بلاتکلیفی 17 ساله کمندانی ها

فاطمه محمدی| ازنا- خبرنگار: 


روستای کمندان منطقه‌ای با چشم انداز و مناظر زیبا و ظرفیت گردشگری متعدد است و یکی از بکرترین روستاهای شهرستان ازنا به شمار می‌رود. کمندان که در حیطه اشترانکوه واقع شده است تا ازنا 25 کیلومتر فاصله دارد. ساکنان روستای کمندان را طایفه عبدالوند از ایل بختیاری تشکیل می‌دهند و آنان با گویش بختیاری تکلم می‌کنند. درباره ظرفیت‌های گردشگری روستاهمین بس که ‌برای رفتن به تونل برفی به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری استان باید روستای کمندان را پشت سر گذاشت. همچنین وجود قلعه قدیمی و امامزاده ای در روستا از ویژگی‌های دیگر کمندان است.

علاوه برموقعیت مناسب روستا به لحاظ گردشگری،مساله‌ای که کمندان را چند سالی است برسر زبان‌ها انداخته، احداث سد کمندان در پایین دست روستاست؛ سدی که کلنگ عملیات اجرایی آن حدود 17 سال پیش برزمین زده شد. اما با آغاز عملیات اجرایی این سد موضوع جابه‌جایی روستا به میان آمد. زیرا با آبگیری سد، بخش قابل توجهی از روستا را آب فرا می‌گیرد!
مطرح شدن جابه‌جایی کمندان سبب شد، ایجاد امکانات و زیرساخت‌های مورد نیاز روستا لغو شود و هیچ اقدامی در این زمینه صورت نگرفت. از سوی دیگر جابه‌جایی روستا هم پس از گذشت 17 سال بلاتکلیف است که این امر، انتقاد اهالی روستا و نگرانی آنان را سبب شده است. چراکه فراهم نبودن زیرساخت‌های مورد نیاز موجب شده است جمعیت قابل توجهی از روستا از دیار خود مهاجرت کنند.
همچنین اجرا نشدن طرح هادی موجب شده خانه‌های روستا دارای بافت‌های قدیمی باشند و معابر آن خاکی باشد و جدول‌گذاری هم انجام نشده است اما مهم‌ترین مشکل اهالی روستای کمندان که در منطقه سرد و برف گیر قرار دارد، نداشتن گاز لوله کشی است.


مهاجرت جوانان روستا برای یافتن شغل

یکی از ساکنان روستای کمندان با اشاره به بلاتکلیفی روستا و مهاجرت جوانان کمندان برای یافتن کار، می‌گوید: مسئولان باید چاره ای برای ما بیندیشند. بیش از 17 سال است وعده جابه‌جایی روستا را می‌دهند اما تاکنون این امر محقق نشده است. این بلا تکلیفی سبب شده اهالی روستا، به رغم میل باطنی، زادگاه خود را ترک کنند.

«معصومه دهقان» از نبود گاز هم گلایه می‌کند و می‌افراید: درحالی که همه روستاها و آبادی‌های اطراف ما از نعمت گازبهره‌مند شده‌اند اما ساکنان کمندان ناچارند برای تامین سوخت مورد نیاز خود از نفت استفاده کنند. وی که از مهاجرت فرزندانش گلایه دارد، می‌گوید: پس از آغاز به کار سد و با تخریب اراضی کشاورزی برای ساخت این سد،بسیاری از فرزندان ما از روستا رفتند و ما تک و تنها و چشم انتظار، روزگار را سپری می‌کنیم.


پرداخت نشدن تسهیلات بازسازی

«شهربانو دهقانی نسب» یکی دیگر از اهالی درباره مشکلات روستا بیان می‌کند: اهالی کمندان درآمدی ندارند و توان زندگی در مکان دیگری نیز برایشان فراهم نیست. می‌خواهیم در زادگاه خود زندگی کنیم و این موضوع، حق ماست و می‌خواهیم در محل زندگی خود بمانیم.
وی ادامه می‌دهد: جوانان ما از این‌جا رفته اند؛ دیگر ما نمی‌توانیم خود را آواره کنیم. از طرفی هم خانه‌های روستا تخریب شده اند و کاری از دست اهالی بر نمی‌آید، زیرا تسهیلاتی پرداخت نمی‌کنند که خانه هایمان را بازسازی کنیم.

دهقانی نسب می‌گوید: این بلاتکلیفی واقعا آزار دهنده شده است. نه خبری از سدی که قرار بود در روستا ساخته شود،هست و نه خبری از جابه‌جایی روستا. مسئولان باید هر چه سریع‌تر ما را از این بلاتکلیفی درآورند.اگر قرار نیست سد ساخته شود، تسهیلات بازسازی خانه‌ها را پرداخت و امکانات و زیرساخت‌ها را فراهم کنند تا تکلیف ما مشخص شود.


نمی خواهیم از زادگاه خود برویم

یکی دیگر از اهالی کمندان با انتقاد از جابه‌جایی روستا می‌گوید: ما جایی نمی‌رویم. مگر تقصیر ماست که مسئولان می‌خواهند در این منطقه سدسازی کنند؟ اینجا سرزمین آباء واجدادی ماست و حق داریم در دیار خود زندگی کنیم. «صنم مرادی» ادامه می‌دهد: تمایلی به زندگی در شهر نداریم. زیرا درآمد و تامین معاش ما از طریق کشاورزی است و نمی‌خواهیم از این روستا به جای دیگری برویم. مسئولان اگر می‌خواهند کاری برای ما انجام دهند در همین روستا اقدام کنند.


وعده 17 ساله مسئولان

یکی دیگر از اهالی روستای کمندان بیان می‌کند: مهاجرت به شهر هیچ منفعتی برای ما ندارد. زیرا نه شغلی و نه منبع درآمدی داریم که مخارج زندگی مان را تامین کنیم. تنها درآمد ما از راه کشاورزی و دامداری است. پس لزومی ندارد زادگاه خود را ترک کنیم. 

«علی حسن دهقان » توضیح می‌دهد: اگر می‌خواستیم به شهر برویم سال‌ها پیش این کار را می‌کردیم. چند نسل ما در این روستا زندگی کرده اند. ما زندگی خودمان را می‌کردیم؛ همین که صحبت از احداث سد به میان آمد و کلنگ آن زده شد، آرامش ما به هم ریخت. 17 سال است بلاتکلیف هستیم. مسئولان چرا کاری برای ما نمی‌کنند؟ ما هم از همین کشور و آب و خاک هستیم. آب را که از روستا بردند؛ هیچ امکاناتی هم برای ما درنظر نگرفتند؛ حداقل بگذارید در خانه و کاشانه خود زندگی کنیم.
وی که از بی توجهی مسئولان به روستا گلایه دارد، می‌گوید: تاکنون هیچ تسهیلاتی به ساکنان روستا پرداخت نشده است. حالا هم چیزی نمی‌خواهیم، خودمان اگر گاوی یا گوسفندی داشتیه باشیم می‌فروشیم و خانه خود را بازسازی می‌کنیم؛ اما ما را از روستایمان بیرون نکنند. 17 سال است در بلاتکلیفی وعده‌های برخی مسئولان به سر می‌بریم.


دردسر روستاییان

یکی دیگر از اهالی کمندان که مدیر مدرسه روستاست، با اشاره به مشکلات موجود می‌گوید: با توجه به ظرفیت بکر روستا، اگر امکان داشته باشد بهتر است کمندان به همین شکل باقی بماند.روستاییان از طریق کشاورزی و دامپروری امرار معاش می‌کنند و مهاجرت، آنان را به لحاظ معیشتی دچار مشکل می‌کند.
«ابوالحسن نظری » با گلایه از انتقال آب الیگودرز که از کمندان سرچشمه می‌گیرد، توضیح می‌دهد: آب کمندان را به دیگر استان‌ها انتقال دادند و با این کار برای ساکنان روستا مشکلاتی ایجاد شد.کمندان یکی از بهترین مناطق دشت پاچلک غربی است که در حوزه گردشگری می‌توان گفت کم نظیر است.
نظری تاکید می‌کند: مسئولان حداقل اجازه دهند مردم در اطراف همین روستا خانه‌های خود را بنا کنند و در محیط زندگی شان باقی بمانند اگر کمکی به آن‌ها نمی‌کنند،حداقل برایشان دردسرایجاد نکنند.


قدمت هزار ساله کمندان

دهیار کمندان با اشاره به جمعیت روستا می‌گوید: روستا با ۲۰۰ خانوار،حدود 700 نفر جمعیت دارد. البته صحبت از احداث سد باعث شد تعدادی از خانوارها به‌ویژه جوانان از کمندان مهاجرت کنند.
«پیروز دهقانی» در خصوص وجه تسمیه روستا توضیح می‌دهد: چند روایت در این زمینه وجود دارد. یکی این‌که به دلیل وجود چند سرچشمه کمند آب بوده برخی‌ها هم می‌گویند شهرسمندان و عده ای هم می‌گویند گذرگاه رستم بوده است. اما هرچه هست روستا قدمتی بیش از هزار سال دارد.

وی با اشاره به قلعه تاریخی روستا بیان می‌کند: این قلعه که به کمندان معروف است قدمتی بیش از 500 سال دارد وجود امام زاده پیر احمد هم که البته شجره نامه ندارد از دیگر ظرفیت‌های روستا است که می‌توان به آن اشاره کرد. دهقانی در بخش دیگری از سخنان خود به شغل ساکنان روستا اشاره می‌کند و می‌گوید: کشاورزی شغل اصلی اهالی کمندان است؛ قبل از احداث سد کمندان کشاورزی دراین‌جا رونق زیادی داشت اما با احداث سد و تخریب اراضی کشاورزی سطح اراضی کاهش پیدا کرده است.به‌طوری که بخش زیادی از جوانان چند سالی است به‌خاطر نبود شغل از روستا مهاجرت کرده اند. دهیارمی گوید: درست است که کمندان یکی از نقاط برفگیر است اما به‌دلیل این‌که در داخل تنگه قرارگرفته است آب وهوای گرم دارد و همین باعث شده باغداری در این‌جا خوب جواب دهد.


بلا تکلیفی و نبود امکانات

دهقانی درباره مشکل نبود گاز و اجرا نشدن طرح هادی در روستا می‌گوید: طرح هادی و گازرسانی به‌‌خاطر جابه‌جایی روستا انجام نشده است زیرا روستا با آبگیری سد داخل دریاچه قرار می‌گیرد، بنابراین جابه‌جایی آن حتمی است و اجرای طرح هادی، گازرسانی یا مقاوم‌سازی و نوسازی خانه‌ها هزینه ای بی فایده است. دهیار روستا ادامه می‌دهد: سال جاری چند جلسه برای نقطه مورد نظر روستاییان داشته ایم واین منطقه توسط دفتر فنی مهندسی استانداری در حال بررسی است. مجوز اصلی را باید وزارت نیرو صادر کند. دهقانی می‌گوید: با وجود مشکلات روستا اما امسال آسفالت جاده اصلی راه‌اندازی، شبکه دیجیتال و رفع آلودگی اب آشامیدنی با تعویض لوله‌ها انجام شد،البته خانه بهداشت هم درحال حاضر با نبود بهورز زن روبه‌رو است که موجب گلایه ساکنان شده است.
وی با اشاره به مراتع مناسب در اطراف روستا می‌گوید: دراین مراتع علاوه بر این‌که دامداری خوب است، زیستگاه گیاهان دارویی آویشن، بن سور« بن سرخ»، موسیر، پونه و دیگر گیاهان محسوب می‌شود.