خطرناک برای محیط‌زیست؟
ادعا می‌شود افزودن مواد شیمیایی به ابرها ساختار آنها را تغییر می‌دهد و در نهایت روی زندگی جانوران و گیاهان روی زمین تأثیر منفی می‌گذارد. این ادعا را فرید گلکار، رئیس مرکز تحقیقات بارورسازی و جواد بداق‌جمالی، عضو هیأت‌علمی دانشکده محیط‌زیست در گفت و گو با همشهری به‌شدت رد می‌کنند. گلکار موفق بودن این تجربه در کشورها را شاهد مثال می‌آورد و اینکه هر سال بر تعداد کشورهای مجهز به این سامانه افزوده می‌شود. بداق جمالی نیز می‌گوید: «موادی که در این فرایند استفاده می‌شوند، کم‌خطر هستند. مقدارشان نیز کم و در حد چند کیلوگرم است. این مواد در یک فضای گسترده چند کیلومتری پخش می‌شوند و تراکم‌شان آن‌قدر کم است که نمی‌توانند تأثیری داشته باشند. اگر کسی چنین ادعایی می‌کند، باید با محاسبه و مدل‌سازی ریاضی حرفش را ثابت کند. چنین مدل‌سازی‌ای را ندیده‌ام.»
در ایران کار نمی‌کند؟
فناوری‌های مربوط به بارورسازی، از هواپیما و تجهیزات گرفته تا روش کار از خارج وارد شده است. پیش‌تر کانادایی‌ها و اخیرا روس‌ها در بارورسازی با ایران همکاری داشته‌اند. آیا روش کاری آنها به‌کار ایران و اقلیم خاص آن هم می‌آید؟ جواد بداق‌جمالی می‌گوید: «فناوری ثابت است و مهم نیست از چه کشوری وارد شده باشد. روش کار در هر اقلیمی که باشد جواب می‌دهد و اینکه از یک کشور سرد مثل روسیه فناوری را وارد کرده باشیم، تأثیری در اثربخشی آن ندارد.»
باعث خشکسالی می‌شود؟
می‌گویند بارورسازی ممکن است برعکس عمل کرده و باعث خشکسالی شود. آیا این حرف صحت دارد؟ جواد بداق‌جمالی می‌گوید: «من در طول 30سال گذشته در این‌باره کار کرده‌ام و می‌گویم، هرگز چنین اتفاقی نمی‌افتد. کسی که چنین حرفی می‌زند باید مدل ریاضی ارائه کند و چنین کاری تا به حال انجام نشده است. البته اگر بذرپاشی بیش از اندازه و حساب‌نشده باشد، در بدترین وضعیت 10درصد بارش در منطقه کم می‌شود اما هیچ‌کس چنین کاری را نمی‌کند و بی‌گدار به آب نمی‌زند.»
ارزش هزینه کردن دارد؟
تزریق یدید نقره یا هر ماده دیگری به داخل ابرها، هزینه‌های بالایی دارد؛ از تعمیرات و نگهداری تجهیزات گرفته تا خرید مواداولیه و... باعث می‌شود هزینه تولید هر لیتر آب بالاتر برود. این یعنی، بارورسازی از نظر اقتصادی توجیه‌پذیر نیست. فرید گلکار در پاسخ به این ادعا، هزینه تولید آب با این روش را به ازای هر 1000لیتر، 500ریال (به غیراز هزینه‌های تجهیز هواپیما که معمولا بالاست)عنوان می‌کند که درصورت همه‌گیرشدن این روش در سراسر کشور، قیمت‌ها پایین‌تر هم می‌آیند. جواد بداق‌جمالی نیز می‌گوید: «بارورسازی به‌طور متوسط بارش را در یک منطقه تا 15درصد افزایش می‌دهد. اگر متوسط بارش در یک منطقه را 400میلی‌متر بگیریم، 15درصد افزایش یعنی 60میلی‌متر بیشتر که اصلا کم نیست و توجیه اقتصادی دارد. »
