تشکل‌ها
3 تن از اعضای خیریه امام علی ع بازداشت شدند
مؤسس و دو تن از اعضای جمعیت خیریه امام علی(ع)، یکی از نهادهای خیریه و داوطلبانه حوزه اجتماعی ایران بازداشت و دفتر این جمعیت در تهران پلمب و سایت آن هم از دسترس خارج شد. شب یکشنبه اکانت رسمی جمعیت امام علی(ع) در اینستاگرام خبر دستگیری «شارمین میمندی‌نژاد» مؤسس، « مرتضی کی‌منش»مسئول رسانه‌ای و «کتایون افرازه» بازرس علی‌البدل جمعیت امام علی(ع) را منتشر کرد. پس از آن در سایت‌های خبری مانند تابناک مطرح شد که دفتر این سازمان مردم‌نهاد در تهران پلمب شده است.
درباره چرایی این بازداشت‌ها و پلمب دفتر این جمعیت اطلاعات رسمی منتشر نشده، اما خبرگزاری فارس، صبح یک روز پس از این اتفاق، در خبری بازداشت این سه تن را تأیید کرد و نوشت که مدیریت این مجموعه در پوشش «اقدامات عام‌المنفعه با مراکز ضد‌ایرانی همکاری داشته است». فارس اتهام دیگری را هم افزود:« براساس اطلاعات به‌دست آمده عناصر اصلی این مؤسسه علاوه بر توهین به مقدسات و ترویج تفکرات انحرافی ضد‌دینی با رسانه‌های معاند و بیگانه همکاری داشته‌اند. این در حالی است که دو تن دیگر از اعضای این مؤسسه نیز بازداشت شده‌اند.»
پیشینه ماجرا
پیش از این در چند مقطع زمانی بعضی اعضای انجمن از بروز مشکلاتی برای فعالیتهایشان خبر داده بودند. ششم اردیبهشت‌ماه برخی از آنها گفتند که اکانت‌های تلگرام، جی‌میل، فیس‌بوک و لینکدین این جمعیت مورد حمله سایبری قرار گرفته است. فروردین سال گذشته همزمان با بروز سیل در تعداد زیادی از شهرهای ایران، روابط عمومی این جمعیت در سایت رسمی خود نوشت که «شماری از داوطلبان آن در تماس‌های تلفنی «تهدید و بازخواست» شده‌اند.
بازداشت مدیر و دو تن از اعضای جمعیت امام علی(ع) در حالی است که آنها پیش‌تر هم گفته بودند که برای فعالیتهایشان با محدودیت‌هایی مواجه شده‌اند. بنا به متنی که این گروه در وبسایت خود منتشر کرده، به داوطلبان و اعضای آن گفته شده که ارتباط خود با جمعیت امام علی(ع) را قطع و انکار کنند. جمعیت امام علی(ع) هیچ‌گاه مشخصا اعلام نکرد که چه نهاد و یا افرادی این تهدیدهای ادعایی را انجام داده‌اند.
زهرا رحیمی، مدیرعامل جمعیت امام علی(ع) هم اردیبهشت سال گذشته در این‌باره به ایرناپلاس گفته بود: «این داستان مدتی است که شروع شده و چیز جدیدی نیست، اما اخیراً خیلی علنی شده است؛ برای مثال، قبلاً می‌گفتند جواب اینها را ندهید، بپیچانید اما این روزها علنی‌تر می‌گویند: به ما گفتند که با شما کار نکنیم. آخرین مورد، همین طرح «کوچه‌گردان عاشق» بود که قرار گذاشتیم درصدی از فروش اسنپ‌فود به جمعیت امام علی(ع) و طرح کوچه‌گردان عاشق اختصاص یابد. وقتی می‌خواستیم کمپین تبلیغاتی راه بیندازیم و عکس و فیلم آپلود کنیم، از یک جایی به آنها زنگ زدند و گفتند همکاری نکنید. این تماس با تعدادی از متخصصان‌مان هم گرفته شده است، البته من نمی‌دانم که این تماس‌ها از کجاست. .»
تقدیر رهبری از جمعیت امام علی(ع)
حساسیت‌ها و برخوردها در گذشته و حالا بازداشت سه تن از اعضای این خیریه در حالی رخ داده که 4 سال پیش،حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب در خطبه‌های نماز عید فطر برای نخستین بار در یک سخنرانی عمومی نام یک خیریه بزرگ را به زبان آورد و به صراحت از جمعیت امام علی(ع) اینگونه تشکر کردند: «عده‌ای راه افتاده بودند، اسم خودشان را هم گذاشته بودند «کوچه‌گردان عاشق» -که یک اسم حقیقی است- و افطاری درِ خانه‌های مردم می‌بردند که نمونه‌های متعددی را برای ما گزارش کردند و تصویر و عکس آوردند؛ درِ خانه‌ها افطار [دادن]. اینها کارهای بسیار بزرگی است، اینها کارهای بسیار ارزنده‌ای است.»
از یکشنبه شب که خبر دستگیری برخی از اعضای جمعیت امام علی(ع) منتشر شده، شماری از فعالان و مؤسسان تشکل‌ها و انجمن‌های مردمی دچار نگرانی درباره ادامه فعالیتهایشان شده‌اند. آنها از اینکه به جای تمرکز بر جامعه مخاطب خود و نیازهای‌شان در این روزهای سخت، درگیر حواشی شده‌اند، گله دارند.
لیلا ارشد، مدیر خانه خورشید و فعال حوزه آسیب‌های اجتماعی درباره چگونگی فعالیت تشکل‌های مردمی به همشهری توضیح داد: « تشکل‌های مردمی در همه کشورهای دنیا به‌عنوان نهاد واسط و مدنی شناخته می‌شوند که مستقیم با مسائل و مشکلات مردم روبه‌رو می‌شوند. آنها به واسطه فعالیت مستمرشان، اطلاعات خوبی را از گروه‌های هدف خود به‌دست می‌آورند و به همین دلیل می‌توانند الگوهای مناسبی را برای مواجهه با آنها و حل مشکلاتشان ارائه دهند. بسیاری از این نهادها نه‌تنها کمکی از دولت‌ها نمی‌گیرند بلکه تلاش می‌کنند جای خالی آنها را در مقاطع و موضوعات مختلف پر کنند و با این روش اوضاع و شرایط جامعه را بهبود ببخشند.»
ارشد با بیان اینکه هیچ نهاد مردمی توقع کمک مالی از دولت‌ها ندارد، اظهار داشت: « اما حداقل توقع داریم که قوانین مناسب و به موقع برای حمایت حقوقی از تشکل‌های مردمی تصویب شود و راه را برای فعالیت مستمر و بهتر آنها باز کنند. در ایران علاوه بر دستگاه‌های دولتی مانند وزارت کشور که بر فعالیت تشکل‌ها نظارت دارند، نهادهای سیاسی-امنیتی هم فعالیت مالی و حسابرسی تشکل‌ها را رصد می‌کنند که مؤسسان با آن مشکلی ندارند اما در حوزه‌های دیگر هرچقدر حلقه به تشکل‌ها تنگ‌تر شود، کارایی‌شان کاسته می‌شود و کاهش کارایی، گروه‌های هدف را که اقشار آسیب‌پذیر هستند دچار مشکل می‌کند.»
ارشد افزود: « بسیاری از قوانین فعلی در حوزه کودکان کار یا زنان که در سال‌های اخیر در مجلس تصویب شده به واسطه فعالیت چندین ساله تشکل‌ها و نهادهای مردمی و نگاه دقیق آنها به مسائل جامعه به‌دست آمده است. اینها دستاوردهای بزرگی است که باید حمایتشان کرد.»
جمعیت امداد دانشجویی مردمی امام علی(ع) یک سازمان غیردولتی و مستقل دانشجویی و مردمی ایران است که در سال ۱۳۷۸ شروع به‌کار کرد و یک سال بعد نخستین دفتر رسمی خود را در دانشگاه صنعتی شریف تأسیس کرد. این گروه را شارمین میمندی‌نژاد راه انداخت و در زمینه امور خیریه و کمک به نیازمندان و مطالبه‌گری حقوق آنها فعالیت می‌کند. از قدیمی‌ترین فعالیت‌های این گروه، آیین کوچه گردان عاشق است که از سال ۱۳۷۸ تا‌کنون برگزار شده‌است. این جمعیت پس از ۱۰ سال فعالیت در سال ۲۰۱۰ به عضویت شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد ECOSOC درآمد. یکی از فعالیت‌های این جمعیت نجات برخی کودکان محکوم به اعدام همچون «صفر» بوده‌است.
