اسرار دره جنی

پریسا امیرقاسم خانی | خبرنگار

در شمیران محله‌ای وجود دارد که به دره‌جنی معروف است. برای بسیاری افراد این سؤال وجود دارد که چرا نام محله را دره‌جنی گذاشته‌اند؟ آیا در این محله جن وجود دارد؟ اغلب وقتی نام دره‌جنی را می‌شنوند دچار ترس مبهمی می‌شوند. نام دره‌جنی در شمیران از قدیم‌الایام به 2مکان خاص اطلاق می‌شد. یکی از این مکان‌ها در کاخ سعدآباد قرار دارد. وقتی شما وارد کاخ می‌شوید حوالی کوشک احمد شاهی و اقامتگاه رضاشاه، محلی پر از‌ دار و درخت و به‌صورت دره جنگلی وجود دارد که به آن دره‌جنی می‌گویند.

اما دره‌جنی معروف‌تر در حوالی محله جماران قرار دارد؛ جایی که از شمال به کلکچال  از غرب امامزاده قاسم(ع)، از شرق حصارک و از جنوب به جماران می‌رسد. در این مکان تا همین 50 سال قبل، زمین کوهستانی و دره مانند و پر از درختان تنومند چنار، صنوبر، بید، تبریزی، ازگیل، بادام و... 2 قنات و یک معدن سنگ قرار داشت که در آن کسی زندگی نمی‌کرد و هنگام تاریکی هوا به دلیل خلوتی و انبوه سایه درختان جنگلی و تپه ماهوری منظره هولناکی به وجود می‌آمد. به همین دلیل اهالی، نام آن را دره‌جنی گذاشته بودند. 


دره‌ای خلوت ولی پر از رفت و آمد

با اینکه دره‌جنی اغلب خلوت و بدون سکنه بود ولی آن‌چنان خالی هم به نظر نمی‌رسید. این دره در زمان‌های خاص، محل رفت‌وآمد افراد مختلف بود. «علی تیموری» از اهالی قدیمی محله جماران می‌گوید: «معدن سنگ داخل دره‌جنی متعلق به 5 طایفه جمارانی به نام‌های موسی‌خان، قربان ملک، تاج‌الدین، حاجی شاه اسماعیل، آسید مرتضی عرفانی و حاج حسن علی بود و اهالی برای معدن سنگ به دره رفت‌وآمد می‌کردند. تیموری روزهایی را به یاد می‌آورد که بچه‌های محله‌های اطراف از روی کنجکاوی و برای بازی با کفترهای چاهی یا بادبادک هوا کردن در دره به آنجا می‌رفتند.

چون دره منطقه‌ای کوهستانی بود و باد خوبی در آن می‌وزید. در فصل شکار هم دره جولانگاه شکارچیان کبک و خرگوش و... بود. کولی‌های مهاجر نیز از کرج و ورامین برای رفتن به سرزمین‌های گرم‌تر مانند دشت لار و دماوند یک ماه در دره‌جنی اسکان داشتند و دره، محل چراگاه دام و طیور آنها می‌شد. نعل‌بندهای جماران نیز برای نعل اسب و قاطرهای کولی‌ها به دره می‌رفتند. اهالی نیز فصل بهار برای چیدن گیاهان کوهی به دره‌جنی رفت‌وآمد داشتند. 


هزینه گزاف برای تفریح در دره‌جنی

در دهه 50 دره‌جنی به مالکیت کارخانه‌داری به نام «حسین فولادی» درآمد. او در دره‌جنی به درختکاری و سامان دادن جنگل پرداخت. اما از دهه 60 دره به مالکیت حقوقی درآمد و ساختمان‌سازی در آن انجام شد و تقریباً از بین رفت. البته در بخش شمالی هنوز آثاری از جنگل و درختکاری وجود دارد. معدن سنگ نیز به‌صورت نیمه مخروبه درآمده است. الان وقتی وارد دره‌جنی می‌شوید ردیف ساختمان‌ها و چایخانه‌ها را مشاهده می‌کنید. امروز گاهی برای یک ساعت نشستن در چایخانه‌های دره‌جنی باید هزینه گزافی پرداخت کنید.