میراث یک فرمانده

علیرضا احمدی | روزنامه‌نگار 

21آبان‌ماه (امروز) در شرایطی چهاردهمین سالگرد شهادت سردار حسن طهرانی‌مقدم، «پدر موشکی ایران» گرامی داشته می‌شود که اکنون دوست و دشمن اذعان می‌کنند توان موشکی از مهم‌ترین محورهای راهبرد نظامی ایران برای مقابله با تهدیدها به‌شمار می‌رود؛ راهبردی که ثمربخشی آن در جنگ 12روزه بیش از پیش عیان شد.
از آبان‌ماه 1362 که راه‌اندازی فرماندهی موشکی سپاه‌پاسداران با هدایت شهید تهرانی‌مقدم کلید خورد تا امروز که قدرت موشکی ایران شهرتی عالمگیر پیدا کرده‌، مسیر پرفرازونشیبی ازنظر تلفیق دانش بومی، نوآوری دفاعی، افزایش توان رزمی و به‌ویژه توسعه قابلیت‌های موشکی، پهپادی و فضایی طی شده‌است. از پاییز 1363 که یک تیم ۱۳نفره برای فراگیری آموزش‌های موردنیاز به‌منظور پایه‌گذاری واحد موشکی سپاه عازم پادگانی در سوریه شدند تا امروز که قدرت موشک‌های ایرانی در آسمان سرزمین‌های اشغالی به نمایش درآمده، راه دشواری برای ایجاد توان بازدارندگی راهبری برای ایران پیموده شده‌است؛ راهی که به دغدغه قدرت‌های غربی تبدیل شده‌است.
این درحالی است که علاوه‌بر قدرت موشکی، امروز ایران در سایر حوزه‌های هوافضا نیز به اقتدار راهبردی قابل‌توجهی دست یافته‌است؛ از پهپادهای ایرانی گرفته تا سامانه‌های بومی پدافندی و همچنین پرتاب‌های فضایی، همگی اجزای قدرت بازدارندگی ایران را در عرصه منازعات فزاینده منطقه‌ای تشکیل می‌دهند و توانسته‌‌اند توجه غربی‌ها را به‌خود جلب کنند. نکته اساسی اینجاست که نیروی هوافضای سپاه از مرحله ابتدایی با ظرفیت محدود به یک بازوی راهبردی در حوزه‌های موشکی، پهپادی و پدافندی تبدیل شده است.

اقتدار موشکی
حوزه: قدرت موشکی
ابتدای راه: خرید موشک از لیبی و آغاز راه مهندسی معکوس در میانه دوران دفاع‌مقدس
دستاوردهای امروز:
  تولید روزآمدترین تسلیحات با اتکا به توان تخصصی بومی
  طراحی انواع موشک‌های بالستیک در انواع متفاوت «کوتاه‌برد»، «میان‌برد» و «بردبلند»
  تولید موشک‌های بالستیک مدرن «هایپرسونیک»
  راه‌اندازی شهرهای موشکی در راستای ارتقای توان رزم
  ایجاد بازدارندگی راهبردی در برابر تهدیدهای موجود
محصولات راهبردی:
  موشک بالستیک سجیل با برد هزارو900کیلومتری
  موشک بالستیک خرمشهر در 4نسل با برد 2هزار کیلومتری
  موشک بالستیک خیبرشکن با برد هزارو450کیلومتری
  موشک بالستیک هایپرسونیک فتاح 1و 2با برد بیش‌از هزارو400کیلومتری
  موشک بالستیک قاسم‌بصیر با برد حدود هزارو200کیلومتری

پرنده‌هایی با شهرت جهانی
حوزه: قدرت پهپادی
ابتدای راه: طراحی و ساخت پهپاد «مهاجر1» با برد محدود در دوران دفاع‌مقدس
دستاوردهای امروز:
  طراحی انواع پهپادها با کاربرد‌های متنوع در چندین نسل‌
  تولید پهپادهای پهن‌پیکر با بردهای طولانی
  حضور در جمع برترین سازندگان پهپاد در جهان
  استقبال بازارهای جهانی از پهپادهای ایران
محصولات راهبردی:
  پهپاد انتحاری شاهد 136با برد هزارو700تا 2هزارو500کیلومتری
  پهپاد شناسایی – رزمی غزه با برد 2هزار کیلومتری
  پهپاد شناسایی – رزمی شاهد 129با برد حدود هزار و 700کیلومتری
  پهپاد مدرن شاهد 147با قابلیت اوج‌گیری تا ارتفاع ۶۰هزارپایی

سپرهای محکم آسمان ایران
حوزه: سامانه‌های پدافندی
ابتدای راه: تحول ساختار پدافندی ایران از به‌کارگیری سامانه‌های صددرصد خارجی به سامانه‌های راهبردی بومی
دستاوردهای امروز:
  تولید محصولات رقابت‌پذیر و برتر نسبت به نمونه‌های معتبر جهانی
  طراحی انواع سامانه‌های پدافندی در بردهای متنوع
  تولید و بهره‌برداری از سامانه‌های نوین جنگالی
محصولات راهبردی:
  سامانه پدافندی سوم خرداد با برد 200کیلومتری و ارتفاع درگیری 30کیلومتری
  سامانه پدافندی 9دی با برد حدود 30کیلومتری و ارتفاع درگیری 10کیلومتری
  سامانه پدافندی متحرک مهران با برد بیش از 300کیلومتری و ظرفیت 6موشک

قدرت موشکی ایران از نگاه غربی‌ها
پس از جنگ 12روزه و نمایش قدرت موشک‌های ایران، توان راهبردی جمهوری‌اسلامی در این حوزه در کانون توجه تحلیلگران و اندیشکده‌های غربی قرار داشته است تا جایی که نتوانسته‌اند هراس خود را از پیشرفت‌های ایران در حوزه موشکی پنهان کنند و اکنون فضاسازی‌های تل‌آویو درباره تضعیف توان موشکی ایران هم رنگ باخته‌است. در چنین شرایطی تحلیلگران بین‌المللی معتقدند قدرت موشکی ایران شگفتی‌های بسیاری برای تهدیدکنندگان ایران به همراه خواهد داشت.

چالش بی‌سابقه برای اسرائیل
منبع: روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز
زمان: 18آبان‌ماه 1404
محور تحلیل:
  ایران هدف‌گذاری کرده توانایی شلیک همزمان ۲هزار موشک را به‌دست آورد.
  جمهوری‌اسلامی با این اقدام می‌تواند سامانه‌های دفاعی چندلایه اسرائیل را به چالش بی‌سابقه‌ای بکشاند.
راهبرد محوری تهران در جنگ آینده
منبع: مجله آمریکایی نیوزویک
زمان: 19آبان‌ماه 1404
محور تحلیل:
  تهران می‌خواهد در نبرد آینده به‌جای پاسخ محدود، دفاع اسرائیل را از کار بیندازد.
  ایران بیش از گذشته با اتکا به توان داخلی، بر غنی کردن زرادخانه موشکی خود متمرکز شده‌است.

ایران؛ قدرتی فرامنطقه‌ای
منبع: شبکه تلویزیونی هندی «ویون»
زمان: 20آبان‌ماه 1404
محور تحلیل:
  ایران وارد مرحله‌ای تازه از قدرت موشکی خود شده‌است و کارخانه‌ها شبانه‌روزی درحال تولید هستند.
  موشک‌های جدید با بردی تا ۱۰هزار کیلومتر، ایران را به قدرتی فرامنطقه‌ای بدل کرده‌اند.
تحول در دکترین نظامی ایران
منبع: روزنامه دیلی صباح ترکیه
زمان: 13آبان‌ماه 1404
محور تحلیل:
  یکی از گزینه‌های راهبردی ایران در برابر تهدیدها، بازدارندگی فعال با اتکای بیشتر بر موشک و سایبر است.
  نشانه‌هایی از تحول تدریجی دکترین نظامی ایران به‌سوی «دفاع پیش‌دستانه» و «فناوری‌محور» درحال تقویت است.

بازدارندگی واقعی
منبع: تریتا پارسی، عضو ارشد مؤسسه کوئینسی
زمان: 13آبان‌ماه 1404
محور تحلیل:
  موشک‌های ایران، بازدارندگی واقعی در برابر اسرائیل را نشان دادند.
  ایران در جنگ 12روزه نشان داد توان موشکی‌اش از سلاح هسته‌ای یا گروه‌های نیابتی هم کارآمدتر است.

افزایش موشک‌های ایران
منبع: نشریه صهیونیستی «اسرائیل هیوم»
زمان: 15آبان‌ماه 1404
محور تحلیل:
  تهران هر روز بر تعداد موشک‌هایش می‌افزاید.
  شهرهای موشکی ایران، توان راهبردی جمهوری‌اسلامی محسوب می‌شوند.