گابریل گِوُرکیان 1349_1279
گابریل گِوُرکیان از چهرههای شناختهشده معماری در دوره پهلوی اول بهحساب میآید. شاید بیشتر از آنرو که نه فقط در ایران بلکه در اروپا و ایالاتمتحده کموبیش شناختهشده بود. در سال1279 در شهر استانبول به دنیا آمد، اما خانواده در همان زمان به ایران مهاجرت کردند. از همینرو گِوُرکیان تابعیت ایرانی داشت.
تنها 10سال داشت که برای ادامه تحصیل به وین فرستاده شد. پس از پایان تحصیلات متوسطه، به مدرسه معماری آکادمی هنرهای کاربردی وین وارد شد. او پس از پایان تحصیلات دانشگاهی در سال1301 وارد پاریس میشود. در آنجا با جمعی از مشهورترین معماران زمانه آشنا شده و با آنها همکاری میکند.
به سال 1312 به ایران بازمیگردد، ولی تنها 5سال و تا سال 1317 در ایران میماند. در این پنجسال ریاست دفتر معماری شهرداری تهران به او سپرده میشود، با اینحال در همین مدت کوتاه تعدادی از مهمترین بناهای دولتی را طراحی و اجرا میکند که از میان آنها میتوان به این طرحها اشاره کرد: طرح کاخ وزارت دادگستری که در سال 1316 آغاز و در سال 1325 به پایان میرسد، ساختمان وزارت امور خارجه (1312تا 1316) آغاز میشود و وزارت صنایع (1315). به واقع میتوان گابریل گِوُرکیان را معماری بینالمللی خواند. به همین دلیل مدت زمان زیادی را در ایران نماند. او بعدتر به انگلستان و فرانسه و در نهایت به ایالاتمتحده رفت. گِوُرکیان در سال 1349 در شهر آنتیب در فرانسه درگذشت.