2 روی سکه تورم

بازی قیمت‌ها در اقتصاد ایران از اواخر سال 1396و با وقوع شوک ارزی شروع شد و بلافاصله با تخلیه اثرات بالا رفتن نرخ ارز بر قیمت کالا و خدمات، نشانگرهای مربوط به قیمت مصرف و تولید روند صعودی گرفتند، اما حالا آمارها از کاهش شیب رشد تورم و کاهش شتاب گرانی حکایت می‌کنند.
به گزارش همشهری، برآیند این اتفاقات، دورقمی شدن نرخ تورم مصرف‌کننده و رسیدن آن به بالای 40درصد در تیرماه امسال بود و رشد جهشی هزینه تولید برای همه بخش‌های اقتصاد ایران در نهایت به جهش شاخص قیمت در این بخش‌ها انجامید. براساس اطلاعات مرکز آمار ایران، نرخ تورم مصرف‌کننده در تیرماه امسال با 2.8درصد رشد نسبت به‌ماه قبل مواجه شده و با این اتفاق نرخ تورم 12‌ماه منتهی به تیر 98به 40.4درصد رسیده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد شیب رشد نرخ تورم در ماه‌های اخیر کاهش پیدا کرده و تورم ماهانه از بالای 3.5درصد به زیر 3درصد رسیده است که تداوم آن می‌تواند به کاهش نرخ تورم کل منجر شود. از منظر آمار، اگر تورم ماهانه 2.8درصدی تیرماه در 12‌ماه آینده نیز تکرار شود، نرخ تورم سالانه به 33.6درصد کاهش خواهد یافت و اگر روند کاهش تورم ماهانه فعلی ادامه پیدا کند، تحقق نرخ تورم در محدوده 20درصد نیز امکان‌پذیر است.


نرخ تورم به تفکیک شهر و روستا
در تیرماه امسال نرخ تورم خانوارهای شهری 2.9درصد رشد کرده و تورم 12‌ماه منتهی به تیرماه98 در این مناطق به 39.7درصد رسیده است. به‌عبارت‌دیگر، خانوارهای شهری در 12‌ماه منتهی به تیر امسال تورمی کمتر از میانگین کل کشور را تجربه کرده‌اند. اما در مناطق روستایی به‌واسطه اینکه بخش عمده کالاهای موجود در سبد مصرفی خانوارهای روستایی، خصوصاً گروه خوراکی و آشامیدنی با نرخ تورم بالا مواجه شده، خانوارهای روستایی در 12‌ماه منتهی به تیر امسال با تورم 44.4درصدی مواجه شده‌اند که 4درصد بالاتر از میانگین نرخ تورم کل کشور است. در اغلب ماه‌های گذشته، نرخ تورم ماهانه مناطق روستایی بالاتر از نرخ تورم ماهانه شهری بوده اما در تیر امسال نرخ تورم ماهانه روستایی 1.8درصد رشد کرده که 1.1درصد کمتر از تورم ماهانه شهری است. با این حساب انتظار می‌روند روند تعدیل نرخ تورم روستایی و کاهش شیب گرانی در این مناطق آغاز شود.

امید عقبگرد تورم در صنعت
یکی از نکات امیدوارکننده که احتمال کاهش شیب نرخ تورم را تقویت می‌کند، پایین آمدن شتاب رشد هزینه‌ها در حوزه تولید است که در ادامه می‌تواند شتاب گرانی در بازار کالایی را کاهش دهد. آمارها نشان می‌دهد در فصل بهار امسال تورم تولید در بخش صنعت 13.7درصد نسبت به فصل قبل رشد داشته که از پایین‌ترین شیب رشد از بهار97 تاکنون برخوردار بوده و ادامه این روند می‌تواند تورم فصلی تولید صنعتی را به محدوده یک تا 5درصد برساند.

ثبات در هزینه‌های بخش خدمات
در شرایطی که شیب رشد تورم در حوزه مصرف کاهش پیدا کرده و شتاب افزایش هزینه در حوزه تولید صنعتی نیز آرام‌تر شده، شاخص قیمت تولیدکننده بخش خدمات با ثبات نسبی مواجه بوده است. براساس اطلاعات مرکز آمار ایران، نرخ تورم فصلی بخش خدمات در بهار امسال 5.9درصد بوده که نسبت به نرخ تورم این بخش در زمستان97 تغییر محسوسی نداشته است. یکی از دلایل ثابت ماندن نرخ تورم بخش خدمات این است که در جریان پرش تورمی در یک سال گذشته، رشد این بخش با افزایش کمتری مواجه بود.

تداوم افزایش هزینه تولید مسکن
باوجود کاهش شیب رشد تورم مصرف‌کننده و افت شتاب رشد هزینه تولید در فصل بهار امسال، شاخص تورم نهاده‌های ساختمانی همچنان رو به افزایش است. براساس آمارها، این شاخص در فصل بهار امسال 14.17درصد نسبت به فصل قبل رشد کرده که دو برابر میزان رشد آن در فصل گذشته است. البته این موضوع تا حدی به افزایش تقاضا در بازار بستگی دارد که با توجه به دورنمای افزایش تولید مسکن می‌تواند منطقی باشد اما درصورت ادامه‌دار شدن آن، برنامه‌ریزی‌های دولت برای پایین آوردن هزینه تولید مسکن با مشکل مواجه خواهد شد.

بازی قیمت در بازار خوراکی‌ها

در تیرماه امسال روند قیمت در بازار خوراکی‌ها همچنان نوسانی و بی‌ثبات بود؛ به‌گونه‌ای که تغییر قیمت برخی از اقلام خوراکی نسبت به‌ماه قبل تا بالای 20درصد نیز رسید. آمارها نشان می‌دهد در تیرماه 1398، قیمت برخی از اقلام خوراکی کاهشی بوده و پیاز با 21.8درصد، گوجه‌فرنگی با 20.8درصد و خیار با 13.8درصد پیشتاز افت قیمت بوده‌اند. در مقابل قیمت اقلامی هم با رشد مواجه شده که در مورد تخم‌مرغ 19.3درصد، سیب‌زمینی 17.6درصد و پرتقال 15.2 درصد ثبت شده است.