اقتصاد چین روی موج احیا

چین که موفق شده در طول ماه‌های گذشته با وجود شیوع کرونا، اقتصاد خود را به روزهای شکوفایی قبل از همه‌گیری برگرداند، حالا رکورد جدیدی را در رشد بازار سهام ثبت کرده است. ارزش معاملات بورس اوراق بهادار در چین به‌عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان در روز سه‌‌شنبه 16دی، به بالاترین میزان خود بعد از بحران اقتصادی بزرگ سال2008 جهان رسیده. این رشد، چشمگیرترین تغییر در بازارهای مالی جهانی از زمان آغاز همه‌گیری کرونا به شمار می‌رود.
به‌گزارش گاردین، شاخص سهام سی‌اس‌آی300 (CSI300Index) که نشان‌دهنده عملکرد بزرگ‌ترین شرکت‌های شانگهای و شنزن در بورس است، با رشد 1.9درصدی به رقم 5368واحد یعنی بالاترین میزان بعد از ژانویه سال2008 رسیده است؛ رقمی که کمی بیشتر از رکورد 5353واحد در سال2015 است. چین در سال2015، بعد از سال‌ها رشد چشمگیر اقتصادی، به‌دلیل نگرانی از یک رکود شدید، اقدام به فروش اوراق بهادار به قیمت پایین‌تر کرد.
رشد بازار سهام چین در شرایطی است که بورس لندن با وجود نگرانی‌ها از تأثیر اقتصادی محدودیت‌های جدید قرنطینه، روز پرتلاطمی را سپری کرد و شاخص FTSE 100 (مهم‌ترین شاخص بازار سرمایه در انگلیس) با 0.6درصد افزایش در رقم6612 بسته شد. هرچند پیش‌بینی می‌شود اقتصاد انگلیس نیز بعد از اینکه افراد بیشتری در این کشور واکسینه شوند، شاهد رونق چشمگیری باشد.
رشد بورس پکن در حالی اتفاق افتاده که چین زودتر از آنچه انتظار می‌رفت، توانست اقتصاد خود را احیا کند. این در شرایطی است که کشورهای دیگر همچنان درگیر موج‌های جدید بیماری، رکود اقتصادی و بحران‌های اجتماعی ناشی از آن هستند. خیلی از تحلیلگران معتقدند که اعمال محدودیت‌های شدید برای مهار انتقال ویروس، زمینه را برای بازگشت سریع‌تر اقتصاد این کشور به شرایط عادی فراهم کرد.
تولید ناخالص داخلی چین به‌عنوان مبدأ شیوع کرونا، برای نخستین‌بار در 4دهه اخیر در ماه‌های ابتدایی سال2020 کاهش یافت. اما با کاهش محدودیت‌های قرنطینه، تولید ناخالص داخلی در 2ماهه دوم سال گذشته میلادی 3.2درصد افزایش یافت. به این ترتیب چین موفق شد که برخلاف خیلی از دیگر کشورهای جهان، اقتصاد خود را از رکود نجات دهد. در علم اقتصاد، کاهش تولید ناخالص داخلی در 2فصل متوالی را رکود می‌گویند.
رشد اقتصادی پرجمعیت‌ترین کشور جهان در سال گذشته میلادی 1.9درصد بوده که پایین‌ترین رقم آن در 30سال اخیر بوده است. صندوق بین‌المللی پول (IMF) پیش‌بینی کرده که اقتصاد چین در سال‌جاری میلادی 9/7 درصد رشد داشته باشد، درحالی‌که ارزیابی‌ها حاکی از آن است اقتصاد جهانی امسال رشد 4درصدی داشته‌باشد.

عوامل رشد اقتصادی چین
چین نخستین کشوری بود که در 3ماهه نخست سال2020 درگیر رکود اقتصادی ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا شد؛ درحالی‌که کشورهای دیگر در 3ماهه دوم سال این تجربه را داشتند. در نتیجه طبیعی است که چین نخستین کشوری باشد که توانسته از رکود خارج شود.
عامل دوم، سرعت عمل چین بوده است. مانند خیلی از کشورهای دیگر در منطقه آسیای شرقی که تجربه بحران‌های قبلی در حوزه سلامت ‌را داشتند، مقامات چین به سرعت وارد عمل شدند و محدودیت‌های قرنطینه‌ شدیدی را اعمال کردند که به سرعت نیز نتیجه داد.
چین همچنین برای خنثی‌سازی کاهش سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی، بخش دولتی را تقویت کرد. بنابراین وقتی در بهار، بقیه کشورها در حال برداشتن محدودیت‌ها بودند، صنعت چین با پیش‌بینی افزایش تقاضای صادرات، به مدار تولید بازگشت.
از سوی دیگر، عدم‌وقوع موج دوم کرونا در چین، به این کشور کمک کرد که از مصرف حمایت کند و میزان خرده‌فروشی شرکت‌های این کشور از 0.5درصد به 3.3درصد در‌ماه سپتامبر2020 (اواخر تابستان و اوایل پاییز) رسید. تولید صنایع چین در این مدت نسبت به زمان مشابه سال گذشته 6.9درصد افزایش داشت.
یکی دیگر از نقاط قوت چین، تلاش مقام‌های این کشور برای تنوع‌بخشی به اقتصاد و کاهش وابستگی به صادرات است؛ سیاستی که در دوران همه‌گیری کرونا به خوبی جواب داد. مقام‌های چین تصمیم دارند استراتژی جدیدی را به نام «چرخه اقتصادی دو سویه» در پیش بگیرند. پکن می‌خواهد رشد آتی این کشور به جای تجارت خارجی بیشتر بر چرخه تولید، مصرف و توزیع کالا و خدمات در داخل، متکی باشد؛ ایده‌ای که شی‌جین‌پینگ، رئیس‌جمهور این کشور برای نخستین بار در بهار امسال مطرح کرد.
کارشناسان معتقدند که رشد بازار سهام چین نیز ناشی از احیای سریع اقتصاد این کشور است که احتمال دارد در ماه‌های آینده هم ادامه داشته باشد. هرچند با توجه به رشد نابرابر در مناطق مختلف این کشور، افزایش بدهی نهادهای حقیقی و حقوقی و ادامه تنش‌های پکن با جهان ازجمله آمریکا، هیچ‌چیز صددرصدی نیست و احتمال دارد همه پیش‌بینی‌ها برعکس شود. به‌ویژه اینکه برخی، آمارهای اعلام شده از سوی دولت چین را قابل اعتماد نمی‌دانند.

روند احیای اقتصاد چین

 رشد اقتصادی چین در 3ماهه چهارم سال2019 حدود 6درصد بود. با آغاز شیوع کرونا در روزهای نخست سال2020، اقتصاد این کشور رشد منفی 6.8درصدی را در 3ماهه نخست این سال تجربه کرد. اما اقتصاد چین به سرعت توانست در فصل بهار یعنی 3ماهه دوم سال، این کاهش رشد اقتصادی را جبران کند و به بیش از 3درصد رشد برسد. این روند افزایشی با شیب ملایم‌تر در ماه‌های بعدی نیز ادامه داشت و در 3ماهه سوم سال به 4.9درصد رسید.