قهوه عربی جایگاه ویژهای در روزمرگی مردم کرانه باختری دارد
نوشیدنی پرطرفدار
نوشیدن قهوه، در کشور فلسطین و در محدوده نوار غزه نیز مانند بسیاری از کشورهای اعرابنشین، از اهمیت خاصی برخوردار است و طرفداران بسیاری دارد. مردمان این خطه در طول روز با نوشیدن قهوه عربی، خستگی را از تن به در میکنند. قهوهای که تاریخچه طولانی آن گواه بر اصالت آن و جایگاهش در روزمرگیهای مردم است. در این مطلب مروری داریم بر تاریخچه قهوه عربی و آنچه باید درباره این قهوه دانست.
محبوب برای همه
در تاریخچه قهوه عربی آمده است که برای نخستین بار توسط چوپانان عربستان کشف شد. آنها متوجه شدند که بزهای آنها توجه و علاقه زیادی به برخی از میوههای یک گیاه نشان میدهند و پس از اینکه آنها را میخورند، فعالیت بیشتری دارند. به مرور اعراب شروع به استفاده از این میوهها برای تهیه نوشیدنیهای انرژیزا کردند. فرهنگ قهوه عربی قرنها قبل از فرهنگ قهوه غربی وجود داشته است. در حقیقت، کلمه انگلیسی Coffee از کلمه koffie از زبان هلندی گرفته شده است که آن نیز از کلمه ترکی kahve نشات گرفته بود. kahve، به نوبهخود ریشه در کلمه عربی qahwah دارد. یونسکو تاریخچه قهوه عربی را تأیید و اعلام کرده این نوشیدنی از شبهجزیره عربستان نشأت گرفته است و در سال ۲۰۱۵ با تأکید بر اهمیت حفظ این سنتها، قهوه عربی را به لیست میراث فرهنگی خود اضافه کرده است. اما جالب است بدانید که پیش از آنکه قهوه بهصورت امروزی بو داده و بهعنوان نوشیدنی مصرف شود، قهوه را با چربی حیوانی ترکیب میکردند و بهعنوان میانوعده مصرف میکردند. حدود سالهای ۱۰۰۰، قهوه با استفاده از گل میوه، دانهها و گوشت و پوست تهیه میشد. اما در قرن ۱۳ مردم کم کم شروع به بو دادن دانههای قهوه کردند و به این ترتیب، نوشیدنی قهوه به شکل و شمایل امروزی بهوجود آمد.
طرز تهیه و مصرف قهوه عربی
در اکثر کشورهای عربی از دو روش برای تهیه قهوه استفاده میشود: دم کردن قهوه با هل یا بدون آن. دانههای قهوه ابتدا برشته و بعد هل به آن اضافه میشود. میزان برشته کردن دانههای قهوه هم بستگی به منطقه و کشور ممکن است متفاوت باشد. سپس قهوه را آسیاب و دم کرده و برای پذیرایی از مهمان سرو میکنند. از آنجا که در این روش قهوه طعم بسیار تلخی دارد آن را در کنار میوههای خشک شده، خرما، انواع آجیل سرو میکنند تا تلخی قهوه گرفته شود. همچنین، در بسیاری مناطق قهوه را با زعفران، دارچین یا حتی میخک دم میکنند. قهوه عربی معمولا در یک نوع قهوه جوش مخصوص به نام «دله» که از جنس مس است، تهیه میشود. در این روش قهوه بعد از آماده شدن به میزان کم در فنجانهای کوچک بدون دسته ریخته و نوشیده میشود. مراسم قهوهخوری در میان عربها رسوم خاصی دارد و تنها در حد چند جرعه در هر فنجان ریخته میشود. از آنجا که قهوه عربی بهصورت داغ سرو میشود، این نحوه سرو کمک میکند که قهوه زودتر سرد شود و برای هر مهمان چندین بار قهوه ریخته شود.
آداب و رسوم مصرف قهوه عربی
یکی از محبوبترین نوشیدنیهای سنتی کشورهای عربی است. آداب و رسوم مصرف قهوه عربی شهرت جهانی دارد. قهوه عربی در آشپزخانه یا در حضور خانواده و مهمانان تهیه میشود. گاهی اوقات، در یک فضای باز با دکور سنتی، دانههای قهوه را روی آتش و زغال برشته میکنند. سپس آن را در ظرف سرامیکی یا مسی میکوبند و آسیاب میکنند. بعد، قهوههای آسیاب شده را به یک ظرف بزرگ محتوی آب اضافه کرده و آن را همراه با آب میجوشانند تا عصاره قهوه استخراج شود. سپس آن را دم کرده و ادویهها را اضافه میکنند. برای پذیرایی از مهمانان، قهوه داغ داخل ظرف را برحسب سلیقه مهمانها از فیلترهای مخصوصی (الیاف درخت خرما) عبور میدهند و در ظرف مخصوص قهوه عربی، یعنی دله (Dallah) قرار میدهند. تهیه و سرو قهوه عربی (قهوه عربستان) نماد مهمی از مهماننوازی در فرهنگ عرب بوده و نمایش خوبی از مهربانی و اجتماعیبودن میزبان را نشان میدهد. یکی از آداب و رسوم مصرف قهوه عربی فنجانهای مخصوص سرو این قهوه است. فنجانهای کوچکی که معمولا آن را تا نصفه پر میکنند و از مهمان به هر اندازه که بخواهند پذیرایی میشود. قهوه عربی را میتوان در خانه یا در مجالس در حضور بزرگترین اعضای مرد خانواده، پدران، فرزندان و نوهها نوشید.