آبادانی نفرآباد پس از ۳۰سال

زینب زینال‌زاده-روزنامه‌نگار

نفرآباد، محله‌ای در ضلع شرقی حرم سیدالکریم(ع) است که گفته می‌شود قدمت ۴۰۰ساله دارد؛ محله‌ای که به‌دلیل همجواری‌اش با حرم عبدالعظیم حسنی(ع)، اهالی آنجا با محدودیت ساخت‌وساز مواجه بوده‌اند تا اینکه پس از ۳۰سال مدیریت شهری در این دوره توانست با ارائه طرح موضعی (تجدیدنظر در طرح‌های توسعه گذشته) سد محدودیت‌ها را بشکند و امروز ساخت‌وساز در نفرآباد رونق گرفته و اهالی شاهد آبادانی آن هستند. چند روز قبل هم خبرنگاران همراه با سیدمهدی هدایت، مدیرعامل نوسازی شهر تهران، از نفرآباد بازدید و آخرین وضعیت پروژه‌های این محله را از نزدیک مشاهده کردند.

 تأمین سرانه‌های خدماتی
نفرآباد 13هکتار وسعت و 508پلاک ثبتی دارد. این محله به‌طور میانگین بیش از هزار نفر سکنه دارد و پیش از هرچیز ساکنان نفرآباد نیازمند سرانه‌های خدماتی مانند مجموعه‌های فرهنگی، پارکینگ و... هستند؛ از این‌رو شهرداری با تملک 200پلاک ساخت مهد کودک، مجموعه کارآفرینی بانوان، زائرسرا، مراکز تجاری و پارکینگ، بازارچه و... را شروع کرده است. به‌گفته مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران، مدیریت شهری در پلاک‌های تملک‌شده (200پلاک) قصد دارد سرانه‌های موردنیاز اهالی را تامین کند.

ساخت واحدهای مسکونی معوض
خانه‌های آجر خشتی در گوشه‌وکنار محله چشم‌نوازی می‌کنند. به‌گفته هدایت، شهرداری تهران در نفرآباد 35پروژه مسکونی هم دارد که عملیات عمرانی آنها به مرز بیش از 70درصد و برخی به 90درصد رسیده است. در پروژه‌ها به‌ویژه طرح‌های مسکونی، به معماری اسلامی ـ ایرانی توجه شده و آن‌طورکه مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران می‌گوید: «از واحدهای ساخته شده در پروژه‌های مسکونی در طرح معوض استفاده می‌کنیم و مالکان املاک فرسوده که توان نوسازی ندارند، می‌توانند ملکشان را با واحدهای مسکونی ساخته‌شده عوض کنند.»

 مشارکت نهادهای خدماتی در نفرآباد
پیش از مداخله شهرداری تهران در نفرآباد و آغاز پروژه‌ها و رونق ساخت‌و‌ساز، این محله دچار کمبودهایی در زمینه‌های روشنایی معابر، انشعابات فاضلاب، نظافت شهری و... بود. حالا اهالی شاهد حفاری شرکت آبفا برای اجرای انشعابات فاضلاب و تلاش نیروهای شرکت برق برای تامین روشنایی معابر و... هستند. به‌گفته هدایت، پس از عملیاتی شدن پروژه‌های شهرداری در نفرآباد، نهادهای خدماتی هم برای تامین نیاز محله و اهالی پا به میدان گذاشته‌اند.

نخستین محله الگو
ساخت و ایجاد محله‌های الگو در دستور کار مدیریت شهری ششم قرار دارد و نفرآباد نخستین محله الگوی پایتخت است. آنطور که مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران می‌‌گوید: «برای ایجاد 22محله الگو برنامه‌ریزی شده که تعدادی از این محله‌ها عملیاتی شده‌اند و برخی هم در مرحله تهیه نقشه و طراحی هستند؛ البته که از تجربه‌های ساخت در محله نفرآباد می‌توان در سایر محله‌های الگو استفاده کرد.»

ساخت زائرسرا و هتل
همجواری نفرآباد با حرم عبدالعظیم حسنی سبب شده تا شهرداری تهران علاوه بر ساخت واحدهای مسکونی و تجاری و تامین سرانه‌های خدماتی، به موضوع اسکان زائران هم توجه کند؛ از این‌رو ساخت زائرسرا که البته اهالی از آن با عنوان هتل یاد می‌کنند، عملیاتی شده است. زائرسرا در 5طبقه و با ظرفیت پذیرش 150تا 200زائر در حال ساخت است که تا‌کنون عملیات عمرانی آن بیش از 60درصد پیشرفته داشته است. به‌گفته هدایت، زائرسرا سبب رونق گردشگری مذهبی در نفرآباد می‌شود.

 بازگشت امنیت به محله
تا پیش از کلید خوردن پروژه‌ها در نفرآباد، حضور اتباع امنیت محله را از بین برده و آسیب‌های اجتماعی افزایش یافته بود، اما به اذعان ساکنان قدیمی محدوده با مداخله شهرداری و رونق ساخت‌و‌ساز، اهالی قدیمی که از نفرآباد رفته بودند، مایل به بازگشت هستند و از سوی دیگر با اجرای طرح ساماندهی اتباع هم تعداد این افراد در نفرآباد کم شده است. به‌گفته مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران، قطعا با بهره‌برداری از پروژه‌ها، نیروهای پلیس هم حضور بیشتری در محله خواهند داشت.

4خبر خوش برای پایتخت‌نشینان
سیدمهدی هدایت، مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران در بازدید از محله نفرآباد، خبرهای خوش دیگری را هم در حوزه بازآفرینی و نوسازی ‌رسانه‌ای کرد.
1پارکینگ مینابی در منطقه 15با ظرفیت 488دستگاه خودرو، هفته آینده به بهره‌برداری می‌رسد.
2عملیات ساخت محله الگوی اسلام‌آباد در منطقه 2تا یک‌ماه دیگر شروع خواهد شد.
3طرح تحولی پهنه جنوبی تهران ‌ تهیه ‌می‌شود که یکی از پیشنهادها جابه‌جایی ترمینال جنوب است.
4ترمینال جنوب ظرفیت خوبی برای مسکن‌سازی‌ دارد و قطعا این موضوع بررسی می‌شود.

7ویژگی‌ مسکن‌سازی در محله‌های الگو
تأمین خدمات موردنیاز محله‌ها و کاهش ترافیک و آلودگی هوا
شکل‌دهی به فضاهای جمعی و تعامل اجتماعی
پیش‌بینی حیاط اختصاصی برای هر واحد مسکونی
برخورداری واحدهای مسکونی از نور مطلوب و طبیعی
به‌کارگیری فناوری‌های نوین و معماری سبز و پایدار
استفاده از معماری و شهرسازی ایرانی - اسلامی
رعایت تنوع متراژ واحدها (توجه به استطاعت‌پذیری شهروندان)

6فضای پیش‌بینی‌شده در محله‌های الگو
واحدهای مسکونی متنوع
محوطه‌سازی در بلوک‌ها
ساخت فضاهای مذهبی و فرهنگی
احداث فضاهای ورزشی، تفریحی‌ـ فراغتی
ساخت فضاهای آموزشی و درمانی
  تأمین فضاهای سبز و تجاری