طنز تلخ تاریخ
مرگ منصور قندریز
حافظ روحانی
کریم امامی نام منصور قندریز را در فهرست هنرمندانی گنجاند که خودش سقاخانه خوانده بود. او هم مانند فرامرز پیلآرام، بهزاد گلپایگانی و حسین زندهرودی محصل هنرستان هنرهای زیبا بود و بعدتر دانشجوی هنرکده تازهتأسیس هنرهای تزئینی شد. به این ترتیب هنوز هم در نوشتهها از منصور قندریز بهعنوان یکی از بانیان سقاخانه نام برده میشود، اما آیا خودش از این انتساب راضی بود؟
اما نقش قندریز در تأسیس تالار ایران به سال1343 حتی شاید بیش از نوشته کریم امامی منجر به شهرتش شد. بعد از تأسیس تالار ایران عمده 12نفری که در تأسیس تالار نقش داشتند بهدنبال راه و روش شخصیشان رفتند. اما قندریز 29ساله در کنار روئین پاکباز و محمدرضا جودت ماند، هرچند ایستادگیاش پای آرمان تالار تنها یک سال دوام یافت. بعد از مرگش اما نام تالار به تالار قندریز تغییر کرد و تا تعطیلی تالار در شهریور سال1357 هم تالار به همین نام خوانده شد. منصور قندریز کارش را با نقاشی پیکرهنما با خطوط کنارهنمای قطور آغاز کرد. هر چه پیشتر رفت اما از نقاشی پیکرهنما فاصله گرفت و به شکلی از نقاشی انتزاعی نزدیک شد. بهنظر میرسد که بسیاری از ویژگیهایی که بعدتر برای سقاخانه برشمردند، از نقاشیهای متأخر قندریز نشأت گرفته باشد. هر چند بانیان تالار بارها سقاخانه را به تزئینی یا اگزوتیک بودن متهم کردند، اما طنز تلخ تاریخ، نامشان را اینچنین با سقاخانه پیوند زد. منصور قندریز در 7 اسفندماه سال1344 حین سفر به زادگاهش، تبریز بر اثر تصادف اتومبیل درگذشت؛ 4روز مانده بود تا 30ساله شود.