نخستین پزشک جراح زنان

  ستایش یگانه

 رضاخان و طرفداران کشف حجاب معتقد بودند که این اقدام برای حضور زنان در اجتماع ضروری است چراکه حجاب مانعی است بر سر راه زنان در پذیرفتن نقش‌های اجتماعی و دست یافتن به حقوق برابر با مردان. اما واقعیت این بود که کشف حجاب، در جامعه‌ای که سلسله‌مراتب پدرسالاری حتی در متجددترین خانواده‌ها هم وجود داشت، نمی‌توانست به خارج شدن زنان از زیر سایه پدرخوانده‌ها کمک کند. به همین دلیل وقتی تاج‌الملوک مشکات حضرتی تصمیم گرفت در رشته جراحی تحصیل کند، نمی‌توانست به راحتی به این آرزویش برسد. گام اول برای ایجاد هر تغییری خواستن است و تاج‌الملوک گام اول را برداشته بود، اما باید مردی پیدا می‌شد که با رجال آن دوران حشرونشر داشته باشد تا به او کمک کند به خواسته‌اش برسد. پسرعموی پدرش همان مردی بود که از رضاخان اجازه تحصیل تاج‌الملوک در دانشکده پزشکی را گرفت. از اینجا به بعد، تاج‌الملوک مشکات حضرتی از خودش چنان جنمی نشان داد که او را به نخستین پزشک جراح زنان بدل کرد. او در سال 1317 وارد دانشگاه تهران شد و همزمان در رشته جراحی زنان و جراحی عمومی تخصص گرفت. تاج‌الملوک با حسن خیّام که پزشک متخصص رادیولوژی بود ازدواج کرد و مسعود خیام، نویسنده و مترجم، فرزند آنهاست. متأسفانه اطلاعات زیادی از زندگی این بانوی پیشرو در دست نیست. تاریخ فوتش 1379 ذکر شده است.