محدوده تثبیت نرخ دلار

فرخنده رفائی_خبرنگار

دلار بعد از چندین هفته تثبیت و نوسان ریز در محدوده 25هزارو700تومان، سه‌شنبه با افزایش به نسبت چشمگیر قیمت مواجه شد و 26هزار تومان را هم دید؛ اگرچه این رشد چندان بادوام نبود و در فاصله یک روز شاهد بازگشت دلار به نزدیکی محدوده ثبات بودیم، اما بررسی عوامل این افزایش قیمت با نگاه به رویدادهای سیاسی و اقتصادی یک هفته اخیر می‌تواند تصویر روشن‌تری از آینده بازار ارز به‌دست دهد. با حسین اسدی‌نیا، کارشناس بازار ارز و سرمایه درباره عوامل تأثیرگذار بر قیمت دلار گفت‌وگو کرده‌ایم.


دلار بعد از مدت‌ها دوباره به 26هزار تومان رسید. عوامل این رشد را چه می‌دانید؟
قیمت دلار به‌طور همزمان تحت‌تأثیر مجموعه‌ای از عوامل سیاسی و اقتصادی تغییر می‌کند؛ اگرچه افزایش خاصی در قیمت دلار اتفاق نیفتاده و بعد از هفته‌ها تثبیت در محدوده 25هزارو700 تومان به 26هزار تومان رسیده و الان دوباره به 25هزارو800 تومان بازگشته و عملا هنوز در محدوده ثبات است. از لحاظ اقتصادی متأسفانه اتفاق مثبت خاصی در جهت کاهش فشارهای اقتصادی نیفتاده و همچنان همه‌‌چیز به روال قبل است. آقای ترامپ همچنان تا 2هفته دیگر یعنی 20ژانویه سر کار است. در داخل کشور عواملی مثل آغاز غنی‌سازی‌ اورانیوم 20درصدی، فشار رزم‌حسینی، وزیر صنعت برای قیمت‌گذاری فولاد و خروج پول از بورس را در هفته گذشته شاهد بودیم که طبیعتا بعضی از این پول‌ها ممکن است به سمت بازار ارز رفته باشد. این عوامل باعث تلاطم‌های ریز بازار دلار شده، ولی همچنان رشد غافلگیرکننده‌ای نداشتیم و قیمت کنونی دلار با قیمت یک‌ماه قبل تفاوت چندانی نداشته است.

آینده قیمت دلار را بیشتر عوامل سیاسی تعیین می‌کند یا اقتصادی؟
واقعیت این است که در کشور ما قیمت دلار را مسائل سیاسی تعیین می‌کند؛ چون اگر مسائل سیاسی حل شود، مسائل اقتصادی هم حل می‌شود. کشوری هستیم که به‌دلیل تحریم‌ها دچار انزوای اقتصادی هستیم؛ بنابراین ریشه مشکلات در اقتصاد سیاسی است.

در هفته گذشته توقیف کشتی کره‌جنوبی را داشتیم. این اتفاق و احتمال آزادشدن دلارهای بلوکه شده ایران در کره و عراق، قیمت دلار را تا کجا می‌تواند پایین بیاورد؟
به عقیده من، قیمت دلار با آزاد شدن پول‌های بلوکه شده ایران خیلی پایین نخواهد آمد. این اتفاق هم در صورت رخ دادن، ریزموج خواهد بود؛ خصوصا اینکه این اتفاق به‌صورت یکباره نخواهد افتاد و درصورت رخ دادن هم به‌تدریج خواهد بود. فکر نمی‌کنم دلار بر اثر این تحولات به زیر 25هزار تومان بیاید. به عقیده من چیزی که می‌تواند دلار را به قیمت‌هایی مثل 23هزار، 22هزار یا حتی 21هزار تومان برساند، بازگشت آمریکا به برجام است که آن هم بعید است در چشم‌انداز کوتاه‌مدت یک‌ماهه اتفاق بیفتد. این اتفاق درصورتی‌که رخ دهد، طی چند‌ماه یا حتی یک سال آینده خواهد بود. به اعتقاد من تا زمانی که وضعیت بازگشت آمریکا به برجام مشخص نشود کاهش جدی در قیمت دلار نخواهیم داشت. البته در این زمینه خبرهای خوبی هم شنیده می‌شود؛ به‌طور مثال خبر بازگشت خانم وندی شرمن به وزارت خارجه آمریکا برای ما خبر خوبی است که تیم معمار برجام دوباره در رأس کار قرار گیرند.

در صورت بازگشت آمریکا به برجام شاهد قیمت زیر 20هزار تومان برای دلار خواهیم بود؟ 
اگر این اتفاق بیفتد، قیمت دلار بین 20 تا 22هزار تومان تثبیت می‌شود، ولی حتی اگر این اتفاق هم بیفتد - که البته هنوز در تحقق آن هم قطعیتی وجود ندارد - تثبیت نرخ دلار در محدوده 20 تا 22هزار تومان موقت است و دلار دوباره آرام آرام به محدوده قیمت‌های بالاتر بازمی‌گردد؛ چون بازگشت به برجام هم تمام مشکلات ما با آمریکا را حل نخواهد کرد. مشکلات بنیادینی که ما با بعضی کشورهای دنیا داریم، باعث می‌شود قیمت دلار کاهش چندانی نداشته باشد. بزرگ‌ترین دشمن ما، با تعاریفی که در عرصه سیاست ایران وجود دارد، آمریکاست که مالک دلار است.

در بودجه پیشنهادی دولت برای سال آینده فروش روزانه 2.4میلیون بشکه نفت پیش‌بینی شده بود، درصورت بازگشت آمریکا به برجام و تحقق این میزان فروش، باز هم دلار نمی‌تواند تا زیر 20هزار تومان پایین بیاید؟
اگر دلار بتواند به زیر 20هزار تومان بیاید، این قیمت، نویز بازار است. بله، ممکن است قیمت زیر 20هزار تومان را ببیند و یک روز یا چند روز به 18 یا حتی 16هزار تومان هم برسد، ولی نکته مهم این است که کجا تثبیت می‌شود. ممکن است اتفاقات بسیار بسیار مثبتی بیفتد، اما من تصور می‌کنم حتی درصورتی که این اتفاقات خوب در درازمدت بین 4‌ماه تا یک سال آینده - و نه ‌مدت کوتاه یک تا 2ماهه - بیفتد، باز هم دلار حداکثر بین 20 تا 22 هزار تومان تثبیت می‌شود. نظر شخصی من این است که تثبیت بین 20 تا 22هزار تومان، سناریوی خوش‌بینانه‌ای است و در شرایطی محقق می‌شود که همه عوامل براساس آنچه گفته شد، پیش برود. به هر حال با وضعیت کنونی اقتصاد ایران، قیمت تعادلی دلار بین 22 تا 23هزار تومان است و جای کاهش بیشتری ندارد. اقتصاد ایران الان در شرایطی نیست که بتواند دلار زیر 20هزار تومان را تحمل کند. این نظر من نیست؛ این واقعیت اقتصاد ماست. همه اینها در شرایطی است که ما هنوز فعلا چشم‌اندازی از مناسبات خوب سیاسی نداریم. چیزی که عملا روی میز است، این است که ما غنی‌سازی‌ 20درصد انجام می‌دهیم، ترامپ تا 2هفته دیگر هست، هیچ صحبتی در زمینه بهبود روابط اتفاق نیفتاده و حتی کابینه و افراد کلیدی کابینه بایدن مثل جک سالیوان معتقدند باید مذاکرات جدی‌تری برای بازگشت به برجام انجام شود و شرایط برجام قبلی کافی نیست. عملا تا این لحظه هیچ اتفاق مثبتی نیفتاده و نباید منتظر تحقق سناریوهای خوش‌بینانه بود.