تماشاگران هم نیامدند

نیلوفر جلالی_خبرنگار

در خیلی از نقاط دنیا، در آستانه سال نو، کمپین‌های مختلفی راه می‌افتد؛ کمپین نخریدن پوشاک، کمپین نه به مصرف‌گرایی و... . مثلاً در یکی از این کمپین‌ها، آدم‌ها متعهد می‌شوند برای یک سال هیچ پوشاکی نخرند و برای سال نو، لباس‌های قدیمی خود را بپوشند. لوازم خانه خود را عوض نکنند و سعی کنند نخست لوازم را تعمیر کنند و تا زمانی که قابل استفاده است، آنها را تغییر ندهند. حتی اگر واقعاً به چیزی نیاز داشتند، سعی کنند آن را از بازار دست‌دوم پیدا کنند. این کار در راستای ایجاد محیط‌زیست پایدار، تولید زباله کمتر، بهره‌کشی کمتر از کارگران تولیدی‌های انبوه، هدردادن کمتر وقت برای خرید لوازم غیرضروری و البته صرف هزینه کمتر و پس‌انداز پول انجام می‌شود. این کمپین‌ها معمولاً در آستانه سال نو در دنیا پررنگ می‌شوند. خرید، همیشه جزء جدانشدنی روزهای ورود به سال جدید است. اما امسال به‌خاطر شیوع ویروس کرونا و قرنطینه خانگی، مردم ایران نیز به شکل ناخواسته، وارد چرخه «نخریدن» لوازم غیرضروری شده‌اند. حالا خرید وایتکس و الکل و مواد ضدعفونی‌کننده به رتبه نخست خریدهای دم‌عید رسیده است و در این شرایط حتماً دیگر کسی به نونوارکردن خانه خود فکر نمی‌کند، به‌خصوص آنکه به قطعیت می‌توان گفت بعضی از لوازم خانه تقریباً از سبد خرید خانوارها خارج شده و کمتر کسی است که به بهانه شب عید تصمیم بگیرد خانه خود را نونوار کند.

بازار مبل دلاوران، شاید گزینه نخست هر کسی برای خرید مبلمان باشد. همه‌‌چیز از کمد و کتابخانه، دراور و میز و البته مبل و صندلی در اینجا پیدا می‌شود. ایده عمومی بر این باور است که قیمت‌ها در اینجا از بازار مبل یافت‌آباد بهتر است، اما دلاوران نیز حال و هوای همیشگی را ندارد. بازار خالی از آدم‌هاست و مغازه‌ها نیز تقریباً تعطیل‌اند.
یکی از فروشندگان که با دستکش و ماسک جلوی مغازه‌اش ایستاده می‌گوید: «اگر فروش اندکی داشته باشیم، در همین ایام است و بعد از عید به‌خصوص در ماه‌های فروردین و اردیبهشت بازار فروش مبل تقریباً تعطیل می‌شود و رکود کامل حکمفرما می‌شود. ما تا جایی که توانسته‌ایم قیمت‌ها را بالا نبرده‌ایم. با وجود اینکه قیمت مواداولیه روزبه‌روز افزایش می‌یابد اما به‌خاطر توان اندک خرید مردم سعی کرده‌ایم قیمت‌ها را بالا نبریم و سود اندکی برای خودمان داشته باشیم. ولی این ماجرا نیز کارگشا نبوده و ما همچنان با فروش کم محصولاتمان مواجهیم. در روزهای منتهی به عید منتظر بودیم بازار تکانی بخورد، اما حالا حتی یک مشتری هم نداریم. همه خود را خانه‌نشین کرده‌اند.» یکی دیگر از فروشندگان هم می‌گوید: «پیش از این هم بیشتر مردم تماشاگر بودند. معمولاً همه می‌آمدند و نگاه می‌کردند و خرید خیلی کم اتفاق می‌افتاد. اما حالا حتی برای تماشا هم نمی‌آیند. بازار کاملاً سوت و کور شده است. خودتان می‌بینید دیگر.»
علیرضا عباسی، رئیس اتحادیه صنف مبل‌سازان تهران می‌گوید: «به مبل‌فروشان اعلام کرده‌ایم که مغازه‌های خود را تعطیل کنند. بیشتر آنها این کار را کرده‌اند. دلیلش هم واضح است؛ از صبح تا غروب نشسته‌اند در مغازه بدون آنکه حتی یک مشتری داشته باشند.» او ادامه می‌دهد: «وضعیت بازار مبل پیش از این هم خراب بود. این کالاها با توجه به شرایط اقتصادی مردم، تقریباً از سبد خانوارها بیرون آمده است. مردم اول باید فکر گوشت و مرغ و برنج باشند. البته هنوز ما به رونقی که بازار عید دارد، امیدوار بودیم و در این روزهای نزدیک عید معمولاً یک فروش معقول داشتیم. به هر حال، بعضی‌ها یک سال پول‌هایشان را جمع می‌کنند یا با عیدی و تشویقی پایان سال تصمیم می‌گیرند مبلمان خانه خود را عوض کنند. کرونا بازار شب عید را هم از ما گرفت.» عباسی با اشاره به ماه‌های قبل هم می‌گوید: «البته بازار از قبل هم خراب شده بود. از دی‌ماه و اتفاقات و التهابات کشور در روزهای پس از آن، بازار دچار رکود شدیدی بود. ویروس کرونا هم آمد و دیگر نورعلی نور شد وضعیت همه صنوف را خراب کرد.» او می‌گوید: «دولت اعلام کرده است که تمهیداتی اندیشیده تا سود وام‌ها و عوارض و مالیات صنوف را در این دو‌ماه از آنها نگیرد. اما مثل خیلی از وعده‌های دیگر مطمئن نیستیم که این وعده نیز عملی شود. امید چندانی به آن نداریم. بعید نیست که خیلی زود همه‌‌چیز یادشان برود. مرزهای کشور نیز به‌خاطر شیوع ویروس بسته شده و حالا همان صنوفی که شاید می‌توانستند مازاد تولید خود را صادر کنند و به درآمدی برسند، این راه را هم دیگر ندارند.»

پرده‌فروشی‌های بی‌مشتری
در راسته پرده‌فروش‌ها نیز وضعیت به همین منوال است. پرده‌های نو نیز از همان لوازمی است که در خانه اهمیت زیادی دارد و احتمالاً اهل خانه علاقه دارند هر چند سال یک‌بار پرده‌های قدیمی خود را با انواع جدیدتر آن عوض کنند و حال خانه دگرگون می‌شود. شاید هیچ کدام از ما هیچ زمانی از سال را به یاد نداشته باشیم که محله مولوی و راسته پارچه‌فروش‌های آن خالی از خریدار باشد. اما انگار که کرونا محله مولوی را نیز از برو و بیا انداخته است و آدم‌ها از خیر گزکردن راسته‌های این محله گذشته‌اند. بساط دست‌فروش‌ها کمابیش به راه است، اما آدم‌ها اندک‌اند. پارچه و پرده‌فروش‌ها نیز از رکود حاصل از شیوع ویروس کرونا بی‌نصیب نمانده‌اند. یکی از فروشندگان می‌گوید: «بیشتر مردم حالا فقط برای خرید جهیزیه به بازار مراجعه می‌کنند و چون مجبورند، خرید می‌کنند.»