سنت عجیب قطع اینترنت

  با وجود تأکید همیشگی روی مفاهیم و اصطلاحاتی مثل اقتصاد دیجیتال، اکوسیستم استارتاپی و فناوری به‌نظر می‌رسد قبح قطع اینترنت در حال از بین رفتن است. بعد از قطعی سراسری اینترنت کشور در آبان‌ماه به‌خاطر مسائل امنیتی که باعث ضرر هنگفت کسب و کارهای اینترنتی و استارتاپ‌ها شد، حالا حتی برگزاری کنکور سراسری هم می‌تواند بهانه‌ای برای قطع اینترنت در مناطق مختلفی از شهرها ازجمله پایتخت باشد.
تخلف برخی از داوطلبان برای انتشار سؤالات کنکور به‌خاطر همراه داشتن موبایل و عکس گرفتن از آن در جلسه با غفلت مراقبان بوده، اما پاسخ به آن با قطع اینترنت داده می‌شود.
احتمال زیاد طی روزهای اخیر افراد زیادی که محل کار یا خانه‌شان در نزدیکی حوزه‌های مهم برگزاری کنکور بوده با طعم تلخ عدم‌امکان اتصال به اینترنت موبایل روبه‌رو بوده‌اند. بیشتر از ۸۵ درصد مردم کشور از اینترنت موبایل استفاده می‌کنند و قطع کردن اینترنت می‌تواند فعالیت آنلاین آنها را به‌طور کامل مختل کند. ابراهیم خدایی، رئیس سازمان سنجش آموزش کشور هر چند با تأیید این مسئله گفته است اینترنت موبایل در محدوده برخی از حوزه‌ها قطع یا مختل شده اما از لحاظ فنی هر آدم تازه‌کاری هم می‌داند که قطع اینترنت موبایل به‌صورت نقطه‌ای امکانپذیر نیست. به‌عبارت ساده‌تر وقتی مثلا مصلای‌ تهران حوزه برگزاری آزمون است، نیاز است که ارتباطات دیتا روی همه بی‌تی‌اس‌های منطقه قطع شود و به همین‌خاطر فردی که دفتر کار یا خانه‌اش هم چند کیلومتر دورتر از مصلی باشد با قطعی اینترنت روبه‌رو می‌شود. درواقع قطع اینترنت موبایل از سوی اپراتورها به‌صورت یک منطقه کامل صورت می‌گیرد و به همین‌خاطر میلیون‌ها نفر با مشکل قطع اینترنت به‌خاطر کنکور روبه‌رو شده‌اند.
وزیر ارتباطات هم تأکید داشته که وزارت علوم درخواست کرده که در برخی حوزه‌ها، دیتای موبایل قطع شود.
پس از حوادث آبان، اکنون قطع اینترنت به‌خاطر کنکور به‌نظر نشان می‌دهد که مسئولان اینترنت را هنوز وسیله‌ای برای سرگرمی تصور می‌کنند که برای هر مشکلی نخستین اقدام‌شان می‌تواند درخواست و حکم به قطع این شریان حیاتی کسب‌وکارها و زندگی مردم باشد. قطع اینترنت حتی برای چند ساعت و به‌صورت منطقه‌ای هم فعالان استارتاپی و مردم را به یاد کابوس قطع کامل یک هفته‌ای اینترنت در کشور انداخته است.

اقدام بی‌سابقه در جهان
در هیچ کجای دنیا نمی‌توانید جایی را پیدا کنید که برای برگزاری یک آزمون همه اپراتورهای کشور را موظف به قطع اینترنت کنند! در همه جای دنیا اگر نیاز به عدم‌دسترسی به شبکه جهانی احساس شود از دستگاه‌های جمر استفاده می‌شود که می‌تواند در شعاع محدودی مثل حوزه امتحانی اتصال به اینترنت را غیرممکن کند. جمر یا پارازیتور دستگاهی برای ایجاد نویز سفید در دامنه بالاست که برای حذف امواج مؤثر فرکانس بالا استفاده می‌شود. در اصطلاح تجاری به این دستگاه کور‌کننده آنتن موبایل یا مسدود‌کننده نیز اطلاق می‌شود.
به‌نظر می‌رسد که مسئولان برگزاری کنکور به‌خاطر عدم‌هماهنگی برای نصب جمر در حوزه‌های بزرگ یا نیاز به داشتن تماس تلفنی تصمیم گرفته‌اند در عوض در نامه‌ای به وزارت ارتباطات خواستار قطع اینترنت شوند.
تیرماه سال گذشته هم اینترنت موبایل در زمان برگزاری کنکور قطع شده بود. در آن زمان وزیر ارتباطات درخصوص قطعی اینترنت در روز کنکور گفته بود: روز کنکور در ۲۱۰ نقطه اختلال شبکه اینترنت داشتیم تا امنیت سؤال‌های مطرح شده حفظ شود و چنین تصمیم گرفته شد که دسترسی به نت محدود شود. وزیر ارتباطات سال گذشته هم نسبت به این مسئله و درخواست قطع اینترنت از سوی وزارت علوم انتقاد کرده بود. محمدجواد آذری‌جهرمی سال گذشته گفته بود: در زمان قطع اینترنت مسافرت بودم و به محض اینکه به تهران رسیدم گفتم موضوع پیگیری و سریع نت وصل شود که گفتند برای امنیت کنکور انجام شده است. گفتم می‌توانستند از جمر استفاده کنند و چرا شبکه اینترنت قطع شده است؟

اعتراض کسب و کارها
قطع اینترنت در مناطق برخی حوزه‌های کنکور باعث اعتراض‌های کاربران در شبکه‌های اجتماعی طی روزهای اخیر شد. کسانی که با تشویق‌های دولتی پایه زندگی و کار خود را روی اینترنت گذاشته‌اند با این پرسش مواجه بودند که چطور می‌توانند با اقدام‌های این چنینی فعالیت کنند؛ به‌ویژه در شرایطی که به‌خاطر کرونا تأکید بسیار زیادی روی دورکاری وجود دارد و عده زیادی در محل کار یا خانه خود به‌خاطر کنکور حتی امکان دریافت ایمیل یا فرستادن یک پیغام را نداشتند. این در حالی است که طی سال‌های اخیر تلاش بسیاری شده تا سبک زندگی مردم تغییر کند و در زمینه‌های مختلف مثل خرید، کارهای بانکی و... همه از اینترنت استفاده کنند. ریخته شده قبح قطع اینترنت مهم‌ترین نگرانی فعالان اکوسیستم فناوری کشور است. نیما نامداری، تحلیلگر فناوری و فعال حوزه استارتاپی در گفت‌وگو با همشهری درباره قطع اینترنت می‌گوید: آدم‌ها وقتی به چیزی امید می‌بندند دست به مقایسه آن می‌زنند. به همین‌خاطر مردم مقایسه می‌کنند که در کشورهای دیگر چقدر دولت‌ها برای داشتن زیرساخت‌های امن، یکپارچه و قابل اتکا برای استارتاپ‌ها تلاش می‌کنند. وقتی می‌بینند به‌دلیلی که کاملا خارج از کنترل ماست، ناگهان تقریبا همه‌‌چیز متوقف می‌شود، به‌شدت به امید آدم‌ها لطمه می‌خورد. اکثر آدم‌های درگیر این حوزه، جوان‌ها هستند و این صدمه به امید را به‌سادگی نمی‌توان جبران کرد؛ چون آنها آدم‌هایی هستند که حساسیت و بلندپروازی بیشتری دارند و امیدشان از کسی که 70-60 ساله است، شکننده‌تر است.
شاید باید همه مقام‌های دولتی درک کنند که اینترنت دیگر تنها وسیله‌ای برای سرگرمی و تفریح نیست! اینترنت شریان اصلی و رگ حیات هزاران کسب و کار است و زندگی میلیون‌ها نفر در کشور به آن بستگی دارد. یک دقیقه اختلال و قطع اینترنت هم می‌تواند به ضرر و سختی میلیون‌ها نفر تمام شود و این قطعی و اختلال #حق_الناس به گردن مسئولان است.