پرونده
کوچ خشکسالی
بارندگی‌های بهاری پس از سال‌ها دوباره درختان اصفهان را به صورت غرقابی آبیاری کرد
هدیه بهاری برای درختان
بارندگی‌های بهاری پس از سال‌ها دوباره درختان اصفهان را به صورت غرقابی آبیاری کرد
شیرین شفیعی| اصفهان- خبرنگار:
نفس‌های نمناک بهار و نغمه آب در زاینده‌رود رنج تشنگی یک سال و نیمه را از تن درختان پژمرده و آفت‌زده شست و باغ‌شهر اصفهان را تا شروع تابستان زنده کرد، اما همچنان تامین آب فضای سبز اصفهان چالش بزرگی است که با خشک شدن زاینده‌رود و پایین رفتن آب چاه‌های حاشیه رودخانه دوباره سر بر می‌آورد و کارشناسان حل این مشکل را نیازمند یک خانه‌تکانی اساسی در فضای سبز شهر با حذف چمن و گل‌کاری خیابان و پارک‌ها می‌دانند.
تا پیش از دهه 90 که افسار بحران آب در اصفهان گسست، افزایش سرانه فضای سبز یکی از دستاوردهای هر سال شهرداری بود که مدیران شهری از آن به عنوان مرهمی برای کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی به‌ویژه آلودگی هوای اصفهان نام می‌بردند، اما با شدت یافتن بحران آب، فضای سبز نیز از سرنوشت زاینده‌رود در امان نماند و در طول سال‌های دور و دراز خشکی رودخانه، بسیاری از درختان کهن حاشیه زاینده‌رود و شهر اصفهان خشک یا آفت‌زده شدند.
آلاینده‌ها از فضای سبز پیش افتادند
اکنون پهنه فضای سبز تحت اختیار شهرداری اصفهان 3700 هکتار است و سرانه هر شهروند اصفهانی به نسبت فضای سبز موجود به کمتر از 17 متر مربع می‌رسد، در حالی که مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان به همشهری می‌گوید: با توجه به اوضاع زیست‌محیطی حاکم بر شهر اصفهان و همچنین آلاینده‌های موجود در هوا باید سرانه مطلوب فضای سبز برای هر شهروند این شهر به 49 متر مربع برسد، یعنی هنوز هم با سرانه اکولوژیک تعریف‌‌شده برای شهر فاصله زیادی داریم.
«فروغ مرتضایی‌نژاد» با اشاره به شرایط بهتر فضای سبز شهر به دلیل جاری شدن آب در رودخانه زاینده‌رود و همچنین بارش‌های بهاری ادامه می‌دهد: بارندگی‌های بهاری پس از سال‌ها آبیاری دستی با تانکر یا استفاده از سامانه‌های آبیاری قطره‌ای و تحت فشار، دوباره درختان اصفهان را به صورت غرقابی آبیاری کرد و همان گونه که می‌دانید، این روش بهترین راه حفظ درختان کهنسال است. از سوی دیگر، جاری شدن رودخانه موجب تغذیه چاه‌ها در شهر و به‌خصوص در حریم رودخانه می‌شود و چاه‌ها به دلیل نزدیکی به رودخانه، با جاری شدن زاینده‌رود پرآب می‌شوند.
روزهای داغ و کم‌آب تابستان
این مدیر شهری از تغذیه چاه‌ها و سفره‌های زیرزمینی اصفهان به دلیل باران‌های بهاری و جاری بودن زاینده‌رود خبر می‌دهد و می‌افزاید: در بسیاری از مناطق شهر نزدیک به 40 تا 50 درصد این چاه‌ها خشک شده بود و به دلیل کمبود آب، ناگزیر بودیم درختان و فضای سبز را با آبیاری تحت فشار یا تانکرهای سیار حفظ کنیم.
وی چند نوبت آبیاری غرقابی درختان و فضای سبز شهر پس از سال‌ها خشکی زاینده‌رود و بحران آب را غنیمت می‌داند و تاکید می‌کند: درست است که این بارش‌های بهاری میزان نیاز درختان به آبیاری و استفاده از منابع آب زیرزمینی را کم می‌کند، اما نیاز اساسی فضای سبز شهر برای آبیاری از خرداد تا شهریور است و هرچه بارش‌های بهاری بیشتر باشد تغذیه آبخوان‌ها و چاه‌ها باعث می‌شود منابع آب کافی و مناسب‌تری برای عبور از فصل گرم تابستان در اختیار داشته باشیم.
مرتضایی‌نژاد با اشاره به استفاده از پساب تصفیه‌شده فاضلاب برای آبیاری درختان شهر در سال‌های خشکی زاینده‌رود و افت سطح آب چاه‌ها و سفره‌های زیرزمینی ادامه می‌دهد: بخش عمده منابع آبی که برای فضای سبز استفاده می‌شود منابع زیرزمینی و چاه‌ها هستند که سرنوشت آنها نیز به زاینده‌رود گره خورده و خشکی زاینده‌رود به معنای آن است که فضای سبز آبی در اختیار نخواهد داشت، اما با توجه به خشکی رودخانه در سال‌های گذشته، در تلاشیم که برای حفظ فضای سبز از خطر خشکی و نابودی، سهم پساب و استفاده از روش‌های نوین آبیاری را در این عرصه‌ها افزایش دهیم.
سهم 10 درصدی پساب در آبیاری فضای سبز
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان سهم پساب در آبیاری فضای سبز اصفهان را تا پیش از بحران آبی سال‌های اخیر تا 10 درصد اعلام می‌کند و می‌گوید: با توجه به محدودیت‌های به‌وجودآمده در دسترسی به منابع آب اصفهان، پیش‌بینی شده است که این سهم تا 40 درصد افزایش یابد. البته رسیدن به چنین برنامه‌ای نیازمند عزم و اراده بالادستی برای فراهم کردن اعتبارات و زیرساخت‌های لازم خواهد بود.
او با رد شایعاتی که در مورد خشک شدن تعداد زیادی از درختان اصفهان در سال‌های گذشته مطرح شده است توضیح می‌دهد: امسال دغدغه سال‌های گذشته را برای آبیاری و حفظ فضای سبز در فصل تابستان نداریم، اما طبیعی است که یک سری از درختان در سنی هستند که دوره عمر مفید خود را گذرانده‌اند و برخی عوامل طبیعی مانند خشکسالی و آلودگی هوا نیز این روند پیری و خشکی را سرعت می‌بخشند، اما با اطمینان اعلام می‌کنم تعداد درختانی که در سال‌های گذشته خشک و نابود شده‌اند کم و بسیار محدود بوده‌اند.
مرتضایی‌نژاد با اظهار تاسف از خسارت‌های جانی و مالی که جاری شدن سیلاب در هفته‌های اخیر به هموطنانمان وارد کرده است می‌گوید: از سوی دیگر، این نزولات آسمانی باعث شده است که برای فضای سبز و منابع آبی اصفهان شرایط بهتری رقم بخورد و امیدواریم بتوانیم فصل گرما را امسال با مشکلات کمتری پشت سر بگذاریم.
چمن‌کاری؛ ریشه بحران فضای سبز اصفهان
این در حالی است که دکتر «مهدی بصیری» استاد دانشگاه صنعتی و عضو جمعیت پیام سبز اصفهان، تنها راه نجات فضای سبز از بحران آب و خشکی را حذف گونه‌های ناسازگار با این زیست‌بوم می‌داند و به همشهری می‌گوید: اگر برنامه‌های نادرستی مانند چمن‌کاری و گل‌کاری در شهر متوقف شود، آب مورد نیاز برای فضای سبز در دسترس خواهد بود، اما با وجود همه انتقاداتی که در سال‌های گذشته مطرح شده است کاشت گل و چمن برای تزئین خیابان‌ها و پارک‌ها ادامه دارد و این گونه‌های پرمصرف سرنوشت تمام درختان و درختچه‌های دیگر را نیز به خطر انداخته‌اند.
او با انتقاد از پیمانکارانی که به فکر تامین سود خود از آبیاری چمن و گل در اصفهان هستند ادامه می‌دهد: بر خلاف آنچه گفته می‌شود، حذف چمن مشکلی در زیبایی یا طراوت شهر ایجاد نخواهد کرد، چون حتی بسیاری از شهرهای دنیا که بارندگی مناسبی دارند، نیز از کاشت چمن خودداری می‌کنند تا زیر بار هزینه‌های آبیاری و نگهداری آنها نروند.
دکتر بصیری هزینه نگهداری یک متر مربع از چمن را 40 هزار تومان برمی‌شمرد و می‌گوید: حذف چمن‌های پرمصرف یا جایگزینی آنها با گونه‌های مقاوم در مقابل خشکی و کم‌آبی هم باعث صرفه‌جویی در هزینه‌های شهر خواهد شد و هم میزان آب قابل دسترسی برای درختان و بوته‌ها و دیگر گیاهان شهر را افزایش می‌دهد، اما با این حال هنوز هم بخش زیادی از آب چاه‌ها و منابع دیگر برای آبیاری چمن در پارک‌ها و فضای سبز شهر رها می‌شود.
طراوت و تازگی درختان و درختچه‌ها و بوته‌های گل و گیاه اصفهان این روزها هدیه‌ای بهاری است که پایان‌بخش 3-4 سال خزان زودرس درختان شهر در فصل تابستان خواهد بود، اما همچنان ریه دیار زنده‌رود نیازمند مرهمی است که با کاشت گونه‌های مقاوم در مقابل کم‌آبی و حذف گیاهان پرمصرف از مرحله حرف به عمل خواهد رسید.
پساب؛ نجات‌بخش درختان
دکتر بصیری، کارشناس محیط زیست، یکی از معایب چمن‌کاری در اصفهان را نبود امکان آبیاری با پساب تصفیه‌شده فاضلاب می‌داند و می‌افزاید: در فصل گرم سال می‌توان این پساب تصفیه‌شده را پای درختان غیرمثمر شهر ریخت تا خشک نشوند، اما استفاده از آن برای آبیاری چمن‌ها ممنوع است، چون در سطح گسترده‌ای پهن می‌شود و ممکن است در تماس با هوا یا بر اثر وزش باد، جابه‌جا و باعث انتشار بیماری در شهر شود.
وی یکی دیگر از معایب چمن را تبخیر آب معرفی می‌کند و می‌گوید: چمن حداکثر تبخیر را دارد. بیش از ۹۰ درصد آبی که به چمن داده می‌شود تبخیر می‌شود و حدود 7-8 درصد آن به خود گیاهان می‌رسد. در نتیجه، ریشه درختان سطحی می‌شود، چراکه آب مورد نیاز خود را از سطح می‌گیرد و نیازی نیست که ریشه‌های آن به اعماق و پایین‌تر برود و در نتیجه، با یک وزش باد می‌شکند و اگر هم آب به آن نرسد، خیلی زود خشک می‌شود.
فضای سبز اصفهان چقدر آب نیاز دارد؟
حسین امیری| معاون خدمات شهری شهرداری اصفهان:بیش از ۵۵۰۰ هکتار فضای سبز در شهر اصفهان وجود دارد که ۳۷۰۰ هکتار آن در اختیار شهرداری است. با توجه به نیاز جمعیت 2 میلیون نفری شهر اصفهان به این فضای سبز، حفظ و نگهداری فضای سبز و تامین منابع آبی مورد نیاز آن از اولویت‌های مهم خدمات شهری به شمار می‌آید. برآوردها نشان می‌دهد برای آبیاری این میزان فضای سبز نیازمند ۵۵ میلیون متر مکعب منابع آبی هستیم، در صورتی که در شرایط کنونی با نصف این میزان آب فضای سبز شهر را حفظ کرده‌ایم. استفاده از پساب و تصفیه آن یکی از راه‌های تامین آب برای آبیاری فضای سبز است و بر همین اساس، در 2 نقطه از شهر از ظرفیت پساب و تصفیه آن استفاده می‌شود.
یکی در منطقه شمال اصفهان است که ظرفیت این تصفیه‌خانه ۱۰۰ لیتر بر ثانیه است و حدود ۸۶۰۰ متر مکعب در شبانه‌روز از این ظرفیت استفاده می‌کنیم. با این میزان بالغ بر ۲۰۰ هکتار فضای سبز را در فصل گرما و در فصل سرما 2 برابر معادل ۴۰۰ هکتار فضای سبز را می‌توان آبیاری کرد. برای تامین منابع آبی در جنوب شهر اصفهان نیز در منطقه جنوب شهر و سپاهان‌شهر ۷۰ لیتر بر ثانیه در سامانه شبکه آب‌رسانی شهر جاری است که در حال استفاده از آن هستیم. در سال ۹۸ برنامه‌های دیگری برای تکمیل و تامین منابع آبی پایدار داریم.
با این حال، همچنان در برخی مناطق شهری با کمبود منابع آبی روبه‌رو هستیم، از جمله در مناطق ۴، ۶، ۷، ۸ و ۱۴ که تلاش می‌کنیم در سال‌های آینده این مشکل را با استفاده از پساب جبران کنیم. فراموش نکنیم در کنار وظیفه شهرداری، حفظ فضای سبز شهری و کمک به تامین منابع آبی وظیفه‌ای همگانی است و همه مسئولان و مردم باید همکاری کنند.
اقلیم
سال پربارش یزد
در بارندگی فروردین امسال 11 میلیون و 300 هزار متر مکعب سیلاب در بندهای استان یزد کنترل و ذخیره شد
بارندگی اوایل فروردین امسال سبب جاری شدن سیلاب در برخی روستاها و شهرهای تعدادی استان‌های شمالی، غرب، جنوب غرب و نیز مناطقی از استان‌های واقع در رشته کوه‌های زاگرس شد که تاکنون میزان خسارت‌های وارده به زیرساخت‌ها، باغ‌ها و مزارع حدود 40 هزار میلیارد تومان برآورد شد. به گزارش ایرنا، پس از وقوع سیلاب‌ها علاوه بر نهادهای موظف دولتی، تعدادی از نیروهای مردمی، بسیج، سپاه، ارتش، مراکز درمانی، دانشگاه‌ها، بازاریان و اصناف و آموزش و پرورش با تمام توان به کمک سیل‌زدگان شتافتند و بار دیگر همبستگی ملی را در ذهن‌ها تداعی کردند. با وجود بالا بودن میزان خسارت در برخی استان‌ها، رواناب و سیلاب در مناطقی از یزد جاری شد و خسارت‌هایی نیز بر جا گذاشت که برای یزد سبب رحمت شد.
بر اساس گزارش اداره کل هواشناسی و شرکت آب منطقه‌ای یزد، میزان بارندگی نه‌تنها نسبت به مدت مشابه سال قبل 2 برابر افزایش یافت، بلکه نفوذپذیری باران در خاک بیشتر شد و ذخیره منابع آب‌های زیرزمینی نیز رشد خوبی پیدا کرد. بر پایه آمارهای مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی ایران، از آغاز سال آبی 97 - 98 ( مهر تا پایان اسفند 97) کمی بیش از 55 میلی‌متر بارندگی در یزد گزارش شد که در پایان فروردین 98 به 119 میلی‌متر افزایش یافت. به این ترتیب، در نخستین ماه امسال، 64 میلی‌متر و بیش از 6 ماه پارسال بارندگی در استان ثبت شد که طی 50 سال اخیر در یزد که در ناحیه مرکزی ایران و در منطقه گرم و خشک است و دور از دریا و کمتر در معرض ابرهای باران‌زا قرار دارد، رقم بی‌سابقه‌ای است. مجموع بارندگی استان نسبت به مدت مشابه سال قبل که 7/44 میلی‌متر بود، 166 درصد رشد نشان می‌دهد.
یزد؛ سومین استان کم‌بارش
در 7 ماه گذشته، یزد 119 میلی‌متر بارندگی داشت و به عنوان دومین استان کم‌بارش کشور بعد از کرمان قرار دارد. بارندگی فروردین در برخی نقاط استان منجر به وقوع سیلاب و زیان مالی شد. به گفته مدیر کل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی یزد، برآورد اولیه تا 22 فروردین گذشته بیانگر آن است که سیل امسال به واحدهای مسکونی، تجاری و لوازم خانگی در 11 شهر و 130 روستا زیان وارد کرد.
«علیرضا قربانیان» افزود: در 28 واحد مسکونی شامل 12 مورد شهری و بقیه روستایی صددرصد تخریب گزارش شد. وی اضافه کرد: از 726 واحد شناسایی‌شده تا تاریخ یادشده 547 واحد روستایی و بقیه شهری است که به علت سیلاب نیاز به تعمیر دارند.
مدیر کل بنیاد مسکن یزد اضافه کرد: همچنین از 11 واحد تجاری آسیب‌دیده 7 مورد در شهرها و بقیه در روستاها شناسایی شد و به لوازم خانگی 91 واحد در 27 واحد شهری و 64 واحد روستایی نیز آسیب وارد شد. وی با بیان این‌که بیشترین آسیب‌ها مربوط به تفت، بهاباد و خاتم بود تصریح کرد: در حوزه شهری، گزارش‌ها مربوط به تفت، خاتم، بهاباد، ابرکوه، میبد و یزد است.
کنترل 21 میلیون متر مکعب سیلاب
کنترل بخشی از سیلاب در بندهای خاکی و سیل‌بندها تا حدودی به ظرفیت منابع آب‌های زیرزمینی یزد که به دلیل کاهش بارندگی در سال‌های گذشته و تداوم 2 دهه خشکسالی با افت مواجه شده بود، کمک می‌کند. همچنین، به گفته مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای یزد، حاصل بارندگی فروردین ماه گذشته استان 30 میلیون متر مکعب سیلاب بود که 21 میلیون متر مکعب آن مهار شد و 30 درصد آن در سفره‌های زیرزمینی نفوذ کرد.
«محمدمهدی جوادیان‌زاده» با بیان این‌که امسال میزان نفوذ باران تاثیر چندانی بر کسری مخزن سفره‌های زیرزمینی آب ندارد تاکید کرد: رواناب‌ها بیشتر در مناطق مرتفع استان رخ داد که به دلیل اشباع این مناطق، بر تغذیه چاه‌ها و قنات‌ها تاثیر مثبت دارد.
ذخیره 3/11 میلیون‌متر مکعب سیلاب
به گفته مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری یزد، در بارندگی فروردین ماه امسال 11 میلیون و 300 هزار متر مکعب سیلاب در بندهای تحت مدیریت واحد آبخیزداری این اداره کل مهار و ذخیره شد. «محمدرضا آخوندی» در حاشیه بازدید از بندهای خاکی روستاهای رحیم‌آباد و احمدآباد ابرکوه افزود: تاکنون 2008 بند خاکی و سیل‌بند در استان برای مهار سیلاب‌های فصلی ساخته شده است.
صرفه‌جویی 25 درصدی مصرف آب
به گفته مدیرعامل آبفای یزد، هم‌اکنون میزان برداشت آب از منابع استان یک میلیارد متر مکعب و ورودی آب به سفره‌های زیرزمینی 200 میلیون متر مکعب کمتر از خروجی یا برداشت آن است.
«علی اسلامی» افزود: اگر بازدهی آب در حوزه کشاورزی 25 درصد افزایش یابد، کمبودها جبران خواهد شد. وی با قدردانی از همکاری مردم در کاهش مصرف آب خاطرنشان کرد: در سال 90 ماهانه به طور متوسط مصرف خانگی آب در یزد 20 متر مکعب بود که به 5/14 متر مکعب کاهش یافت. اسلامی گفت: یزدی‌ها 6 سال گذشته حدود 25 درصد در مصرف آب صرفه‌جویی کردند و میزان مصرف در حال حاضر نسبت به سال گذشته 6 درصد کاهش دارد.
مدیرعامل آبفای یزد یادآور شد: این استان با یک میلیون و 138 هزار نفر جمعیت در فصل زمستان 5/5 میلیون متر مکعب و تابستان‌ها به دلیل استفاده از 400 هزار دستگاه کولر آبی به عنوان تنها وسیله سرمایشی 5/11 میلیون متر مکعب آب مصرف می‌کنند.
تقویت سفره‌های زیرزمینی
بارندگی یک‌ماهه امسال در برخی شهرستان‌های استان یزد به‌ویژه به زیرساخت‌ها خسارت‌هایی زد، اما برکت‌هایی هم با خود داشت که می‌تواند در آینده با تقویت سفره‌های زیرزمینی، وضعیت قنات‌های استان را بهبود بخشد.
همچنین، به باور رئیس سازمان جهاد کشاورزی یزد، در پی افزایش بارندگی فروردین، این استان تقریبا وارد دوره ترسالی شد. «سید جمال سجادی‌پور» اظهار کرد: میزان بارندگی افزون بر 8 میلیارد متر مکعب اعلام شد که 16 درصد آن یعنی یک میلیارد و 300 میلیون متر مکعب جذب سفره‌های زیرزمینی خواهد شد.
وی با تاکید بر این‌که برای نخستین بار بیلان آبی استان مثبت شد افزود: امسال شاهد افزایش آبدهی منابع زیرزمینی خواهیم بود، به گونه‌ای که با توجه به تأمین 20 درصد از آب استان از چشمه‌ها و قنات‌ها، پیش‌بینی شد که 20 درصد میزان آبدهی چشمه‌ها و قنات‌ها افزایش یابد. رئیس جهاد کشاورزی یزد با اشاره به تأثیر مطلوب بارندگی بر مراتع استان که عمدتا ضعیف تا فقیر است، خاطرنشان کرد: این امر تأثیر مستقیمی در تأمین علوفه دام و تقویت بخش دام‌پروری دارد. سجادی‌پور که از کارشناسان ارشد حوزه کشاورزی یزد است، تصریح کرد: قطعا در حوزه زراعت هم شاهد رونق کشت و کارهای مردم خواهیم بود و امسال تنش آبی نخواهیم داشت.
وی یادآور شد: در جریان بارندگی فروردین 98 در «کرخنگان» شهرستان خاتم، شاهد احیای کشت دیم بعد از چند سال خشکسالی متوالی هستیم. سجادی‌پور خاطرنشان کرد: حدود 48 میلیارد تومان به بخش کشاورزی استان زیان وارد شد که شامل نابودی 200 هکتار زمین زراعی، 900 هکتار باغ، تلف شدن 101 راس دام، نفوذ گل و لای به 106 رشته قنات، تخریب 69 کیلومتر شبکه آبیاری و 790 کیلومتر راه‌های ارتباطی بین مزارع است. به گفته این مسئول، با وجود کم‌آبی و بی‌آبی، جایگاه کشاورزی یزد تقریبا مطلوب است. جایگاه استان در تولید محصول باغی در میان 31 استان سیزدهم و در تولید محصول گلخانه‌ای نیز دوم است. وی اظهار کرد: سال گذشته 142 هکتار به سطح زیر کشت گلخانه‌ای استان اضافه شد و به 1690 هکتار رسید و تولید نیز 485 هزار تن افزایش یافت. امسال برای 150 هکتار کشت متراکم برنامه‌‌ریزی شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی یزد تصریح کرد: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357، سطح زیر کشت از 20 هزار و 819 هکتار با 6 برابر افزایش به 115 هزار و 815 هکتار و میزان تولید محصول زراعی هم از 37 هزار و 575 تن با 14 برابر رشد به 504 هزار و 289 تن رسید. همچنین، در این مدت میزان محصول باغی از 29 هزار و 205 تن با 9 برابر رشد به 251 هزار و 421 تن افزایش یافت. سجادی‌پور در ادامه با اشاره به پرداخت وام رونق تولید در این بخش یادآور شد: برنامه‌هایی برای اشتغال و تامین منابع مالی اعم از تولید و ایجاد فرصت‌های شغلی بر مبنای فعالیت‌های رشته‌های اولویت‌دار و ارتقای توان تولید ملی و تثبیت اشتغال با بازسازی، نوسازی و سرمایه در گردش واحد‌ها پیش‌بینی شد. وی اظهار کرد: برای کسب و کار حوزه کشاورزی کشور ۱۵۶ میلیارد تومان در نظر گرفته شد که سهم یزد 3 درصد این مبلغ است. از محل اشتغال پایدار روستایی نیز ۱۰۴ میلیارد تومان از مجموع 3۷۰۰ میلیارد ریال سهم استان است. سجادی‌پور ادامه داد: ۲۶ میلیارد تومان اعتبار برای کسب و کار و ۲۷ میلیارد تومان هم برای افزایش توان ملی به شهرستان‌ها اختصاص یافت که ۲۰ درصد این مبلغ متمرکز شد و برای 2۱۹۸ نفر اشتغال‌زایی کرد.
در همینه زمینه :
