شکست منزوی‌سازی ایران

حدود 70مقام سیاسی، اندیشمند و پژوهشگر سیاسی از 36کشور جهان دیروز در مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امورخارجه گردهم آمدند تا در جریان سومین «مجمع گفت‌وگوی تهران» با محوریت «سیاست همسایگی جمهوری‌اسلامی ایران: رهیافتی به دوستی و اعتمادسازی» بحث و تبادل‌نظر کنند. به‌گزارش همشهری، مدیران اندیشکده‌های داخلی و خارجی و جمعی از سفرا و روسای نمایندگی‌های خارجی مقیم تهران از دیگر شرکت‌کنندگان در ‌این گردهمایی بودند؛ نشستی که دور اول و دوم آن در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ برگزار شد و توانست نقش موثری را در افزایش تعامل‌های منطقه‌ای، به‌ویژه در حوزه غرب‌آسیا ایفا کند. «آخرین تحولات غرب‌آسیا و امنیت در خلیج‌فارس»، «اتصالات منطقه‌ای و امنیت انرژی»، «بحران اوکراین و پیامدهای منطقه‌ای و جهانی آن» و «چشم‌انداز صلح و دولت فراگیر در افغانستان» ازجمله محورهایی بود که در این نشست مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
سومین «مجمع گفت‌وگوی تهران» در شرایطی برگزار می‌شود که برخی دولت‌های غربی و به‌ویژه آمریکا، با آغاز ناآرامی‌های اخیر در ایران تلاش کردند با ابزار «تحریم‌ها» و «سوءاستفاده از نهادهای بین‌المللی» به راهبرد کهنه منزوی‌سازی جمهوری‌اسلامی جامه‌عمل بپوشانند.

آمادگی ایران برای ازسرگیری روابط با عربستان
سخنرانی وزیر امورخارجه ایران از مهم‌ترین برنامه‌های سومین مجمع گفت‌وگوی تهران بود که با تشریح مواضع جمهوری‌اسلامی در حوزه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی همراه بود. «تحلیل آخرین وضعیت گفت‌وگوهای برجامی»، «وضعیت امنیتی عراق»، «موضع ایران در قبال تحولات منطقه قفقاز» و «بحران اوکراین» از مهم‌ترین محورهای سخنرانی حسین امیرعبداللهیان در این مجمع بود.
ضرورت برقراری امنیت پایدار منطقه‌ای با همیاری دولت‌های منطقه ازجمله تاکیدهای رئیس دستگاه دیپلماسی کشور در این نشست بود. امیرعبداللهیان با بیان اینکه جمهوری‌اسلامی آماده اعتمادسازی و همکاری «در همه ابعاد و سطوح» با همسایگان در منطقه و حوزه خلیج‌فارس است، به این نکته هم اشاره کرد که تفکر تامین امنیت از بیرون منطقه باید برای همیشه کنار گذاشته شود تا شاهد برقراری امنیت پایدار در این حوزه باشیم.
وی مشخصا درباره روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی عنوان ‌کرد: گفت‌وگوهای ما با عربستان سعودی در مسیر قبلی خود تداوم می‌یابد. در مسیر دیپلماسی رسمی آمادگی داریم هر زمان طرف سعودی آماده باشد، نسبت به بازگشت روابط به حالت طبیعی و بازگشایی سفارتخانه‌ها اقدام شود؛ «این طرف سعودی است که باید تصمیم بگیرد چگونه رویکرد سازنده در قبال ایران را دنبال خواهد کرد.»
امیرعبداللهیان همچنین تاکید کرد: دولت سیزدهم در راستای سیاست‌های اصولی جمهوری‌اسلامی، آماده ‌است نشست مشترک وزیران امورخارجه و دفاع میان ایران، کشورهای حاشیه خلیج فارس و دیگر همسایگان را برگزار کند.

فرصتی برای تداوم مذاکرات برجامی
تشریح آخرین وضعیت گفت‌وگوهای برجامی و اشاره به مداخله‌جویی آمریکا و برخی دولت‌های غربی در امورداخلی ایران، به‌ویژه پس ‌از آغاز ناآرامی‌های اخیر، از دیگر محورهای سخنان وزیر امورخارجه ایران در این نشست‌ بود. امیرعبداللهیان با تاکید بر اینکه آمریکا باید از سیاست ریاکارانه در مورد توافق و بازگشت به برجام دست بردارد، به تناقض‌گویی‌های آمریکا در این زمینه اشاره کرد که آنها از یک‌سو از ادامه مذاکرات و رسیدن به توافق نهایی صحبت می‌کنند و از سوی دیگر درصدد دامن‌زدن به ناآرامی‌ها و ایجاد بی‌ثباتی در ایران هستند.
وی گفت در صورتی که واشنگتن از سیاست‌ ریاکارانه خود در قبال ایران و گفت‌وگوهای برجامی دست بردارد و به‌صورت عملی به‌دنبال تحقق توافق باشد، جمهوری‌اسلامی نیز از برداشتن گام‌های نهایی در مسیر دستیابی به «توافق مثبت» با هدف رفع تحریم‌ها و بازگشت همه طرف‌ها به تعهدات خود، استقبال خواهد کرد.
امیرعبداللهیان همچنین با اشاره به برگزاری نشست «بغداد2» در اردن، از سفر جوزپ بورل، مسئول سیاست‌خارجی اتحادیه ‌اروپا و انریکه مورا، معاون وی به امان خبر داد و این نشست را فرصت مناسبی برای تکمیل گفت‌وگوها ارزیابی کرد.

راه‌حل بحران اوکراین
«بحران اوکراین» از دیگر محورهای مورد توجه رئیس دستگاه دیپلماسی کشور بود؛ موضوعی که برخی دولت‌های غربی در ماه‌های اخیر تلاش کردند با دستاویز قرار دادن همکاری‌های دفاعی – نظامی تهران و مسکو، جمهوری‌اسلامی را به مشارکت در این جنگ متهم کنند.این‌ درحالی ‌است که امیرعبداللهیان در سومین مجمع گفت‌وگوی تهران با اشاره به تداوم سیاست روشن ایران در قبال بحران اوکراین، تاکید کرد سیاست اصولی تهران از ابتدا «نفی توسل به زور»، «تاکید بر حل‌وفصل مناقشه از طریق سیاسی» و «درنظر گرفتن نگرانی‌های امنیتی مشروع دوطرف» بوده‌است.
 وی همچنین عنوان‌کرد فضاسازی‌ها درباره ارسال تسلیحات ایرانی برای روسیه باهدف استفاده در جنگ اوکراین در شرایطی است که تاکنون میلیاردها دلار انواع سلاح از کشورهای غربی برای تداوم جنگ وارد اوکراین شده‌است.

ادامه همکاری‌های راهبردی تهران – پکن
رئیس دستگاه دیپلماسی بر تداوم همکاری‌های راهبردی تهران – پکن نیز تاکید و خاطرنشان کرد جمهوری‌اسلامی از همکاری‌های منطقه‌ای چین با کشورهای منطقه همواره استقبال کرده‌است. امیرعبداللهیان همچنین با انتقاد از همراهی اخیر چین با برخی ادعاهای ضدایرانی درباره جزایر سه‌گانه، اعلام کرد طرف چینی در جریان دیدارهای رسمی فرستاده این کشور با مسئولان ایرانی، نسبت به اصلاح این خطا اقدام کرده‌است.

نشستی برای خنثی‌سازی راهبردهای خصمانه

عضو کمیسیون امنیت‌ملی مجلس با اشاره به برگزاری سومین مجمع گفت‌وگوی تهران و نقش آن در پیشبرد اهداف ترسیم شده در حوزه سیاست‌خارجی ایران، به همشهری گفت: در شرایط کنونی که آمریکا و برخی دولت‌های غربی با اعمال تحریم‌های گسترده و سوءاستفاده از سازوکارهای بین‌المللی، درصدد منزوی‌سازی جمهوری‌اسلامی هستند، برگزاری نشستی با این ابعاد، می‌تواند فضای جدیدی را پیش‌روی دیپلماسی ایران قرار دهد.
شهریار حیدری افزود: اگرچه تحریم‌ها بر حوزه‌های مختلف کشور، ازجمله عرصه اقتصاد، بی‌اثر نبوده‌است، اما در مقابل ما هم راه دور زدن تحریم‌ها را می‌دانیم و همواره از ظرفیت‌های موجود در این عرصه استفاده می‌کنیم.
وی با بیان اینکه برگزاری چنین نشست‌هایی در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی ازجمله ظرفیت‌های در اختیار جمهوری‌اسلامی به‌حساب می‌آید، ادامه ‌داد: در این مسیر دستگاه دیپلماسی کشور از همه ابزارهای موجود استفاده می‌کند تا روزنه‌های متعددی را فراروی گسترش مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی جمهوری‌اسلامی بگشاید. این عضو کمیسیون امنیت‌ملی و سیاست‌خارجی مجلس با تاکید بر پیوستگی و وابستگی مسائل در عرصه نظام بین‌الملل عنوان‌ کرد: اگرچه دولت‌های غربی و در رأس آنها، آمریکا در ماه‌های اخیر تلاش‌های دامنه‌داری را برای تحت‌فشار قرار دادن جمهوری‌اسلامی انجام داده‌اند، اما ایران نیز با توسعه مناسبات با شرکای راهبردی و هم‌پیمانان منطقه‌ای و بین‌المللی خود در قالب اتحادیه‌های منطقه‌ای و جهانی، مانند «شانگهای»، «اتحادیه اقتصادی اوراسیا» و «بریکس» می‌کوشد اقدام‌های خصمانه طرف مقابل را خنثی کند.
حیدری با اشاره به اهمیت برگزاری چنین نشست‌هایی در شرایط کنونی، اضافه‌کرد: اکنون برگزاری مجمع‌ها و نشست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی مختلف، مانند آنچه دیروز در مجمع تهران شاهد آن بودیم، می‌تواند خروجی قابل‌توجهی برای جمهوری‌اسلامی به‌همراه داشته باشد و جایگاه ویژه ایران در تحولات منطقه‌ای و حتی جهانی را تثبیت کند. با برگزاری چنین نشست‌هایی می‌توانیم سطح تاثیرگذاری خود در معادلات این حوزه را به‌صورت محسوسی ارتقا دهیم.

مکث
«بمب اتمی» نه حلال است و نه راهگشا

کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی
پس از آنکه به همت دانشمندان ایرانی به تکنولوژی هسته‌ای دست پیدا کردیم، زمانی بود که طرف‌های اروپایی حتی با ۱۵سانتریفیوژ هم موافقت نمی‌کردند و در پی تضمین عینی از ایران به‌منظور نرفتن به سمت سلاح هسته‌ای بودند که این تضمین عینی نداشتن غنی‌سازی بود. با مقاومت ایران و همت دانشمندان، اکنون ۱۹هزار سانتریفیوژ را در چرخش داریم و آنها ناچار به مذاکره برای حل مسئله هسته‌ای ایران شدند، اما با امضای برجام هم تعهدات غربی‌ها اجرا نشد و هم در نهایت آمریکا از آن خارج شد. ما امروز از توانایی لازم هسته‌ای برخورداریم، اما درصدد تولید بمب نیستیم. ایران قصد ساخت سلاح هسته‌ای را ندارد. از نظر اعتقادی تولید بمب را حرام می‌دانیم و از نظر راهبردی هم آن را راهگشا نمی‌دانیم. داشتن فناوری هسته‌ای بازدارنده و نشان‌دهنده توانایی ماست. ایران آمادگی بازگشت به تعهدات برجامی را دارد و مشکلات بسیاری تاکنون حل شده و فقط موضوع پادمانی مانده که امیدواریم در سفر کارشناسان این موضوعات حل شود.

مکث
افول امپریالیسم آمریکایی

دنیس مونکادا، وزیر امور خارجه نیکاراگوئه
افول ایالات‌متحده آمریکا نزدیک شده و دنیا در شرایط تغییر هدف جدید به‌سر می‌برد و در آستانه چندجانبه‌گرایی دولت‌های مستقل است. دولت آمریکا با نقض حقوق بین‌الملل، از کشورهای اتحادیه اروپا و اوکراین به‌عنوان ابزاری برای هجمه علیه روسیه سوءاستفاده کرده و صلح و امنیت بین‌المللی را درمعرض خطر قر ار داده‌است. شرایط برای قطع تحمیل‌های امپریالیستی فراهم است و نشست تهران می‌تواند فرصتی را فراهم کند که راه برای همکاری ملت‌های دنیا گشوده شود. شعار سیاست ایران، شامل «سیاست و همسایگی» است و بر حقوق بین‌الملل و توسعه روابط بر پایه اعتماد تاکید دارد؛ ما پرچم‌های عادلانه را برای خیر بشریت برمی‌افرازیم. روابط نیکاراگوئه با ایران «دوستانه»، «برادرانه» و «ضدامپریالیستی» بوده و اعتقاد ما، دوستی چندجانبه برای صلح، امنیت و پیشرفت است.

مکث
مختصات تغییرات جهانی

عادل عبدالمهدی،  نخست وزیر اسبق عراق
دوقطبی آمریکا و شوروی از میان رفته و قدرت‌های جدیدی در حوزه موشکی، هسته‌ای و پهپادی ظهور کرده‌اند. درگیرهایی امروز درمیان کشورهای سلطه‌گر و کشورهای مظلوم وجود دارد و تا وقتی این موضوع‌ها را متوجه نشویم، نمی‌توانیم درک درستی از وضعیت کشور داشته باشیم. قدرت‌های غربی بسیاری از توانمندی‌های نظامی‌شان‌ از جمله قدرت هسته‌ای، موشکی و پهپادی خود را از دست داده‌اند. در زمینه اقتصادی، سرانه تولید ملی کشور چین به 30تریلیون دلار رسیده‌ و چین به دومین کشور دارنده اوراق مالی خزانه‌داری آمریکا تبدیل شده‌است. درمقابل بدهی‌های آمریکا بیشتر از تولید ناخالص ملی این کشور است. امروز خلیج‌فارس، دریای عرب، دریای سرخ و اقیانوس هند از مسیرهای اصلی در تجارت بین‌الملل هستند و اشغالگری رژیم صهیونیستی همچنان از عوامل مهم بحران‌زا در منطقه است. اهتمام ما تمرکز بر کاهش قدرت نظام سلطه است؛ چراکه قرن ۲۱، قرن طلوع قدرت‌های آسیایی، آفریقایی و آمریکای  لاتین است.