رکوردداران بازی در لیگ برتر ایران است که تمام سال‌های بازی‌اش در باشگاه سایپا گذشته است. او بلافاصله بعد از اینکه بازیگری را کنار گذاشت در همان سایپا دستیار علی دایی شد و بعد از رفتن دایی هم جای او را گرفت.

شجاعی، رحمتی، نویدکیا

3ملی‌پوش سابق فوتبال ایران، در لیگ جاری تبدیل به 3سرمربی در تیم‌های مطرح لیگ برتر شده‌اند. محرم نویدکیا و مهدی رحمتی از همان انتهای فصل گذشته رسما به‌عنوان سرمربی برگزیده شدند و پذیرفتند که بدون گذراندن دوره‌های مربیگری و بدون سابقه‌ای در این شغل، کارشان را شروع کنند. اما قصه مسعود شجاعی کمی متفاوت بود. او فصل را به‌عنوان بازیکن تراکتور شروع کرد ولی با رفتن منصوریان به‌عنوان سرمربی موقت برگزیده شد و هنوز هم در این پست مانده است.