نگاه روز
شادی نشان‌دهنده هدف نهایی زندگی است
شادی یک آرزو برای هر انسانی است و می‌تواند به‌عنوان ابزار پیشرفت اجتماعی تلقی شود. مشکل اصلی در زمینه مفهوم شادی، تلقی آن به 2شیوه متفاوت است: در روش اول، شادی به‌معنای احساس به‌کار گرفته می‌شود و در روش دوم، شادی نوعی ارزیابی است. در پاسخ به این سؤال که چه چیزی مردم را شاد می‌کند پاسخ‌های متعددی ارائه شده است. اقتصاددان‌ها ادعا می‌کنند که پاسخ آن در درآمد و مصرف بالاست، جامعه‌شناسان بر کیفیت حمایت اجتماعی تأکید می‌کنند مانند شبکه خانوادگی و دوستان (سرمایه اجتماعی)، روانشناسان بر اهمیت شخصیت و سلامت روانی تأکید می‌کنند و بسیاری از فلاسفه اخلاق و رهبران دینی نیز معتقدند که تقوا و پاکدامنی، رمز شادی است.
زمانی که از شادی به‌عنوان یک احساس یاد می‌شود، اغلب، مترادف با واژه کیفیت زندگی یا بهزیستی و یا سعادتمندی است و «شادی، میزان ارزیابی مثبت فرد از کیفیت زندگی‌اش در سال‌های گذشته عمرش است؛ به‌عبارت دیگر، فرد چقدر عمر طی‌شده‌اش را دوست دارد». از نظرعلوم روانی- اجتماعی، شادکامی با احساس رضایت از زندگی (یا آنچه اخیرا در متون روانشناسی از آن به‌عنوان احساس ذهنی بهزیستی) یاد می‌شود و نیز با شرایط زندگی یا کیفیت زندگی ارتباط دارد و چنین تعریف می‌شود: «احساس لذت بردن از زندگی به‌طور ذهنی».
درجه و جهت شادی نیز از ارزیابی «شادی سال‌های زندگی» جمع می‌شود. اگرچه برخی شادی را حالتی گذرا مانند شانس و سرخوشی و مانند اینها خوانده‌اند، اما شادی در این احساس‌ها نیست بلکه میزان استحکام آن بعد از گذشت حداقل یک سال بسیار زیاد است. درکل، شادی، درجه قضاوت‌های افراد است از تمام کیفیت زندگی‌شان به‌عنوان یک کلیت مطلوب؛ به‌عبارت دیگر افراد دوست دارند که زندگی‌شان آنگونه باشد. شادی دلالت بر آن دارد که مردم واقعا چگونه رشد می‌کنند، همچنین یک ارزیابی کلی از زندگی را فراهم می‌کند و بازتاب آشکار «تناسب» شرایط بیرونی و توانایی‌های درونی است.
طیف وسیعی از شواهد ارائه‌شده نشان می‌دهد افرادی که احساس شادی بیشتری دارند، رضایت بیشتری از زندگی دارند و افرادی که در جوامع شادتر زندگی می‌کنند، به‌احتمال زیاد، هم در زمان حاضر و هم در آینده سالم‌تر و مولدتر خواهند بود و ارتباط بیشتری با جامعه خواهند داشت. این مزایا به نوبه‌خود به نفع خانواده، محل کار و اجتماعات آنها خواهد بود.
شادی، از این پتانسیل برخوردار است که اثرات مثبت گلوله برفی در جامعه ایجاد کند. تحقیقات متعدد نشان داده‌اند افرادی که شادتر هستند، به‌احتمال زیاد می‌توانند شادی را به افرادی که در اطراف آنها هستند، منتقل کنند و در نتیجه، شبکه‌هایی از افراد شاد را به‌وجود آورند. همچنین مشخص شده است کسانی که توسط افراد شاد احاطه شده‌اند، در آینده شادتر خواهندبود. شادی همچنین می‌تواند اثرات بلندمدتی برکیفیت روابط افراد داشته باشد. اجماع دیرینه‌ای نیز وجود دارد که شادی نشان‌دهنده هدف‌نهایی زندگی و معتبرترین ابزار اندازه‌گیری بهزیستی و رفاه است.
در گزارش جهانی نشاط که به سفارش شبکه راه‌حل‌های توسعه پایدار سازمان ملل انجام گرفته، نشان داده می‌شود که در مجموع، مردم کشورهای مرفه بیش از اهالی کشورهای فقیر از زندگی خود راضی هستند و احساس نشاط می‌کنند، اما درآمد سرانه بالاتر لزوما به معنی احساس نشاط بیشتر نیست و در این زمینه عوامل دیگری مانند برخورداری از امنیت، آزادی سیاسی و اجتماعی وفرهنگی، حمایت اجتماعی، امید به زندگی سالم در بدو تولد، آزادی انتخاب زندگی، فعالیت‌های خیرخواهانه، ادراک فساد و البته روند بهبودی شرایط اقتصاد، بر درجه نشاط مردم و رضایت از شرایط زندگی‌شان تأثیر مثبت دارد. همچنین براساس اطلاعات استخراج شده از نظرسنجی‌های بین‌المللی، «حمایت اجتماعی» بیشترین و «امید به زندگی سالم در بدو تولد» کمترین تأثیر را در ایجاد شادمانی عمومی پایدار دارند. براساس این گزارش در سال 2016، با اینکه ایران از نظر شاخص‌های شادی هنوز در وضعیت مناسبی قرار نگرفته و رتبه 105 را بین 156کشور مورد بررسی دارد اما طی 3 سال گذشته (از سال 2013 به بعد) وضعیت کشور در این شاخص بهبود یافته است.
* برگرفته از گزارش جهانی منتشر‌شده توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، دی‌ماه 1394
