مراسم محرم قطعاً، پروتکل بهداشتی حتماً

مهدیه  تقوی- خبر‌نگار

رئیس‌جمهوری دیروز برای دومین‌بار بر ضرورت برگزاری مراسم سوگواری امام حسین(ع) در محرم و صفر امسال تأکید کرد و گفت این مراسم باید در همه شهرهای کشور برگزار شود؛ چه وضعیت آنها سفید باشد و چه قرمز. همزمان شماری از شخصیت‌های مذهبی و سیاسی ازجمله شماری از استادان حوزه‌های علمیه از این تصمیم حمایت کرده و گفته‌اند قرنطینه‌ای که پیش از این در ‌ماه رمضان موجب تعطیلی مجالس روضه شده بوده هم ضرورتی نداشته است.
به‌گزارش همشهری، پیش از این همزمان با شب‌های‌ قدر در ‌ماه مبارک رمضان، مجالس دعا و روضه شهادت امیرالمومنین(ع) به‌صورت محدود برگزار شد. ستاد ملی کرونا اگرچه اجازه برگزاری این مراسم را صادر کرد، اما شهرهای با وضعیت قرمز از نظر شیوع کرونا نتوانستند‌ اجتماعات مذهبی را در آن مقطع زمانی برگزار کنند و مشمول ممنوعیت‌های مصوب ستاد ملی مقابله با کرونا شدند. رئیس‌جمهوری حالا می‌گوید این بار برای سوگواری حسینی محدودیتی برای هیچ‌یک از شهرها درنظر گرفته نشده و مردم در همه شهرها فارغ از اینکه وضعیت ابتلا به کرونا چگونه است، می‌توانند اجتماعات سوگواری را با رعایت پروتکل‌ها اجرا کنندمراسم مذهبی محرم و صفر، بزرگ‌ترین مناسبت مذهبی در ایران است؛ گردهمایی سوگواران حسینی در حسینیه‌ها، تکایا و مساجد و شهرهایی که روزها و شب‌ها را با صدای نوحه و آوای طبل و سنج به‌خاطر می‌آورند. امسال اما شاید به‌دلیل شیوع ویروس کرونا تمهیداتی اندیشیده شود تا زمان حضور شهروندان در هیئات و حسینیه‌ها و تکایا کاهش پیدا کند. ستاد ملی مقابله با کرونا هنوز جزئیات این تصمیم را اعلام نکرده است.
 «حمید سوری»، متخصص اپیدمیولوژی و عضو ستاد ملی مقابله با کرونا با تأکید بر اینکه رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی، استفاده همگانی از ماسک و شست‌وشوی مرتب دست‌ها با مواد ضد‌عفونی‌کننده از راه‌های مقابله با اپیدمی کروناست، گفت: هر نوع تجمع به هر شکل و شیوه‌ای می‌تواند خطرآفرین باشد اما با توجه به طولانی‌شدن اپیدمی کرونا نمی‌توانیم همه فعالیت‌ها را تعطیل کنیم. این متخصص اپیدمیولوژی در گفت‌وگو با همشهری گفت: برای به حداقل رساندن اثرات بیماری می‌توانیم با برنامه‌ریزی‌های درست این ضرر را به حداقل برسانیم. خصوصا با نزدیک‌شدن به ایام عزاداری امام‌حسین(ع) اقدامات محافظتی باید تشدید شود و در هیئات و حسینیه‌ها و اماکنی که مراسم‌های مذهبی برگزار می‌شود، نباید اجازه داده شود حتی یک نفر بدون ماسک در مراسم حاضر شود. چرا‌که وجود یک نفر حامل ویروس که از ماسک استفاده نمی‌کند و گاه علائمی نیز ندارد، کافی است تا تعداد زیادی از افراد به این ویروس مبتلا شوند. به گفته این عضو ستاد ملی مقابله با کرونا، تا جایی که امکان دارد باید سعی شود تا این مراسم‌ در فضای بسته برگزار نشود چرا‌که در فضای بسته احتمال انتقال بیماری بسیار زیاد است و بهتر است این مراسم در فضای باز و با رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی انجام شود.
به گفته او، سالمندان، بانوان باردار، افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای، قلبی و عروقی و... افرادی که بیمار مبتلا به کرونا در خانه دارند و یا کمتر از 14روز از ابتلایشان به ویروس گذشته، افرادی که در مراکز بهداشتی و درمانی یا مراقبت از بیماران کرونایی مشغول فعالیت هستند، به هیچ عنوان نباید امسال در این مراسم‌ حضور داشته باشند و صدا‌و‌سیما می‌تواند برای افرادی که امکان حضور ندارند، برنامه‌های عزاداری را به‌صورت زنده پخش کند.
سوری با تأکید بر اینکه افراد در هنگام ورود به منزل نیز باید اصول کلی بهداشت فردی را رعایت کنند، گفت: امسال بهتر است به جای نذری‌های هر‌ساله، عزاداران حسینی نذر توزیع ماسک و مواد ضد‌عفونی‌کننده داشته باشند و ترجیحا از پخت‌وپز غذاهای نذری، توزیع آب و شربت و شیر خودداری شود.

 فرصتی برای احیای روضه‌های خانگی
همزمان با سخنان رئیس‌جمهوری نقد و نظرها درباره چگونگی برگزاری مراسم سوگواری ماه‌های محرم و صفر بالا گرفته است. حجت‌الاسلام موسوی مطلق، استاد اخلاق ‌با بیان اینکه محرم امسال با توجه به شیوع ویروس کرونا می‌تواند فرصتی برای احیای روضه‌های خانگی باشد، گفت: اعضای خانه می‌توانند روضه‌خوانی را دعوت کنند تا در فضای منزل برای آنها روضه بخواند.
به گفته او، در گام اول باید از دستورالعمل‌های ستاد ملی کرونا تمکین کرد که این قطعا نشان‌دهنده عقلانیت است، البته باید این ستاد هم به موضوعات دینی نگاه تخصصی داشته باشد و از نگاه سیاسی و جناحی بپرهیزد. زمان برگزاری جلسات باید مختصرتر شود و نسبت‌ به سال‌های قبل اگر 2ساعت بود، باید یک ساعت و یا یک‌سوم سال‌های قبل شود. جلسات را هم باید در طول ساعات روز تقسیم کرد و از بعد نماز صبح تا آخر شب جلسات برگزار شود که تراکم جمعیت را در ساعات مختلف تقسیم کند. این استاد اخلاق افزود: دسته‌های عزاداری طبق رسم همیشگی دارای فاصله اجتماعی هستند. عاشورا و عزاداری باید به خیابان بیاید و این یادگاری از گذشتگان است که باید با رعایت فاصله در میان تماشاکنندگان این سنت را حفظ کرد.
مدافعان برگزاری مراسم‌ سوگواری حسینی، معتقدند برگزاری مراسم شب‌های احیا در‌ ماه رمضان با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی بین شرکت‌کنندگان در 3 شب قدر تجربه موفقی بوده است اما در مقابل منتقدان می‌گویند برگزاری این مراسم در همه شهرها، حتی شهرهایی که از نظر شیوع در وضعیت قرمز هستند، با تصمیمات پیشینی ستاد در زمان برگزاری مراسم شب‌های احیا همخوانی ندارد.  
صداهای دیگری که شنیده می‎شود از روحانیون و حوزه‌های علمیه گویای آن است که آنها نه‌تنها از تصمیم رئیس‌جمهوری برای برگزاری مراسم ماه‌های محرم و صفر حمایت می‌کنند، بلکه تعدادی از آنها معتقدند که پیش از این در ‌ماه رمضان هم نباید مجالس دعا و روضه تعطیل می‌شد. در نشستی با عنوان «کرونا و چالش‌های پیش‌روی هیئت‌ها» که جمعه در کتابخانه آیت‌الله طبسی(ره) در شهر مقدس قم با حضور تعدادی از استادان حوزه علمیه برگزار شد، سیدمهدی میرباقری، عضو مجلس خبرگان رهبری گفت که باید از فضای حقیقی در عزاداری‌ها استفاده کنیم و از بسط آن در فضای مجازی بهره‌مند شویم، این در واقع واکنشی است به برگزاری آنلاین مراسم مذهبی در ماه‌های گذشته، در شماری از شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام: «ما در ‌ماه مبارک رمضان نیز کوتاهی کردیم. ضرورتی نداشت که مسئله قرنطینه را مقدم بر اجرای برگزاری مراسم‌ها بدانیم. جریان غرب ناراحت نمی‌شود که مراسم مذهبی به‌طور کلی تعطیل شوند و از اینکه مراسم مذهبی و عزاداری تعطیل شود، خوشحال می‌شوند.»
میرباقری با تأکید بر اینکه رعایت پروتکل‌های بهداشتی در جلسات مذهبی قطعا انجام می‌شود، گفته است: «در محرم نمی‌توان جلسات را تعطیل کرد.» او از جامعه پزشکان خواسته به پروتکلی برسند که این مراسم با رضایت کامل آنان برگزار شود.
علاوه بر میرباقری، حجت‌الاسلام شیخ حسین انصاریان هم گفته: «این جلسات ضامن دین و کار خیر است» و تأکید کرده برگزاری جلسات امام حسین(ع) سود بسیاری دارد و امسال هم باید با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار شود. به‌گفته او خداوند این جلسات را یاری می‌کند: «در شب‌های قدر ۱۷۰نفر را داخل حسینیه همدانی‌ها جای دادیم و در خیابان حتی فرش هم پهن نکردیم، اما از سه‌راه امین‌حضور تا میدان قیام، جمعیت مانند هر سال حضور پیدا کرد و بعد از آن نیز هیچ گزارشی به حسینیه واصل نشد که بچه یا پدر و مادری در این جلسه مبتلا به کرونا شده است. حال اهمیت جلسه امام حسین علیه‌السلام کجا و جلسات احیای شب‌های قدر کجا؟ احیای‌ ماه رمضان زنده‌بودنش به زنده‌بودن جلسات امام‌حسین(ع) است، به‌گونه‌ای که یکی از اعمال سفارش‌شده در این 3شب زیارت امام حسین(ع) است.» تا آغاز دهه اول محرم کمتر از یک ‌ماه مانده است، بیست و چند روزی که کسی نمی‌داند طی آن کووید-19 با چه تغییراتی و چه تعداد ابتلا پیشروی‌اش را ادامه خواهد داد. محرم امسال شبیه هیچ‌یک از سال‌های گذشته نخواهد بود. شیوع ویروس مرگبار کرونا سازوکار زندگی روزمره و مهم‌تر از همه،‌ گردهمایی‌ها را به کلی تغییر داده است و رعایت پروتکل‌های بهداشتی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.

   تب‌سنج کفایت نمی‌کند
عضو ستاد ملی مقابله با کرونا درخصوص استفاده از دستگاه تب‌سنج در ورودی هیئت‌ها گفت: تب‌سنجی در ورودی هیئت‌ها به تنهایی کفایت نمی‌کند زیرا برخی از افرادی  که مبتلا به کرونا هستند تب ندارند و 60درصد احتمال دارد که حامل ویروس باشند و همین افراد می‌توانند عامل انتقال ویروس در هیئت شوند. ویروس کرونا درکی از شرایط ندارد و متوجه این مسئله نیست افرادی که در محلی دور هم جمع شده‌اند، به‌منظور عزا یا مجلس شادی و یا مهمانی دورهمی داشته‌اند و در هر صورت ویروس به دیگران منتقل می‌شود. به همین دلیل است که استفاده همگانی از ماسک و رعایت موازین بهداشتی به‌شدت توصیه می‌شود.