سرعت مجاز 30کیلومتر

جواد نصرتی

شهرهای بزرگ بیشتری در اروپا وارد رابطه عمیق با عدد 30می‌شوند و در آخرین مورد، بولونیا گرفتار این عدد جادویی شده است. شهرهایی که درگیر این عدد می‌شوند، در واقع سقف سرعت 30کیلومتر بر ساعت را در بیشتر معابر خود اعمال می‌کنند، و آنطور که تحقیقات و بررسی‌ها نشان داده، سود و نفع زیادی از آن می‌برند. بولونیا نخستین شهر بزرگ ایتالیاست که این قانون را اعمال کرده و البته مثل موارد پیشین، به‌شدت از آن راضی است. منافع این قانون ساده و حیاتی هستند: ترافیک کمتر، تصادف‌های خودرویی کمتر، کاهش آلودگی صوتی و هوا، و فضای بیشتر برای شهروندان و دوچرخه‌سواران و کاهش چشمگیر مرگ‌ومیر شهروندان در تصادف. یک شهر بزرگ شلوغ که زیر بار خودروها له شده، چه چیزی از این بهتر می‌خواهد؟
این تجربه، پیشتر در ده‌ها شهر بزرگ اروپایی پیاده شده و مقامات شهری و همینطور شهروندان رضایت زیادی از آن دارند.
قانون سقف 30کیلومتر سرعت برای معابر شهری، نخستین بار در هلند در دهه 70میلادی مطرح شده این ایده‌ را هم گروهی از والدین در یک محله اعمال کردند و هدف شان این بود که فرزندان بیشتری در تصادف‌های خودرویی جان‌شان را از دست ندهند. این ایده، خیلی زود همه‌گیر و خروجی نهایی آن، تبدیل شدن آمستردام، همانطور که می‌دانیم، ‌به پایتخت دوچرخه دنیاست. ایده اولیه توسعه پیدا کرد و طرح فعلی از دل آن متولد شده است. ملزومات این طرح خیلی ساده است: سرعت خودروها در معابر و خیابان‌ها و جاده‌ها تا سقف 30کیلومتر بر ساعت محدود می‌شود و تنها در موارد خاصی که جاده‌ها پهنای بیشتری دارند، سقف سرعت کمی بیشتر، مثلا تا 50کیلومتر بر ساعت، تعیین می‌شود. اولین پیامد بزرگ این طرح، کاهش شدید تصادفات خودرویی در شهرهایی بوده که آن را اعمال کرده‌اند. یکی از پیامدهای این طرح در مناطق گرمسیری، جلوگیری از ایجاد «جزایر گرمایی شهری» است؛ پدیده‌ای که در شهرهای بسیار متراکم و پرجمعیت و شلوغ ایجاد می‌شود و دمای عمومی شهر را در تابستان به‌صورت چشمگیری بالا می‌برد.
اولین شهری که این طرح را اجرا کرد، شهر گراتس در سال 1990بود که قانون را در تمامی شهر اعمال کرد. امروزه این طرح همچنان در 80درصد معابر شهری اعمال می‌شود و مقامات شهرداری گفته‌اند به هیچ عنوان قصد برداشتن آن را ندارند. در 2سال اخیر، بروکسل در بلژیک هم این ایده را پیاده کرده و گفته در همین مدت، اثرات آن را مشاهده کرده است. پاریس و ادینبورگ هم این طرح را به‌کار گرفته‌اند و گفته می‌شود میلان و لوکزامبورگ هم به فکر اعمال آن هستند.
شاید زندگی در این شهرها، کمی کند باشد، ‌اما ایمن‌تر و سالم‌تر خواهد بود.