این جان‌سخت‌های حقیقی

 سمیرا مصطفی نژاد_روزنامه نگار

هیچ‌کس انتظارش را نداشت. حتی در دورترین و تاریک‌ترین تصورات و کابوس‌های کسی هم چنین چیزی نمی‌گنجید؛ اینکه در یک لحظه همه‌‌چیز به‌دست ذره‌ای ناچیز و ناپیدا زیرورو شود. ویروسی نامرئی که هراندازه وجودش را انکار یا تأیید کنید، برایش تفاوتی ندارد. اگر زمانش رسیده باشد و در برابرش نقطه‌ضعفی نشان دهید، حمله می‌کند. حمله می‌تواند کشنده باشد، اما اگر نکشد هم می‌تواند آسیب‌های شدید و طولانی‌مدتی وارد کند. همزمان می‌تواند بدون هیچ اثری از بدنی به بدنی دیگر منتقل شود و هیچ آسیبی هم وارد نکند و یا می‌تواند بدون داشتن هیچ علائمی فرد را ناگهان از پا بیندازد، به سیستم تنفسی، عصبی یا دفاعی بدن حمله کند و پس از خروج ویروس از بدن، افراد را درگیر بیماری‌های قلبی، مغزی یا عصبی کند و حتی جان افراد را دراثر سکته یا ایست قلبی به خطر بیندازد. اگر همه آنچه تا اینجا خواندید برایتان به اندازه کافی عجیب و شبیه سناریوی فیلم‌های آخرالزمانی هالیوودی نبود، همه‌گیری کرونا باز هم استعداد عجیب‌تر بودن دارد.

یکی از ویژگی‌های این همه‌گیری که از آغاز تمامی نهادها و سازمان‌های جهانی بر آن تأکید داشتند، قدرت بالای آن در به خطر‌انداختن جان سالمندان بود. اصلی‌ترین گروه در معرض خطر در تمامی کشورهای جهان افراد سالمند بودند و همین موضوع باعث انزوای بیشتر آنها شد. قسمت باورنکردنی و امیدوارکننده در این میان، مقاومت گروهی از سالمندان در برابر بیماری و نجات یافتن آنها از چنگال کووید-19 پس از ماه‌ها بستری شدن در بیمارستان است. در واقع شاید بتوان عجیب‌ترین رویدادهای عصر کرونا را داستان نجات تعدادی از مسن‌ترین اعضای جامعه جهانی از چنگ این بیماری دانست. اینکه افرادی بالای 95 یا 100سال، پس از ابتلا به ویروسی که جوان‌ترها را به‌راحتی به کام مرگ کشانده است، سلامت و سالم از بیمارستان مرخص می‌شوند همانقدر عجیب و امیدوارکننده است که وقتی نوزادی پس از چندین روز از زیر آوارهای زلزله زنده بیرون کشیده می‌شود. در ادامه به چندین مورد از این داستان‌ها می‌پردازیم.

درمان با آزمون و خطا
داروی آزمایشی رمدسیور که شرکت داروسازی گیلیاد آمریکا با هدف درمان ابولا آن را تولید کرده بود، در دل تاریکی‌های همه‌گیری کرونا به یکی از نشانه‌های امیدبخش تبدیل شد. این دارو یکی از نخستین داروهایی است که در برابر بیماری کووید-19 اثرگذار به‌نظر می‌آمد. شاید یکی از قابل‌توجه‌ترین مواردی که توسط این داروی آزمایشی از مرگ نجات یافتند، مردی ایتالیایی و 79ساله بود که تست کرونای او مثبت شد اما پس از مصرف دارو، ویروس به کلی از بدن او پاک شد. خبر بهبود یافتن این بیمار مسن در‌ ماه مارس 2020، زمانی که جهان ناامیدانه به‌دنبال درمانی برای بیماری بود، بسیار خوشایند بود و تأثیرگذاری دارو بازتاب‌های فراوانی داشت. این مرد درمان را از روز 7مارس آغاز کرد و کمتر از 2هفته پس از آن جواب هر دو تست کرونای او منفی شدند. ماتئو باستی پزشک بیمارستان سن‌مارتینو در جنوآ تأیید کرد این مرد سالمند نخستین مورد درمان شده با استفاده از داروی آزمایشی رمدسیور بوده است. بازتاب خبر بهبود بیمار 79ساله به اندازه‌ای فراگیر بود که حتی دونالد ترامپ هم به آن واکنش نشان داد. پس از آن بود که آزمایش بالینی دارو روی مبتلایان به کووید-19 در دیگر کشورها آغاز شد.

جدال‌های طولانی
در کنار اخبار نجات‌یافتگان سالمند، داستان نجات افرادی که پس از بستری شدن‌های طولانی‌مدت در بیمارستان سلامت خود را به‌دست آورده‌اند هم خیره‌کننده است. منظور از طولانی زمانی طولانی‌تر از چند هفته است، یا حتی یک یا دو ماه. زاهید رضا یکی از افرادی است که پس از ابتلا به نوع حاد کووید-19 مجبور شد بیش از 4ماه از زندگی خود را در بیمارستانی در شهر وارن در آمریکا بگذراند. او در نهایت پس از 137روز بستری شدن از بیمارستان مرخص شد درحالی‌که هنوز درحال تحمل عوارض جانبی کرونا مانند خس‌خس ریه و نارسایی کلیوی بود. او چندین هفته در کما بود و حتی تولد 65سالگی‌اش را هم در کما گذراند. اما اسی خانزاده بیمار دیگری است که از نظر مدت بستری، رکورد جدیدی را به ثبت رساند. او پس از 209روز، یعنی بیش از 6‌ماه بستری شدن در بیمارستانی در بریتانیا، توانست در میان تشویق و بدرقه کارکنان بیمارستان به خانه بازگردد.

بهبود از کووید-19 پس از سکته مغزی و اختلال قلبی
یکی از ساکنان سالمند خانه سالمندان لایف‌کر در سیاتل آمریکا، پس از شیوع کووید-19 در مرکز سالمندان، به این بیماری مبتلا شد. اما در روز 20مارس 2020خانواده او خبر بهبود و ترخیصش از بیمارستان را اعلام کردند. این زن نودساله درحالی از بیماری بهبود یافته بود که 62درصد از ساکنان خانه سالمندان به بیماری مبتلا شده و یک‌چهارم از آنها جانشان را از دست داده بودند. زنده ماندن جنیوا وود سالمند که در زمان ابتلا به کووید-19 درحال بهبود‌یافتن از عوارض سکته مغزی بود، امید به نجات یافتن سالمندان را که به‌گفته مقامات بهداشتی بیشتر از دیگران در معرض خطر قرار داشتند، زنده کرد.
در موردی دیگر، اسقف 98ساله استان نانیانگ چین که در آن زمان به مسن‌ترین نجات‌یافته از کرونا در چین مشهور شد، در دوم فوریه2020 به بیماری مبتلا شد. با این همه در شرایطی که پیش از ابتلا به آریتمی قلبی و پلورال افیوژن(آب آوردن ریه) مبتلا بود، توانست در کمتر از 2هفته از چنگال مرگ رهایی پیدا کند و تا 14فوریه ریه‌های او از هر نوع عفونتی پاک شدند. کمی پس از بهبود اسقف چینی بود که مردی صدساله در ووهان چین پس از بهبود از کرونا، از بیمارستان هوبی مرخص شد. این بیمار کمی پس از جشن تولد صدسالگی‌اش و در شرایطی که به آلزایمر، ‌فشار خون بالا و اختلالات قلبی مبتلا بود، به کووید-19 هم مبتلا شد و پس از دریافت درمان‌های مختلفی که برای این بیماری مورد استفاده قرار می‌گرفت، ‌توانست ویروس را شکست دهد و از بیمارستان مرخص شود. در چین یک مرد سالمند 101‌ساله و یک زن سالمند 103‌ساله هم پس از دریافت داروهای معمول کرونا، در عرض تنها یک هفته بهبود کامل یافتند و از بیمارستان مرخص شدند.

مورد عجیب آقای «پ» و دیگر جان‌سخت‌های حقیقی
در میان خبرهای شگفت‌انگیزی که از نجات یافتن سالمندان در گوشه و کنار جهان شنیده می‌شود، داستان آنهایی که علاوه بر همه‌گیری کرونا از چندین فاجعه بزرگ دیگر در طول زندگی طولانی‌شان جان به در برده‌اند، شگفت‌انگیزتر به‌نظر می‌آید. برای مثال آقای «پ» مسن‌ترین مرد ایتالیایی که پس از ابتلا به کرونا توانست دوباره سلامتی خود را به‌دست آورد، مردی صدویک‌ساله بود که در دوران همه‌گیری آنفلوآنزای اسپانیایی در سال1918 متولد شده بود و علاوه بر آن همه‌گیری، از 2جنگ جهانی هم به سلامت عبور کرده بود. بهبود او از کووید-19 باعث شد نه فقط در بیمارستان ‌بلکه در کل ایتالیا همه درباره آقای «پ» صحبت کنند؛ فردی که در ایتالیا به نمادی امیدبخش برای ادامه زندگی تبدیل شده است. ایتالیکا گروندونا، مادربزرگ نامیرا، مورد دیگری از نجات یافتگان کرونا در ایتالیاست که در اوایل ‌ماه مارس، به‌دلیل ابتلا به اختلال قلبی در بیمارستان بستری شد اما همزمان تست کووید-19 او هم مثبت از آب درآمد اما در نهایت سلامتش را بازیافت و از بیمارستان مرخص شد. پزشک گروندونا معتقد است او در کودکی به آنفلوآنزای اسپانیایی هم مبتلا شده بود، ‌به این ترتیب او به یکی از معدود افراد جان‌سختی تبدیل شد که توانسته‌اند از 2همه‌گیری مرگبار جان به در ببرند. نکته جالب‌تر این بود که گروندونا هیچ علائمی از خود بروز نداد و درواقع بدون تلاش پزشکان و به‌صورت خود‌به‌خودی درمان شد.
آدا زانوسوی 104ساله از دیگر افرادی است که از هر دو همه‌گیری آنفلوآنزای اسپانیایی و کرونا جان سالم به در برده است. برخلاف مورد قبلی، زانوسو که در کودکی به آنفلوآنزای اسپانیایی مبتلا شده بود، پس از ابتلا به کرونا دچار تب و تنگی نفس شدید شد اما در نهایت بهبودی کامل پیدا کرد. با این همه، زانوسو هم نتوانست عنوان مسن‌ترین بازمانده کرونا را از آن خود سازد. این عنوان درحال حاضر نصیب ماریا برانیاس، زنی 113ساله از اهالی کاتالان اسپانیا شده است. برانیاس، چند هفته پس از آغاز قرنطینه سختگیرانه اسپانیا، علائم خفیفی از کووید-19 را تجربه کرد و کمی بعد بهبود یافت. او علاوه بر پشت سر گذاشتن آنفلوآنزای اسپانیایی که جان بیش از یک‌سوم جمعیت جهان را گرفت، از جنگ‌های داخلی اسپانیا که از سال 1936تا 1939 ادامه داشتند و اکنون از کرونا جان به در برده است.