وقتی درشکههای نفتکش به بچهها سواری میدادند
موضوع: قدیمیترین انبارهای نفت تهران
ویژگی: تامین نفت منازل و کارخانهها
***
در گذشته فروشندگان مغازههای خیابان شهید صیامی در ارتباط با شرکت نفت یا پیمانکاران نفتی بودند که گازوئیل و نفت منازل، کارخانهها و مخصوصاً نانواییها را تأمین میکردند. ارج و کانادا (زمزم فعلی) از جمله کارخانههایی بودند که برای تأمین سوخت به اینجا میآمدند و با گرفتن بارنامه از پیمانکاران محموله خود را از انبار دریافت میکردند. فرید فتحی، از ساکنان قدیمی محله راهآهن میگوید: «اینجا جزو قدیمیترین انبارهای نفت تهران در ضلع غربی و ابتدای خیابان شهید صیامی فعلی در جوار بیمارستان بهارلو بود و یکی از مهمترین محلهای تأمین محصولات نفتی مورد نیاز منازل و مشاغل. این انبار برای بسیاری از اهالی این محل ایجاد شغل کرده بود. تا چهارراه اول خیابان انبار نفت مغازههای پیمانکاران و فروشگاههای مرتبط با شرکت نفت به چشم میخورد. در اطراف انبار، زورخانهای وجود داشت و فروشگاهی هم برای تهیه مواد غذایی کارمندان و کارگران تدارک دیده شده بود.»
در این خیابان 14پیمانکار نفتی نیز حضور داشتند که هر پنجشنبه، نام و شمارههایشان در پایین صفحه اول روزنامههای اطلاعات و کیهان درج میشد. فتحی تعریف میکند: «این کار به مردم، مغازهها و شرکتها این امکان را میداد تا نفت سیاه و دیگر محصول مورد نیازشان را از آنها خریداری کنند. همزمان با ورود گاز به پایتخت و گازرسانی محلههای مختلف تهران، این مشاغل به تدریج از رونق افتادند، برخی از صاحبان کسبوکارهای مرتبط با انبار نفت ورشکسته شدند و برخی به مشاغل دیگر روی آوردند. پیشکسوتان این حرفه همگی از دنیا رفتهاند.» امیر رحمانیان، از ریشسفیدان محله، تعریف میکند که در گذشته نفت را با گاری جابهجا میکردند و به خاطر وجود ایستگاه درشکه در نزدیکی راهآهن، در اینجا شغل نعلبندی هم رونق داشت. یک گاریکش به نام مشعلی وقتی که باری برای جابهجایی نداشت بچههای محل را به نوبت سوار گاری میکرد و به آنها سواری میداد. این یکی از بهترین تفریحهای ما در آن دوران بود. تقی عزیزی، از ساکنان قدیمی محله راهآهن میگوید: «چهارراه دوم به بعد، کنار میدان حاج ابوالقاسم که دیگر وجود ندارد، کارخانههای قندریزی وجود داشت و روبهروی این کارخانهها یخچال این محله قرار داشت. یک بازار میوه و ترهبار به نام میدان طاهری نیز در اینجا فعال بود که بعدها شهرداری، تمامی میادین میوه و ترهبار را جمعآوری و به یک مکان دیگرمنتقل کرد. با انتقال میدان ترهبار، برخی از غرفهداران میدان طاهری، مغازههای خیابان انبار نفت را خریدند و اینجا به راسته فروش مواد غذایی تهران تبدیل شد.»