نهادی برای خوش خط ها

  حافظ روحانی   

نخستین گام در تأسیس انجمن خوشنویسان ایران به سال 1329 برداشته شد؛ زمانی که برادران امیرخانی (سیدحسین و سیدحسن)، علی‌اکبر کاوه، ابراهیم بوذری و دکتر مهدی بیانی، استاد ادبیات دانشگاه تهران و نسخه‌شناس، با مشارکت اداره کل هنرهای زیبا کلاس‌های آزاد خوشنویسی را تأسیس کردند. این اقدام از آن‌رو اهمیت داشت که رشته خوشنویسی به‌عنوان یک رشته مستقل هنری در دانشکده هنرهای زیبا تدریس نمی‌شد و در واقع از زمانی که فعالیت مدرسه صنایع مستظرفه قدیم متوقف شده بود، آموزش خوشنویسی دوباره به شکل سابق استادشاگردی تدریس می‌شد. اما این کلاس‌های آزاد به یک معنی شکل نوین آموزش هنری را که پیش‌تر توسط کمال‌الملک باب شده بود، احیا کرد.
اما تأسیس رسمی نهادی با عنوان انجمن خوشنویسان ایران به تاریخ 19شهریور‌ماه سال1346 رخ داد. در این روز انجمن خوشنویسان ایران رسماً و با همین نام به ثبت رسید. با این‌حال میان کلاس‌های آزاد خوشنویسی که ذیل اداره کل هنرهای زیبا فعالیت می‌کرد و انجمن خوشنویسان ایران تفاوت عمده‌ای وجود داشت. انجمن خوشنویسان ایران از زمان تأسیس تا امروز به تشکیلات بزرگ و سازمان‌یافته کم‌و‌بیش مستقلی تبدیل شده که هم اکنون با صدها شعبه در تهران و شهرهای دیگر و حتی 7شعبه در 7کشور خارجی فعالیت می‌کند. تأثیر انجمن خوشنویسان تا آن‌جاست که تقریباً عمده هنرمندان خوشنویس از دهه1340 تا امروز در این نهاد آموزش دیده‌اند و علاوه بر این، انجمن خوشنویسان ایران تا حدی به مانند صنف هم عمل می‌کند. با این‌حال به‌نظر می‌رسد که خوشنویسی همچنان بیشتر به‌عنوان صناعت شناخته می‌شود تا هنر و شاید از همین‌رو باشد که همچنان به‌عنوان رشته مستقل در دانشگاه‌ها تدریس نمی‌شود.